رکن دیگری که غیر از اسلام به ما هویت می‌بخشد «زبان و ادبیات کهن فارسی» است. همچنین جلوه‌گاه سرزمینی که به آن تعلق داریم، ارزش‌ها، آداب، سنن و فرهنگی که داریم، همۀ این‌ها در زبان فارسی متجلی می‌شود. باید توجه داشته باشیم که «زبان» سرمایۀ بزرگی برای ملت ما است و اینگونه نیست که خارج از ارادۀ ما انسان‌ها ایجاد شده باشد. اجداد و نیاکان ما آن را گسترش دادند و روز به روز ظریف‌تر و تواناتر کردند. زبان علمیِ فارسی، چیزی از زبان انگلیسی و فرانسه و آلمانی کم ندارد. زبان فارسی همۀ قابلیت‌های زبان‌های زنده و مهم دنیا را دارد، و در صورت نگهبانی از این زبان که روزگاری از بالکان تا جنوب هند را مسخّر کرده بود و بخش عظیمی از آسیا از جنوب چین تا خلیج فارس، میدان جلوۀ این زبان بود، به طوری که زبان رسمی حدود 30 سلسله در هزار سال در هندوستان «زبان فارسی» بود، می‌تواند به همۀ نیازهای امروز ما پاسخ دهد. «زبان فارسی» زبان نیرومندی است که باید از آن حفاظت کنیم، تعداد کتب و نسخ فارسی در شبه‌قاره هند، شاید دو برابر کتب و نسخی باشد که در کتابخانه‌های ایران وجود دارد.
کسانی که واژگان بیگانه(فرنگی و عربی ) در سخنان خود زیاد و بی جا بکار می برند کم سوادند.و عقده فخر دانایی دارند.
استفاده از اسامی خارجی بر روی کالاهای ایرانی و سردر مغازه‌ها، این‌ها ریشه‌های عمیق فرهنگی و اجتماعی دارد و راه آن اینست که اولا مردم از مغازه‌ای که نسبت به زبان فارسی بی‌مهری کرده است، جنس نخرند. اگر صاحب مغازه‌ای، به خط و زبان فارسی اهانت کرده و آن را لایق ندانسته، مردم هم او را لایق خرید ندانند.
استادان و نخبگان فرهنگی ما باید نسبت به خط و زبان فارسی حساسیت به خرج بدهند. همینطور مردم ما باید نسبت به خط و زبانشان حساسیت داشته باشند.
حداد عادل گفت:
فرهنگستان برنامه‌های وسیعی دارد و در 23 سالی که فرهنگستان تاسیس شده، فعالیت‌های گوناگونی داشتیم. یکی از گروه‌های ما، گروه واژه‌گزینی است که برای تعدادی واژۀ عمومی، لغت ساختیم مثل تلفن همراه به جای موبایل، پیامک به جای اس‌ام‌اس، بالگرد به جای هلیکوپتر، یارانه به جای سوبسید، که این کلمات شفافیت معنایی دارد و ایرانیِ فارسی‌زبان، آن را بهتر درک می‌کند.
روز به روز با استفاده از کلمات فرنگی، زبان فارسی را کدرتر و آن را از ریخت می‌اندازیم و موسیقی آن را خراب و به کارکرد دقیق زبان، با گرفتن شفافیت از آن، آسیب می‌رسانیم.
70 گروه داریم که نزدیک به 300 استاد مسلط به زبان‌های خارجی، با فرهنگستان همکاری می‌کنند و تا به حال نزدیک به 80 هزار لغت و اصطلاح بیگانه را در گروه واژه‌گزینی بررسی کرده‌ایم و در حال حاضر بیش از 45 هزار کلمه عرضه شده است.
