نظر به اینکه بعضی افراد با استفاده از نفوذ رسانه ای  نسبت به چگونگی ثبت روز روز ملی خلیج فارس مطالبی غیر واقعی بیان کرده اند.  ضروری بود به عنوان شاهد عینی و عضو کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی و عضو کمیته خلیج فارس در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴  مطالبی را برای جلوگیری از تحریف  و سوء استفاده از وقایع تاریخی  بیان شود.

 

چکیده مطلب: روز ملی خلیج فارس از زبان شاهدان عینی دست اندر کار این موضوع از ابتدا تا امروز 

برابر گفتگوی دکتر عجم عضو آن زمان کمیته خلیج فارس  و کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی ، ، ،  ،(۹۴)  تصویب روز ملی خلیج فارس کار گروهی بود و یک روند چندین ساله داشت و افرادی دلسوزانه بدنبال راهکارهایی برای جلوگیری از تغییر نام خلیج فارس بودند که در نهایت بعد از چند دهه این تلاشها با آگاهی مردم به بار نشست. دولت با توجه به درخواستها و مکاتبات  مردمی  در سال ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ سه مصوبه  در تاییر راهکارهای  پیشنهادی گذراند تا در نهایت سال ۸۴  نام گذاری نهایی و اعلام شد.کارهای مقدماتی :

۱-     در سال ۱۳۸۰ گزارش هشدار آمیزی از روند فزاینده جعل نام خلیج فارس در رسانه های عربی و انگلیسی تهیه و برای مقامات ذیصلاح ارسال شد.

۲-      با توجه به عدم دریافت پاسخ و توجه کافی از سوی مسئولان ذیربط . مقاله ای  هشدار آمیز از روند فزاینده جعل نام خلیج فارس در ۱۰  شماره   ۱۶تا ۲۷ مهر ۱۳۸۱ در روزنامه همشهری و وب سایت آنلاین آن منتشر شد .

۳-      مقاله روزنامه همشهری برای مقامات و نمایندگان مجلس و کمیته سیاست خارجی و کمیته فرهنگی ارسال شد.

۴-    در تاریخ   ۱۳۸۱/۱٠/۱۱راهکارهای پیشنهادی  برا شد از جمله در این پست:  http://parssea.persianblog.ir/post/1/

همزمان،  نامه نگاری هایی را با امضای ” انجمن دوستداران نام های تاریخی” شروع کردیم  که  معطوف به ترغیب  و حساس کردن مسئولان و مقامات مربوطه به موضوع جعل نام خلیج فارس بود. از جمله به  مقامات  وزارت علوم – صدا و سیما – وزارت ارشاد – شهرداری و ….

 با تلاش دوستانی که داشتیم   در اسفند ۱۳۸۲ در شورای عالی امنیت ملی به بحث گذاشته شد و مصوبه ای صادر شد بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی، هئات وزیران  نیز در جلسه ۲۶ فروردین ۱۳۸۳ آیین نامه و مصوبه ای در ۶ بند برای ضرورت پاسداری از نام خلیج فارس و هویت آن را تصویب کرد که  با امضای  آقای دکتر عارف معاون وقت رئیس جمهور به تمامی سازمان ها و نهادها ابلاغ شد.

. : و در بند ۳  مصوبه مذکور موضوع نام گذاری اماکن و  … با نام خلیج فارس مورد تاکید قرار گرفت . بنا بر این   ما  و دوستانمان قوت قلب گرفتیم تا در اصرار برخواسته خود از مخالفان قدرتمند  این ایده  نهراسیم و خجل نباشیم و مصرانه تر از قبل عمل کنیم  .

۵-  همایش  س 

۶ –      پیگیری های انجام شده منجر به تشکیل جلساتی شد که ماحصل آن صدور اولین بخشنامه هئیت دولت در بهمن ۱۳۸۲ ویژه  دفاع از نام حلیج فارس بود  بخشنامه با امضای دکتر عارف معاون رئیس جمهور به همه  وزارتخانه ها ابلاغ شد. در خرداد ۱۳۸۳ مجددا بخشنامه  کامل تری از سوی هئیت دولت ابلاغ شد که باید منجر به تهیه لایحه ای قانونی می شد..

۷-    در دانشگاه تهران راهکارها مجدد به اطلاع رسانه های گروهی رسید گزارش خبرگزاری فارس و روزنامه تهران تایمز خرداد ۱۳۸۳ 

 برای پاسداری از نام خلیج فارس کوشا باشیم .

۸- شهریور ۱۳۸۳ کتاب خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ و میراث فرهنگی بشریت نوشته محمد عجم در سه هزار نسخه منتشر و برای مقامات و نمایندگان مجلس ارسال شد.این کتاب راهکارهای مختلف از جمله روز ملی خلیج فارس را خواستار شده است.

۹ – پیشنهاد ما در مورد ضرورت نام گذاری روز خلیج فارس در وب سایت سازمان خلیج فارس آنلاین  نیز در  صفحه  گفتمان آنلاین از  تاریخ ۶/۹/۲۰۰۳  (۱۸ شهریور ۱۳۸۲)  در صفحه  آنلاین  به بحث گذاشته شده بودو دهها نظر و کامنت از آن حمایت کرده بود .

۱۱- اواخر آبان ۱۳۸۳ خبر جعل نام خلیج فارس در وبسایت نشنال جغرافی منتشر شد و موجی از اعتراض منجر به یک طومار ۱۲۴ هزار امضایی شد. این موج  بی سابقه از همبستگی ایرانی موجب تسریع در امر نام گذاری خلیج فارس شد. همزمان وب سایت پرشن گلف آنلاین نظرات ایرانیان رادر خصوص پیشنهاد ما  جمع آوری و جمع بندی نمود. بیشتر رای دهندگان به ترتیب :

 ۱ –  روز ۹ آذربازپس گیری جزایرسه گانه -۲- روز ۳۰ اسفند ملی شدن نفت۳- روز شکست پرتغالی ها   را پیشنهاد کردند. لذا در روز ۹ آذر ۱۳۸۳ افراد و اعضای  سایت  پرشن گلف آنلاین این روز را به عنوان روز  خلیج فارس  رسما اعلام  و برای اولین بار آن را گرامیداشتیم و دهها ایمیل برای اطلاع رسانی توسط گروه ایمیلی تسک فورس به موسسات مختلف جغرافیایی ارسال شد.

