شیوه نگارش اعدادی را که امروزه در ایران اعداد انگلیسی می نامند1 2 3 4 5 6 7 8 9

در حقیقت تکامل یافته روش نوشتن عدد هندو/ ایرانی است.

• ۱-۲-۳-۴-۵-۶-۷-۸-۹
• 1 2 3 4 5 6 7 8 9

نگارش عدد به سبک امروزی از کی و چه وقت آغاز شد؟ در خصوص اینکه دقیقا چه زمانی روش نوشتن عدد در مکتوبات رایج شده  اختلاف نظر وجود دارد  بعضی از عرب هامعتقدند که نگارش عدد اختراع عربی است توجیه آنها این است که خود غربی ها این اعداد را عربی می نامند پس باید در حوزه عربی اختراع شده باشد.

نویسندگان بزرگی مانند عبدالهادی التازی – عبدالحلیم منتصر – عبدالله العمری – دکتر عمر فروخ در کتابهای  خود و گزارش چاپ شده در مجله اللسان العربی المغربیه المجله 12  مستند به گزارش وزارت اطلاعات و توریسم کویت نوشته اند که ارقام امروزی یا رقم های ریاضی تخت (شکل عدد)  ریشه هندی دارد و در حوزه تمدن ایرانی اسلامی تکامل یافته است.

 امروزه با توجه به سندها و نوشته هایی که پیدا شده مشخص می شود قدیمی ترین سندهایی که برای نوشتن اعداد از شکل غیر از حروف و شبیه عددهای عربی/ فارسی استفاده شده در دیوانگاری هندی است در حالیکه قدیمی ترین ثبت عدد و رقم به همین شکل در زبان عربی به نوشته های  خوارزمی 825م و بیرونی برمی گردد. با این وجود در جهان اسلام کاربرد عدد بسیار محدود و بیشتر در حوزه نویسندگان نجوم و زیج و اسطرلاب بکار می رفت. همه شواهد نشان می دهد که نگارش عدد و رقم به سبک امروزی از حوزه هند و ایران در متون عربی وارد شده و در قرن نهم و دهم میلادی به اروپا راه یافته است.

روش نوشتن اعداد که در ایران به آن انگلیسی می گویند در واقع یک خط تکامل یافته در حوزه ایرانی است ولی بیخ و بن هندی دارد. طریقه نوشتن اعداد انگلیسی که امروز جهانی شده است را اروپائیان از طریقه نگارش اعداد توسط خوارزمی و ریاضی دانان ایرانی تقلید کردند. خوارزمی نیز آن را از خط دیوانگاری هندیان فرا گرفته بود و به زبان عربی وارد نمود. این خط در اندلس وارد حوزه اروپا و ایتالیا شدو سرانجام مورد پذیرش دستگاههای مذهبی و واتیکان قرار گرفت. در زبان عربی و فارسی تا قبل از آن اعداد را با حروف می نوشتند و علامت قراردادی ویژه برای اعداد نداشتند. در خط کوفی اثری از اعداد نیست. در خط کوفی نقطه وجود نداشت و در قران های قدیمی سوره ها اعداد ندارند و آنهایی که اعداد دارند اعداد با حروف نوشته شده اند. از این بابت اختلافات زیادی روی می داد. مثلا اختلاف دراینکه رحلت حضرت زهرا ۷۵ روز یا ۹۵ روز بعد از رحلت پیامبر بوده از اینجا ناشی می­شود که در آن زمان خط رایج خط کوفی بوده و سـعـن «سبعین» و «تسعین» شبیه هم نوشته می­شده است. لذا بعضی سبعین و بعضی تسعین خوانده­اند اگر خمسة و تسعین خوانده شود۹۵ روز است و اگر خمسة و سبعین خوانده شود ۷۵ روز است .

نگارش اعداد(هندی/سانسکریت) حدود 500 قبل از میلاد اختراع شده است.

نوشته محمد عجم