بر سر پارس جنوبی چه آمده است؟ | پژوهشهای ایرانی

بر سر پارس جنوبی چه آمده است؟

برنامه‌ریزان نفتی ایران گفته‌اند که همزمان با آغاز فصل سرما، دست‌کم چهار پروژه از طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی به بهره‌برداری خواهد رسید، وعده‌ای که در چند سال اخیر بارها تکرار شده، ولی به مرحله اجرایی نرسیده است.

آخرین‌باری که در پارس جنوبی جشن افتتاح برگزار شد، نزدیک به یک سال پیش و همزمان با هفته‌های پایانی ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود. او در مرداد سال قبل، برای افتتاح پالایشگاه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی به عسلویه رفت. ولی شیرینی آغاز به کار این فازها چندان به کام تصمیم‌گیران نفتی ایران ننشست و منتقدان گفتند که این پروژه، آماده بهره‌برداری نبود. 

اکنون همین فازهای پارس جنوبی در فهرست پروژه‌های در حال اجرای شرکت ملی نفت ایران هستند و گفته شده است که در اولویت دریافت منابع مالی و انسانی هستند تا زودتر به بهره‌برداری برسند.

 

برنامه‌های ناکام

دولت پیشین ایران در خرداد سال ۱۳۸۹ از آغاز اجرای هشت فاز طرح توسعه پارس جنوبی، تحت عنوان فازهای ۳۵ ماهه خبر داد. اگر توسعه فازهای ۱۳ و ۱۴ و ۱۹ تا ۲۴ طبق برنامه پیش می‌رفت، تولید زودهنگام از آنها باید در حدود خرداد سال ۹۲ آغاز می‌شد، اما خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) گزارش داده است که این پروژه‌ها در موعد تعیین‌شده برای پایان کار، تنها ۵۰ تا ۶۰ درصد پیشرفت کار داشته‌اند.

محمود احمدی‌نژاد در حاشیه افتتاح پالایشگاه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی در عسلویه-مرداد ۹۲

 در سال ۱۳۹۱ هم گزارش شد که هفت پروژه طرح توسعه پارس جنوبی در فهرست پروژه‌های “مهر ماندگار دولت” قرار گرفته است و گفته شد که این فازها باید تا پیش از پایان فعالیت دولت دهم به بهره‌برداری برسند. در واقع، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین ایران، انتظار داشت فازهای ۱۲، ۱۳، ۱۷ و ۱۸، ۲۲ و ۲۳ و ۲۴ طرح توسعه پارس جنوبی را در دوره دولت خود به بهره‌برداری برساند.

برای آن که هر فاز طرح توسعه پارس جنوبی به مرحله بهره‌برداری برسد، باید چاه‌های آن حفر شوند، سکوهایش آماده باشند، خطوط لوله در اعماق دریا برای انتقال گاز از چاه به خشکی نصب شوند و پالایشگاه شیرین‌سازی گاز در ساحل به بهره‌برداری رسیده باشد. اما در هیچ‌یک از فازهایی که دولت دهم برای پایان کارشان برنامه‌ریزی کرده بود، این بخش‌ها همزمان با هم آماده نبوده‌اند.

اولویت‌بندی

با تغییر سیاست‌های نفتی ایران در یک سال گذشته، گفته شد که توسعه پنج فاز طرح توسعه پارس جنوبی در اولویت قرار گرفته و بنا شده است که بیشتر منابع مالی و انسانی، صرف تکمیل پروژه‌هایی شود که بیش از ۸۰ درصد پیشرفت کار دارند، یعنی فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی. گزارش شده است که ۴ فاز از این تعداد، تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسند.

“دیگر برای حضور شرکت‌های خارجی در پارس جنوبی خیلی دیر است”

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران

در شرایطی که اغلب فازهای نخست طرح توسعه پارس جنوبی با مشارکت شرکت‌های غیرایرانی، از جمله شل، توتال و استات اویل اجرا شدند، پروژه‌های جدید توسعه این میدان عظیم گازی به شرکت‌های داخلی سپرده شده است. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران هم خرداد امسال در حاشیه نشست اوپک در وین گفت: “دیگر برای حضور شرکت‌های خارجی در پارس جنوبی خیلی دیر است، چون همه فازها در حال ساخت است و عملیات ۷ فاز در مراحل پایانی است. ده فاز دیگر هم بیش از ۶۰ درصد پیشرفت کار دارد.”

پروژه‌‌های اولویت‌دار کنونی

فاز ۱۲ پارس جنوبی

از جمله پروژه‌هایی است که امید می‌رفت در ماه‌های پایانی دولت پیشین به بهره‌برداری برسد. توسعه این میدان از سال ۱۳۸۶ آغاز شده و برای بیش از هفت سال در جریان بوده است. این فاز معادل سه فاز استاندارد پارس جنوبی و یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های نفتی در حال اجرا به شمار می‌رود.

فازهای ۱۵ و ۱۶

اجرای این پروژه هم برای بیش از هفت سال در جریان بوده است. سال قبل رئیس‌جمهوری وقت ایران پالایشگاه گاز را افتتاح کرد، ولی گفته شد که به دلیل تاخیر در بخش دریایی، پالایشگاه با گاز دریافتی از فازهای ۶ تا ۸ پارس جنوبی راه‌اندازی شده است.

فازهای ۱۷ و ۱۸

نزدیک به یک سال پیش، خبرگزاری مهر گزارش داد که بیشترین تاخیر و عقب‌ماندگی در طرح توسعه پارس جنوبی به این فازها مربوط است. در آن زمان، حفاری چاه‌ها با تاخیر روبه‌رو بود و روند تامین برخی کالاها و تجهیزات پالایشگاه‌های ساحلی هم به مشکل خورده بود.

لحظه غرق شدن سکوی فاز ۱۳ پارس جنوبی

از مجموع پروژه‌هایی که دولت دهم ایران در زیرمجموعه پروژه‌های “مهر ماندگار دولت” قرار داد، فعالیت‌های مربوط به توسعه فازهای ۱۳ و ۲۲ تا ۲۴ توسعه پارس جنوبی همچنان در جریان است. اما به طور مشخص، در روند توسعه فاز ۱۳ پارس جنوبی، افزون بر محدودیت‌هایی همچون نبود منابع مالی و فناوری مورد نیاز، مانعی منحصر به فرد ظاهر شد؛ صدرا شرکت سازنده یکی از سکوهای این فاز، در بهمن ۱۳۹۱ و هنگام انتقال آن برای نصب، با مشکل روبه‌رو شد و سکو به اعماق آب‌های خلیج فارس رفت. برآوردها در آن زمان نشان داد که این حادثه، عملیات توسعه را دست‌کم برای نزدیک به شش ماه به تاخیر می‌اندازد.

منبع بی بی سی فارسی

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.