۱۲-

 ۱۳ – جلساتی در وزارت خارجه با حضور اعضای کمیته خلیج فارس(وزارت کشور- سازمان نقشه برداری- ادارات سه گانه خلیج فارس و حقوقی و اسناد وزارتخارجه ) برگزار شد و ضرورت اعلام  روز خلیج فارس مورد تایید قرار گرفت . اما تعیین خود روز به وزارت ارشاد واگذار شد. وزارت ارشاد  پس از مشاوره های لازم  روز فتح هرموز را بر روز ۹ اذر ترجیح داد. قرار شد دقیقا بررسی و مشخص شود کدام روز در اردیبهشت را باید  فتح نهایی هرموز دانست . پس از استعلام ما گروه تاریخ دانشگاه تاریخ روز را ۱۰ اردیبهشت ۲۹ اوریل  را روز فتح هرموز اعلام کرد که البته با منابع انگلیسی ۲۲ آوریل ۱۶۲۲ در مورد روز  اخراج پرتغالی ها از جزیره هرمز مقداری اختلاف دارد. برای ثبت و تصویب پیشنهاد روز ملی خلیج فارس لازم بود که گزارش توجیهی تهیه و در اختیار نهادهای تصمیم گیرنده و شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد. و گزارش توجیهی تهیه شد و در اختیار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفت و در نهایت با پیگیری های مصرانه دوستداران میراث فرهنگی،  موضوع در جلسه ۲۲/۴/ ۱۳۸۳ به ریاست آقای خاتمی رئیس جمهور  تصویب و ابلاغ شد.

 

کسی که به  او جایزه مبتکر نام خلیج فارس داده  باید آن مقام آدم بسیار ساده لوح و ناآگاه و یا نادان و یا مغرضی  باشد  چون اینگونه اقدامات باید با نامه نگاری و استعلام  از صحت درستی اعای  موهوم نامبرده صورت بگیرد. ادعای جوان هرمزگانی مبنی بر اینکه پیشنهاد او طی نامه ای در اسفند سال ۱۳۸۳ توسط استاندار هرمزگان به وزارت خارجه و وزارت فرهنگ و ارشاد ارسال شده

است از پایه و اساس دروغ است چنین نامه ای  هرگز از استانداری هرمزگان  به مقصد وزارت ارشاد و یا وزارت خارجه در مورد نام خلیج فارس صادر  نشده است . اگر چنین نامه ای صادر شده بود حتما در مقابل درخواستهای مکرر  مرکز مطالعات خلیج فارس  تصویری از آن ارایه می کرد. تحقیقات ، دروغ بودن ادعای این جوان را ثابت کرده است. کسی که با الفبای ساختار اداری آشنا باشد می داند که اینگونه نامه ها چه  روندی را باید در سیستم اداری طی کند. نامه هایی که استادان  و فعالان این موضوع  شخصا تحویل مقامات تراز اول می دادند باید یک پروسه طولانی را برای نتیجه گیری طی می کرد و در نهایت بسیاری از آنها مهر اقدامی ندارد بایگانی شود می خورد. حال چگونه به قول خودش جوانی گمنام نامه ای به استانداری می فرستد و آن نامه بعد از چند روز طرح ملی و کشوری می شود؟!

واقعیت این است که زمانی که  افراد فراوانی مثل ما برای پاسداری از میراث فرهنگی و نام خلیج فارس و آگاه سازی و فرهنگ سازی ، هزینه می کردیم کتاب و جزوه رایگان توزیع و تکثیر می کردیم و پیگیر موضوع در ادارات دولتی بودیم و گروه ایمیلی و پتیشن تشکیل می دادیم هرکز فکر نمی کردیم روزی این پیشنهادات عملی شود  فکر نمی کردیم کسی بیاید خود را مبتکر روز ملی خلیج فارس بنامد و جایزه هم بگیرد  .

اصلا تا حالا این همه روز ملی  و روز جهانی در تقویم ثبت شده احدی تا حالا ادعا نکرده که مبتکر آن روز بوده است اما در مورد نام خلیج فارس  فرد دروغ گویی  و جاعلی پیدا شده بدون سند و مدرک و با ادعای واهی خود را مبتکر  خود خوانده روز ملی خلیج فارس می نامد و  کسانی در وزارت ارشاد و مطبوعات هم بدون  اطلاع و بدون سوال از حتی مقامات تصمیم گیرنده در آن زمان و بدون بررسی ادعاهای این آقای مدعی ، او را مبتکر روز ملی خلیج فارس معرفی می کنند ! زهی بی شرمی و بی شرفی فرهنگی ؟!

 لا اقل یکبار از افرادیکه در آن کمیته و آن جلسه شورا حضور داشتند و پرونده و گزارشات توجیهی را برای تصویب به جلسه آوردند سوال می کردید؟

  لا اقل به سخنان اعضای کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی  و کمیته خلیج فارس  که متشکل از نمایندگان چند وزارتخانه بود یکبار گوش می دادید.

ببینید گزارش توجیهی آن بر چه مستنداتی استوار بوده است. فرد یا افرادی که در خبرگزاری فارس  اصرار داری  که  مبلغ ادعای واهی  جاعل قلابی مبتکر نام خلیج فارس باشند  لا اقل به آرشیو خبری خود مراجعه کنید.  خبرگزاری ها اصولا حرفه ای عمل کنند و هر ادعایی را بدون بررسی بازتاب نمی دهند   نگارنده این مطلب آن زمان عضو کمیته خلیج فارس  و کمیته یکسان سازی بوده و از معدو افراد  مطلع در کشور است که از ابتدای امر با تمام جزئیات پرونده  و موضوع نام خلیج فارس تخصص و آگاهی دارد.  در سال ۱۳۸۲ تلاشهای ما نتیجه داد و دو مصوبه از دولت گرفته شد پس ادعای کذب مدعی دروغین را بر دیوار بکوبید  هیچگاه از سوی استانداری هرمزگان نامه ای در این خصوص ارسال نشده و جزو مستندات پرونده نبوده است.