وی با بیان اینکه تا به حال فرهنگستان، 10 جلد فرهنگ 1000 واژه را منتشر کرده است، افزود: هر رشته‌ای که واژه‌های مصوب آن به عدد 1000 برسد، کتابِ هزار واژه را منتشر می‌کنیم و در همۀ این‌ها لغت خارجی را با معادل فارسی قرار می‌دهیم که الگویی برای واژه‌سازی است. 1000 واژۀ پزشکی، حمل و نقل، زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک، علوم زمین، علوم نظامی را تا به حال منتشر کرده‌ایم و تا پایان سال چند فرهنگِ هزار واژۀ جدید هم منتشر خواهیم کرد. در رشتۀ رایانه لغات زیادی استخراج و منتشر کردیم که استفاده می‌شود، ولی چون هنوز تعداد واژه‌های این رشته به عدد 1000 نرسیده، برای آن کتابِ هزار واژه منتشر نکرده‌ایم.
یکی از اولویت‌های ما، رشتۀ ورزشی است. همین صدا و سیما به جای «جام» از واژۀ «لیگ» استفاده می‌کند. البته من از آقای ضرغامی تشکر می‌کنم که یکی از کارکنان را که به جای پیامک از اس‌ام‌اس در تلویزیون استفاده می‌کرد، و به رغم تذکر همچنان اصرار به تکرار داشت، او را برکنار کرد.
بر اساس قانونِ «ممنوعیت به کارگیری نام‌ها و لغات و اصطلاحات خارجی – مصوب سال 72»، به کار بردن کلمات و واژه‌های بیگانه در مکاتبات، همینطور تولیدات داخلی که در داخل کشور عرضه می‌شود، ممنوع است.
کسانی که زیاده از حد و بیجا لغت خارجی به کار می‌برند، مطمئن باشید که زبان خارجی بلد نیستند. کسی که زبان خارجی بلد باشد، قدر زبان مادری خود را می‌داند.
وی با بیان اینکه، خیلی کلماتی که امروز عادی شده، روز اول که مطرح شد برای مردم عجیب و غریب بود(مانند پرونده به جای دوسیه)، افزود: از همۀ ملت انتظار داریم که بر سر «زبان فارسی» تعصب ملی داشته باشند، و از همۀ مغازه‌داران و فروشندگان و تولیدکنندگان و چاپخانه‌ها درخواست می‌کنم که غیرت ملی به زبان فارسی داشته باشند، و از همۀ صاحبان مطبوعات و نویسندگان می‌خواهم این سرمایۀ ملی را حفظ کنند. به ویژه از صدا و سیما خواهش می‌کنم نسبت به زبان فارسی حساسیت داشته باشد.
نصب شعر دکتر حداد عادل در مركز اسلامی نیویورک
به گزارش اداره كل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورك، تابلوی كاشیكاری شدۀ شعر دکتر حداد عادل در خصوص اهمیت و قدر زبان فارسی را در مركز اسلامی نیویورك و مدرسه رازی بر روی دیوار نصب كرد.
این كاشی‌ها توسط موسسۀ اندیشه ماندگار یزد تهیه، و به نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورك ارسال شده است.
ای زبان فارسی، ای دُرّ دریای دریی
ای تو میراث نیاکان، ای زبان مادری
در تو پیدا فرّ ما، فرهنگ ما، آیین ما
از تو بر پا، رایَتِ دانایی و دانشوری
کابل و تهران و تبریز و بخارا و خجند
جمله مُلک توست، تا بلخ و نشابور و هری
جاودان زی، ای زبانِ دانش و فرزانگی
تا به گیتی نور بخشد آفتاب خاوری
فارسی را پاس می‌داریم، زیرا گفته‌اند
«قدر زَرّ زرگر شناسد، قدر گوهر گوهری»
حذف شعر «زبان فارسی، دُرّ دریای دری» از کتاب ششم ابتدایی!
شعر «ای زبان فارسی، ای دُرّ دریای دری» سرودۀ دکتر غلامعلی حداد عادل از کتاب زبان فارسی ششم ابتدایی حذف شد.
آخرین دیدگاهها