مقاله  وجود دارد.

این مطلب قسمت پایانی زنجیره مقالاتی از ۱۶تا ۲۷ مهر ۱۳۸۱ در روزنامه همشهری بود اولین مقاله در تاریخ ایران که ویژه دفاع ازنام خلیج فارس  در مطبوعات و رسانه ها منتشر شد. و در ….۱۳۸۲ هنوز در ایران افرادی که به عمق اهمیت حراست از نام میراثی خلیج فارس پی برده باشند بسیار اندک هستند هنوز زیادند افرادی که معتقدند که این نام یا آن نام چه فرقی می کند؟؟! اینگونه مسایل جزو اولویتها نیستند.

ولی چند سالی است که بویژه ادعاهای واهی امارات مسئولین را از این غفلت بزرگ بیدار نموده است.

  در نام گذاری باید فرهنگ سازی نهفته باشد برای کشور کهنی مثل ایران بهتر است از اسامی تاریخی، اصیل و کهن ایرانی استفاده شود و نامها ریشه دار و فرهنگ ساز را انتخاب کنیم نامهای گل و گیاهان نباید جزء اولویتهای ما باشد مثلا اگر نام طبرستان را برای استان گلستان برمی گزیدیم به مراتب از نام گلستان که یاد آور قرارداد ننگین گلستان است بهتر بود. دریای خزر در طول تاریخ به اسامی گوناگونی نامیده شده که از میان آنها اسامی گرفته شده از دو قوم ” کاسپ ” و ” خزر ” به دلیل تأثیراتی که این دو قوم بر تاریخ و جغرافیای پیرامون خود داشتند بیشتر از همه متداول شده است البته نام کاسپ از قدمت و اصالت بیشتری برخوردار است و کاسپها هم عصر مادها بوده اند و یکی از اقوام ایرانی بوده اند. اگرچه نامهایی مانند بحر عجم بحر فارس و بحر دیلمان و طبرستان از شهرت برخوردار بوده اند ولی امروزه در نزد اروپائیان به ” دریای کاسپین”، در بین اعراب ” بحر قروین و بحر خزر ” و در فارسی به ” دریای مازندران , دریای شمال و خزر ” شهرت دارد. اگر قرار باشد ازمیان اسامی غیر معروف نامی را که به منافع و ارزشهای جامعه ایرانی بیشتر نزدیک است انتخاب کنیم بهتر است نام دریای عجم و یا دریاچه فارسی را انتخاب نماییم. ولی درست است که قوم خزر و کاسپ هردو قرنها است که  حضور بارز قومی  ندارند ولی این دلیل نمی شود که ما یک نام مستمر تاریخی را تغیر دهیم و ما نباید همان خیانت و سرقت تاریخی وخطای فاحشی که استعمار و بعضی از عوامل مزدور محلی آنها در مورد خلیج فارس انجام دادند را مرتکب شویم. ادب و عقلانیت به ما حکم می کند که از نام تاریخی خزر و کاسپین تبعیت نمایم حتی اگر چه بویژه قوم خزر علیه مسلمانان به نبرد پرداختند و آیینی غیر از آیین ما داشتند و هرچند این دو نام مطابق با منافع و ارزشهای ما نیست ولی ما باید با این کار به جهانیان و اعراب یاد بدهیم که میراثهای تاریخی و نامهایی که اجداد باستانی و نسلهای کهن انتخاب نموده اند را نباید به خاطر اغراض سیاسی تخریب و سرقت نمود. دفاع از نام خلیج فارس نیز نه بدلیل هم اسمی با ایرانیان است بلکه صرفاً بدلیل قدمت تاریخی و ارزشهای فرهنگی و تمدنی  که بر آن مترتب است می باشد چه بسا اینکه از نظر شهرت و قدمت تاریخی حتی اگر در منابع و اسناد تاریخی نام آن خلیج عربی می بود ادب حکم می کرد که ما ایرانیان همان اسم مشهور تاریخی را حفظ می کردیم. کما اینکه نام دریای عرب را در نقشه های ایران بکار می بریم در حالیکه دریای عرب نام بر آمده از دوره استعمار است. ۱- اگرچه مازندران در ادبیات ایران از قدمت برخوردار است ولی نام دریای مازندران کاربرد حقوقی و سابقه ندارد. از آنجا که سابقه ای از این نام در تاریخ و ادبیات سایر کشورهای حاشیه دریا وجود ندارد لذا برای تبعیت از مصوبات کنفرانس یکسان سازی اسامی جغرافیایی سازمان ملل ، بهتر است ایران اصراری بر کاربرد بین المللی نام مازندران ننماید  و نام تاریخی خزر و کاسپین را برسمیت بشناسد. ۲- در مورد خلیج فارس از آنجا که این یگانه نام در طول ۳هزار سال بطور مستمر در تمام جهان مورد استفاده بوده است از همه دولتها، سازمانهای بین المللی و همه نویسندگان، روشنفکران میخواهیم که از کسانی که بخاطر دریافت پول به تخریب این نام اقدام می کنند تبعیت ننموده و به حکم ادب و احترام به میراث اجدادی خود نام این آبراه را بطور کامل و صحیح بکار برند. به دلیل صرف هزینه های کلان و پرداخت رشوه های انبوه به مدیران بعضی از رسانه های گروهی و بدلیل حجم گسترده تبلیغات کشورهای عربی، در سالهای اخیر بسیاری ار اطلسها، دایره المعارف ها و لغت نامه ها خلیج فارس و خلیج عربی را بطور هم زمان با هم و یا فقط کلمه خلیج و یا خلیج عربی بکار برده اند و اخیراً نیز رسانه های گروهی جهان  بجای نام تاریخی خلیج فارس فقط کلمه خلیج بکار می برند. و این یعنی دفن و به خاک سپاری بخشی از هویت تاریخی یک ملت . تقریباً تمام کتب و مقالاتی که از زبانهای زنده دنیا به زبان عربی ترجمه می شوند بدون رعایت اصول مالکیت معنوی کلمه خلیج فارس در ترجمه عربی به خلیج عربی حک می شود که این سرقت علمی و تاریخی باعث زوال تدریجی نام خلیج فارس خواهد شد. متاسفانه سفارتخانه های ما و سایر ایرانیانی که در خارج هستند در این موارد و مواردی که سرقت ادبی محسوب می شود با حساسیت و حمیت برخورد نکرده اند. صدا و سیما، مطبوعات، روشنفکران ، علما و دانشمندان ما، دانشجویان ما و مقامات ما در این مورد سکوت ذلت باری داشته اند و این اجازه را به استعمار و عوامل محلی آن دادند تا به تخریب این میراث تاریخی که یاد آور گذشته پر افتخار تمدن باستانی منطقه بود بپردازند بدلیل وجود مشکلات اساسی تری مانند جنگ تحمیلی ۸ ساله و پاره ای مشکلات اقتصادی و خصومت قدرتهای بزرگ در ایران بسیاری از کارهایی که در این رابطه باید انجام می گرفته است، متاسفانه یا اصلا انجام نگرفته و یا در حد ضعیف و در ابعاد محدود و با رعایت ملاحظه نرنجاندن سارقان و تخریب کنندگان این نام بوده است. در حالیکه عده ای عقیده دارند که اگر مقامات ما باحمیت و شجاعت رفتار نموده و مثلا وزارتخارجه تهدید به فراخوانی سفرای خود از اینگونه کشورها می کرد و یا ریاست جمهوری رسماً طی پیامی از همتایان خود خواستار رعایت این نام تاریخی می شد و اگر این نام مدافعان عاقلانه ای می داشت قطعاً استعمار و عوامل محلی آن تا این حد نسبت به تخریب هویت تاریخی ما گستاخانه عمل نمی کردند.

در عین حال با رعایت همه این موارد انتظار داریم مقامات ما بهوش آیند کمی از دعواهای جناحی بکاهند و زره ای هم به فکر دفاع از هویت و ریشه های خود باشند و حداقل مواردی از قبیل مسائل ذیل که برای حفظ این نام قابل اجرا است را عملی سازند و آنرا به عنوان یک پروژه ملی در سر لوحه امور قرار دهند: ۱- تهیه دفاع نامه ای جامع و کامل در خصوص نام خلیج فارس به دو زبان عربی و انگلیسی و ارسال آن به تمامی سازمانهای بین المللی و از جمله کنفرانس یکسانسازی اسامی جغرافیایی سازمان ملل ، موسسات کارتوگرافی و انتشاراتی مشهور جهان و درخواست برای قرائت و کتابت صحیح این نام. – نام گذاری تعدادی از بلوارها و میادین اصلی شهرهای بزرگ و اتوبانهای بطرف جنوب ، نام تعدادی از کشتی ها ، زیر دریایی ها، تعدادی از دانشگاهها و دبیرستانها و فرستنده های تلویزیونی، ورزشگاهها، فروشگاه ها، فرودگاه ها و شرکتها به نام خلیج فارس پرشن گلف ، سینوس پرسیکوس و دریای پارس . – برگزاری المپیاد بین المللی دوسالانه دانشجویی در رشته های تاریخ و جغرافیا و اقیانوس شناسی تحت نام “ المپیاد خلیج فارس ”.

 

– نام گذاری یکی از روزهای مهم بویژه روز ۲۹ اسفند  که  یاد آور ملی شدن نفت و همچنین یاد آور آغاز دو جنگ خلیج فارس و حمله آمریکا و متحدانش به عراق  است یا  روز ٩ آذر  برگشت سه جزیره به مام میهن و خروج استعمار انگلیس و  یا روز شکست  پرتغالی ها  را می توان  به نام روز بین المللی خلیج فارس نام گذاری نماییم .

 

– چاپ تمبر بین المللی با نام خلیج فارس. هر سال به مناسبت روز خلیج فارس

– برپایی غرفه ای در نمایشگاه بین المللی تهران در ایام نمایشگاه تحت عنوان غرفه صنایع دستی و ابزارهای صیادی در خلیج فارس، این غرفه می تواند با نقشه های تاریخی خلیج فارس تزئین گردد. – نظر به اینکه بعضی شرکتهای خصوصی ایرانی در نقشه ها و برشورهای تبلیغی خود خلیج فارس را بدون نام ترسیم می کنند باید طی بخش نامه ای جلو این اقدام غیر مسئولانه گرفته شده و هیچ نقشه ای در ایران نباید بدون درج کامل نام خلیج فارس به فارسی و لاتین توزیع شود. – برگزاری مسابقه صنایع دستی ( قالی،گلیم و جاجم بافی )خلیج فارس و اعطای جایزه به بهترین صنایعی که خلیج فارس را ترسیم کرده باشند و یا نقشه های جهان مربوط به یونانیان را بصورت قالی بافته باشند. – برپایی نمایشگاه سالانه اسناد و نقشه های تاریخی خلیج فارس در دفتر مطالعات وزارت خارجه هر سال به مدت ۲۰ روز.

– استان   خلیج فارس   به مرکزیت  بوشهر با نام  استان خلیج فارس

نامگذاری بعضی شهرک های تازه احداث شده در شهرهای ساحلی خلیج فارس با نام شهر خلیج فارس – تحریم کالاهای شرکتهایی که نام جعلی بکار می برند مانند نشریات  انگلیستان  و نشریات فلیپس – نظر به اینکه در کشورهای عربی ماهنامه هایی تحت عنوان تحقیقات علمی خلیج عربی و یا باستان شناسی و بیولوجی در خلیج عربی منتشر می شود لازم است که وزارت ارشاد از ماهنامه های علمی که در ارتباط با محیط زیست و یا مسائل و موجودات دریایی هستند بخواهد که پسوند های همانند “خلیج فارس، دریای پارس، پرشن گلف ، سینوس پرسیکوس ویا وازه های مشابه استفاده کنند. اینها بخشی از اقدامات عملی است که می توان انجام داد هر یک از امور فوق را وزارتخانه و یا سازمان مربوطه می تواند انجام دهد و هماهنگی این امر می تواند به کمیته یکسان سازی اسامی در سازمان نقشه برداری واگذار گردد تا با کمک سازمانهای دو  منتشر شده   : ۱۱:۳۸ ‎ق.ظ ; ۱۳۸۱/۱٠/۱۱

.

 .

– 

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود. برای بار اول: (عجم، محمد، ۱۳۸۲) برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش  را ملاحظه نمایید.

متن مقاله س 

http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?p=pages&ID=826

خبر خبرگزاری فارس از همایش خلیج فار س    ۱۳۸۲       که در آن ایده راهکارهای دفاع از نام خلیج فارس و روز ملی خلیج فارس مطرح شد:

خبرگزاری فارس: یک پژوهشگر گفت: تغییر نام یک مکان جغرافیایی در ایجاد تهدید برای امنیت ملی و هویت تاریخی یک کشور موثر واقع می شود. به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس، محمد عجم ، که امروز در اولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج فارس قرن ۱۶-۱۸ در دانشگاه تهران سخن می‌گفت، افزود: نامهای جغرافیایی کشورها، دریاها و رودخانه‌ها مشخص کننده حاکمیت ، حوزه قلمرو و نظام اداری ، سیاسی ، باورها، آرمانها، سرگذشت ملی، تاریخی و ایدئولوژیکی ملتهای تابعه می باشد. وی تصریح کرد: به همین دلیل است که نامهای تاریخی نباید به عنوان بازار سیاسی در جهت نیل به آرمانهای قومی و نژادی و یا تحقیر قومیتهای دیگر و در تعارض با منافع ملی و ارزشهای دیگران بکار رود. این پژوهشگر آزاد هدف اولیه تغییر دهندگان نام ۳ هزار ساله خلیج فارس را به چالش کشیدن حاکمیت ایران بر جزایر خلیج فارس دانست و یادآورشد: معادلها و مترادفهای آن از ۲هزار و ۶۰۰ سال قبل تا سال ۱۹۷۵ در تمام زبانهای دنیا با مترادفهایی که منسوب به صفت فارسی و ایرانی است بکار رفته است و حتی با وجود حمله اعراب، اسکندر، مغولان، تاتار، پرتغالی ها، هلندی ها وانگلیسی ها به کشور ایران از گزند همه متعصبان و کینه توزان در امان بوده است. عجم افزود: از این نظر است که به اینگونه نامها میراث بشریت می گویند و به همین دلیل اقدام بعضی کشورهای تازه استقلال یافته خلیج فارس که تا قبل از دهه ۶۰ میلادی در تاریخ بین المللی وجود نداشته و هم اکنون با کمک استعمار و با دادن رشوه و حق حسابهای کلان به اصحاب رسانه های گروهی در صدد تخریب این نام و طرح ادعاهای واهی نموده اند، عملی مذموم و مغایر باحقوق بین المللی محسوب می شود. وی گفت: پژوهشگرانی که در خصوص نام خلیج فارس تحقیق نموده اند، متفق القول هستند که نام خلیج فارس در تمام قرون و ۲۵۰۰ سال گذشته نامی یگانه، بین المللی و بدون معارض بوده است و درخاورمیانه بر روی کمتر نامی در ادوار مختلف تاریخی چنین اتفاق و یگانگی در میان همه نویسندگان و مورخان وجود داشته است. انتهای پیام/

=

ذاری روز ملی خلیج فارس گفت: در واقع ثبت روز ملی خلیج فارس یک روند چند ساله داشت و ناگهانی انجام نشده است. وی افزود: من به عنوان فردی که از ابتدا در جریان امر قرار داشتم و عضو کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی و کمیته خلیج فارس بودم باید بگویم با هجوم بی سابقه رسانه های عربی که همراه با جنگ نرم شبکه های ماهواره ای همراه بود، تحریف نام خلیج فارس شروع شد و تداوم این روند باعث حساس شدن مردم جهان از جمله ملت ایران شد. وی با اشاره به اینکه عواقب تحریف و جعل گسترده نام خلیج فارس و راهکارها و ضرورت مقابله با آن به گوش مسوولان و نهادهای فرهنگی رسانده شد ، افزود:در دومین ˈهمایش ژئوماتیکˈ درسازمان نقشه برداری ایران در اردیبهشت ۱۳۸۲راهکارها مجددا در مقاله اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت با محوریت نام خلیج فارس و چالشهای فرا روی آن ارایه گردید. این پژوهشگر مسایل تاریخی و سیاسی اظهار داشت: اردیبهشت ۸۳ نخستین سمینار کارتوگرافی خلیج فارس در دانشگاه تهران برگزار شد و سپس گزارش های توجیهی برای نهادهای تصمیم گیر ارسال گردید و در جلسات کارشناسان و مدیران کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی و کمیته حقوقی خلیج فارس ابعاد مثبت و منفی طرح ها و راهکارها مورد بررسی قرار گرفت. وی افزود: وقتی موج اعتراض مردمی در آبان و آذر ۱۳۸۳ در اعتراض به نشنال جغرافی روی داد شرایط عینی و ذهنی برای پذیرش راهکارها و پیشنهاد روز ملی خلیج فارس فراهم شد. وی اظهارداشت: گزارش های توجیهی در این خصوص مورد تصویب و تاییدنمایندگان نهادها و ارگانهای عضو کمیته قرار گرفت و برای مقام های تصمیم گیر به همراه خلاصه گردش کار و سوابق قبلی ارسال شد که پس از تایید نهایی برای اجرا به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع شد و در آنجا نیز با حضور رییس جمهور وقت در تیرماه ۸۴ تصویب و برای اجرا ابلاغ شد. خلیج فارس در اسناد تاریخی هند :نام گذاری روز ملی خلیج فارس یک ضرورت فرهنگی و ملی بود. استعمار زدایی از جزایر حق طبیعی و قانونی ایران بود ایده ضرورت دفاع ازنام خلیج فارس و راهکارهای عملی در مورد نام خلیج فارس،نخست در سال ۱۳۸۱ در یگ گفتار ۱۰ شماره ای روزنامه همشهری و در وسایت آنلاین آن تحت عنوان خلیج ایرانی ۱۶ تا ۲۷ مهر ۱۳۸۱ وسپس در جلسه کمیته یکسان سازی نامهای جغرافیایی در سازمان نقشه برداری مطرح و همچنین در دومین همایش ملی ژئوماتیک ایران اردیبهشت ۱۳۸۲ درسخنرانی تحت عنوانˈ اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت صفحه-۳۶- ۳۷ راهکارها و پیشنهاد نام گذاری روز ملی خلیج فارس ارایه گردید و این مقاله به عنوان مقاله برتر آن همایش مورد تقدیر رئیس وقت سازمان نقشه برداری و کمیته یکسان سازی نامهای جفرافیایی قرار گرفت وسپس در وب سایت پرشن گلف آنلاین( شهریور۱۳۸۲) ۰۹/۰۶/۲۰۰۳ و همچنین دراولین همایش بین‌المللی کارتوگرافی خلیج فارس قرن ۱۶-۱۸ در دانشگاه تهران دوم خرداد ۱۳۸۳ با حضور اساتید برجسته ایرانی و خارجی جغرافیایی درمردادوشهریور ۱۳۸۳ پیشنهادسه گانه بصورت آنلاین در وب سایت (پرشن گلف آنلاین)و از طریق ایمیل به رای گیری عمومی طرفداران نام خلیج فارس گذاشته شد اکثریت رای دهنگان به ترتیب ۱- به روز ۹ آذر برگشت سه جزیره به میهن ۲- روز ملی شدن نفت ۲۹ اسفند ۳- روزاخراج پرتغالی‌ها توسط ارتش ایران از خلیج فارس رای دادند. دکترعجم گفت:نتیجه رای گیری در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۸۳ بصورت آنلاین منتشر و سپس توسط شورای مدیران سازمان خلیج فارس طی نامه سوم بهمن ۱۳۸۳ رسما برای رئیس جمهور وقت و برای وزارت خارجه و نمایندگی ایران در نیویورک نمابر شد . دفتر رئیس جمهور وقت طی نامه‌ای پیشنهاد را موکول به نظر مثبت وزارتخارجه کرد که در دومین جلسه کارگروه(کمیته) حقوقی نام خلیج فارس در وزارتخارجه (متشکل از نمایندگان وزارتخارجه (سه اداره- حقوقی – اسناد- خلیج فارس) – ریاست جمهوری ،سازمان جغرافیایی ارتش – سازمان نقشه برداری…) در بهمن ۱۳۸۳ ضمن موافقت با نام گذاری(روز ملی خلیج فارس)روز شکست پرتغالی هارا برای نام گذاری مقبول تر دانست. وی گفت:با توجه به اختلاف در مورد روز دقیق شکست پرتغالی ها تعیین دقیق آن روز به جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی موکول شد و در نهایت   با استعلام از دانشگاه تهران مشخص شد که روز دهم اردیبهشت ماه سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز است، و لذا این روز به نام “روز ملی خلیج فارس” نامگذاری و در تقویم خورشیدی ایران به ثبت رسید

مستند جالبی در مورد نام خلیج فارس به زبان انگلیسی:

 کاکسیون دیوید

 

که ریشه در تاریخ دور و دراز کشور  دارد و در اسناد تاریخی و بین المللی نیز ثبت گردیده است. در متن همه قراردادهاى تاریخى میان ایران و کشورهاى خارجى و یا میان اعراب و دولت های خارجى، از ابتداى تاریخ مکتوب و به ویژه در چند قرن گذشته، هرجا نامى از پهنه آبى جنوب ایران آمده، در زبان فارسى و عربى با نام‌های ، بحر فارس، بحر عجم و خلیج ایران و در سایر زبان‌های دنیا نیز معادل فارس  به‏ کار رفته است.

بیشتر از 2400 سال به ‏طور مستمر در ادبیات مکتوب، نه تنها از سوى اعراب، ترک‏ها و ایرانى‏ها، بلکه در ادبیات جهان بر پهنه آبى جنوب ایران خلیج فارس و معادل های آن اطلاق مى‏شده است و وجود این نام در کتابهای تاریخى و جغرافیایى (300 موردبررسی شده)، و  (2000 موردبررسی) و مجموعه اسناد و قراردادها میان ایران، اعراب و سایر کشورها(30 مورد مطالعه شده)، دلیل بارز آن است.

با مراجعه به کتاب «مجموعه عهدنامه‏هاى تاریخى ایران» و یا آرشیو وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، مشخص مى‏شود که نام خلیج فارس حداقل در 30 عهدنامه تاریخىِ از هزاره اول و دوم میلادى تا نیم قرن قبل بکار رفته است.از جمله  این موارد مى‏توان به عهدنامه‏هاى ذیل اشاره کرد: (1)

1- قرارداد 1622م. (1031ق.) میان شاه عباس و ادوارد کنوک، سفیر بریتانیا و نماینده کمپانى هند شرقى.

2- فرمان کریم‏خان درباره ی اعطاى اختیارات به ویلیام اندروپرایس، حاکم بریتانیا در خلیج فارس (1763 م.).

3- در عهدنامه ی 1809م. (1224 ق.) ایران و انگلیس یا قرارداد جونز، بریتانیا حاکمیت ایران را بر کل خلیج فارس به رسمیت شناخت و متعهد شد کشتى‏هاى انگلیس فقط از نقاطى که دولت ایران اجازه مى‏دهد، حق عبور داشته باشند.

4- در متن فارسى عهدنامه ی 12 ماده‏اى دولت ایران با سرگوراوزلى (سفیر انگلیس) به سال 1227 ق. دارالخلافه طهران، در فصل ششم، بحر قلزم (دریای سرخ )، و در فصل هشتم، بحر العجم و در متن انگلیسی پرشن گلف ذکر شده است.

5- بند نهم متن فارسى عهدنامه ی جیمز موریه و هنرى الیس در دارالخلافه طهران، 1229  ق. (1814م.)  به ترتیب بحر العجم و پرشن گلف ثبت  شده است.

6- در معاهده 1851 م. ایران و انگلیس در خصوص منع تجارت برده در خلیج فارس(خلیج فارس و و پرشن گلف ثبت شده است. ‏

7- در فصل سیزدهم متن فارسى عهدنامه ی صلح ایران و انگلیس، معروف به معاهده صلح پاریس (1857م.) خلیج فارس به‏کار برده شده است.

8- در معاهده ی (1882 م.) منع تجارت برده، عنوان “خلیج ایران ” به‏کار رفته است.

9- در عهدنامه تجارت ایران و یونان (1861م.) بند هشتم راجع به تجارت در خلیج فارس است، که در متن فارسی «خلیج فارس» و در متن فرانسه «پرسی گلف» به‏کار رفته است.

10- در عهدنامه ایران و فرانسه 1808 م.(1222ق.) با امضاى ژنرال گاردان و میرزاشفیع نیز این عبارت به‏کار رفته است.

11- در فصل دوم معاهده ایران و اسپانیا (1870م.) در متن فارسى، خلیج فارس، و در متن اسپانیایى، پرسیک گلف به‏کار رفته است.

12- در نقشه‏هاى سرحدى ملحق به پروتکل 1913 م.ایران و ترکیه، خلیج فارس ذکر شده و رود زاب کوچک یا کیالو، با نهر عجم توصیف شده است.

در ده‏ها معاهده ی دیگر نیز عنوان «خلیج فارس» به‏کار رفته که به دلیل طولانى شدن، از بیان آن خوددارى مى‏شود.

در فرامین پادشاهان ایرانى خطاب به حکام محلى خلیج فارس نیز از این پهنه آبى با عنوان خلیج عجم، دریاى ایران و بحر فارس نام برده شده است و در طول تاریخ درهمه ی  کتاب هاى جغرافیایى و تاریخى در سراسر جهان نیز معادل و مترادف‏هایى که صفت ایرانى دارد، آورده شده است.(2 )

از سال 1507 تا 1960م. در همه قراردادها و معاهده‏هایى که پرتغالى‏ها، اسپانیایى‏ها، انگلیسى‏ها، هلندى‏ها، فرانسوى‏ها، بلژیکى‏ها، روس‏ها و آلمانى‏ها با دولت ایران و یا هر کشور و پدیده سیاسى و یا امراى تحت‏الحمایه خود در منطقه امضاء کرده‏اند، در زبان های مختلف، واژه‏هاى مترادف با خلیج فارس را به‏کار برده‏اند. حداقل ده مورد از این‏گونه قراردادها که میان کشورهایى مانند کویت، عربستان، عثمانى، عمان و امارات متصالحه منعقد شده، هم به زبان عربى و هم به زبان انگلیسى، «خلیج فارس» به‏کار رفته، که از جمله آن‌ها مى‏توان به موارد ذیل اشاره کرد:

انگلیسی ها معمولا عادت دارند که نام ها را بصورت کوتاه و مخفف و یا با اولین حرف مانند UK-USA- UN-WF-WB بیان می کنند. در بعضی قراردادهای میان بریتانیا و کشورهای عربی در متن انگلیسی برای سادگی نام خلیج فارس بصورت ناقص بکار رفته اما عرب ها در متن عربی خود امانتداری را رعایت نموده و نام خلیج فارس را بصورت کامل آورده اند. بطور مثال تصویر دو قرار داد روى جلد کتاب” قراردادهای سیاسی و اقتصادی بین امارات ساحل عمان و بریتانیا، (“الاتفاقات السیاسیة و الاقتصادیة التى عقدت بین الامارات ساحل عمان و بریتانیا 1806 – 1971م. على‏محمد راشد” چاپ شده است. در 18 قرارداد از22 قرارداد و معاهده ای که در این کتاب ” ذکر شده است، عبارت بحر فارس و خلیج فارس به‏کار رفته است البته این نویسنده در بازچاپ نام خلیج فارس را از همه 22 قرارداد موجود در کتابش را حذف و بصورت خلیج و یا خلیج عربی آورده است اما در تصویر اصل قراردادها روی جلد کتاب و ضمایم انتهای کتاب تحریف و جعل نام خلیج فارس آشکار شده است،بطوریکه:

بحر فارس در نقشه استخری

متن کامل:

١- قرارداد مجمل  ١٨٠٩ مارس ١٩

چون در این اوان سعادت نشان سفیر بی نظیر روشن ضمیر صایب تدبیر، صاحب نشان همایون هلالیه عثمانیه، عالیجاه عمدة الاعاظم المسیحیٌه سر هرفرد بارونت از جانب سعادت جوانب شهریار نامدار کامکار، خسرو عدل گستر مکارم شعار، نظم آرای مناظم کشور ستانی، صدر نشین أرایک سلطنت جهانداری، شرف افزای سپهر جلالت و بختیاری، خدیو باذل عادل، دارای ابر کف دریادل، پادشاه والا جاه فلک دستگاه ممالک فسیح المسالک انگلستان و هندوستان- ادام الله تعالی ایٌام سلطنه الباهره- به رسم سفارت با نامه همایون پادشاهی وارد آستان سپهر نشان و شرف اندوز تقبیل عتبه علیه اعلیحضرت قدر قدرت، قضا همٌت، گردون حشمت، جهان داور خدیو مکرم، فلک یاور خسرو اعظم، بلند اختر داور انجم خدم، مالک رقاب الأمم، غوث الاسلام و المسلمین، عوذالملٌه و الدٌین، قهرمان الماء و الطین، شهریار جم اقتدار کشور خجسته ایران و توران،

فصل اول- چون تفصیل شروط و توضیح و تعیین مقاصد جانبین موقوف می بود به مکالمات گوناگون و مجالس متعدده، عجاله الوقت این وثیقه میمونه که عهدنامه مجمل است مرقوم می گردد، تا کاخ دوستی و اتٌحاد را بنیادی متین باشد و مکنونات ضمایر جانبین را مبین گردد و قرار این که من بعد عهدنامه مفصٌلی مشتمل بر جمیع مقاصد و حاکی تمامی شرایط و ضوابط مرقوم و به خطٌ و مهر وکلاء اجلاء ثلثه مختوم گردد و مدار یک جهتی دولتین بر آن باشد.

فصل دویٌم- باید که این عهد خجسته که در میان دو دولت جاوید مدٌت به دست صدق و راستی بسته اند، از هر گونه تغییر و تبدیل مصون و روز بروز ملزومات و مقتضیات یک جهتی و یگانگی در میانه افزون باشد و پیوند مواحدت و موافقت میان این دو پادشاه جم جاه- زادهماالله ملکاً و سلطاناً- و ولیعهد و فرزندان و احفاد امجاد ایشان و وزراء و امراء و ولات و حکٌام ولایات و سر حدٌات مملکتین ابدالأباد استوار ماناد.

فصل سیٌم- اولیای دولت علیٌه ایران بر خود لازم دانستند که از تاریخ این عهدنامچه میمونه هر عهد و شرطی که با هر یک از دولتهای فرنگ بسته اند باطل سازند و لشکر فرنگ را از حدود متعلقه به خاک ایران راه عبور به طرف مملکت هندوستان و سمت بنادر هندوستان نخواهند داد.

فصل چهارم- در این صورت که لشکری از طوایف فرنگ به مملکت ایران آمده باشد و یا بیاید، پادشاه والاجاه انگلستان قشون و تدارک و اسباب و یا در عوض آن وجه نقد و توپ و تفنگ و معلم و عمله به قدری که صلاح دولتین باشد به خدمت شهریار سپهر اقتدار ایران فرستد و در دفع و رفع ایشان با پول کمال اعانت و امداد نمایند. بعد از این، قشون یا مبلغ وجه و مقدار تدارکات و اسباب به قراری است که در عهدنامه مفصٌل مشخٌص و معین خواهد شد.

اگر احیاناً بنای مصالحه فیمابین آن طایفه فرنگ که با دولت علیٌه ایران نزاع و جنگ دارند و اولیای دولت بهیٌه انگلیس اتٌفاق افتد، پادشاه والاجاه ممالک انگلستان کمال سعی و دقٌت و اهتمام نماید که فیمابین ایران و آن طایفه نیز رفع نزاع و دشمنی شده و صلح واقع شود و اگر خدا نخواسته این سعی به جایی نرسد، شاه والاجاه انگلستان به طریقی که مرقوم شده و در عهدنامه مفصٌل مشخص و معین داده خواهد شد، قشون و لشکر و یا وجه نقد و اسباب به کمک ایران بدهد و این اعانت و کمک را مادام که جنگ فیمابین ایران و آن طایفه باشد داده، تا هنگامی که رفع جدال نشود و آن طایفه با اولیای دولت ایران صلح ننماید مضایقه در دادن کمک ننماید.

هرگاه افاغنه هندوستان را با اولیای دولت انگلیس نزاع و جدالی باشد اولیای دولت ایران از این طرف لشکر تعیین کرده، به قسمی که مصلحت دولتین باشد به دولت انگلیس اعانت و امداد نماید از قراری که در عهدنامه مشخص و معین خواهد شد.

فصل پنجم-

اگر از سواحل هندوستان قشون و لشکر وارد وارد بحرالعجم شده باشد و قبل از اذن و رخصت(مجوز) اولیای دولت علیٌه ایران در جزیره خارک یا جای دیگر از سواحل عمٌان نزول کرده باشند، به هیچ وجه من الوجوه دخل و تصرفی در آنجا نکرده و از تاریخ عهدنامه میمونه قشون مذکوره در تحت اختیار اولیای دولت ایران باشد، اگر عالیجاه رفیع جایگاه، جلالت و نبالت پناه، حشمت و شوکت دستگاه فرمانفرمای هندوستان قشون مزبوره را برای حراست حدود هندوستان ضرور نداشته باشد و اولیای دولت ایران خواهند برای امداد خود همان قشون را نگاه دارند و اگر بخواهند روانه هندوستان نمایند و در عوض قشون به طریقی که سبق ذکر شد و در عهدنامه مفصٌل مشخص خواهد شد وجه نقد برای اخراجات و تدارکات بازیافت نمایند.

فصل ششم- اگر قشون مذکوره به خواهش اولیای دولت ایران در جزیره خارک یا جای دیگر از سواحل عمٌان توقف نمایند، باید از جانب کارگزاران دولت ایران کمال شفقت و مهربانی نسبت به ایشان به عمل آید و به حکٌام و مباشرین بنادر(خلیج) فارس قدغن نمایند که هر قدر سیورسات آذوقه برای قشون مذکور ضرور و درکار باشد به نرخ و تسعیر عادله وقت به ایشان فروخته قیمت بازیافت نمایند.

فصل هفتم- اگر جنگ و نزاعی فیمابین دولت ایران و افغان اتفاق افتد، اولیای دولت انگلیس را در آن میانه کاری نیست و به هیچ طرف اعانت و امداد نخواهد کرد، مگر آنکه به خواهش طرفین واسطه صلح گردد.

فصل هشتم- این عهدنامچه میمونه، به رسم و معنی عهد محافظت مرقوم و در ضمن العهد شرط رفت که مادامی که این عهد جاوید به رسوم و شروط مقرٌره مفصٌله بین الدولتین برقرار است، اولیای دولت دوران مدٌت ایران عهد و شرطی که مخالف دوستی دولت انگلیس و باعث اهانت و اضرار ایشان در حدود هندوستان بشود با هیچ یک از طوایف فرنگ ننمایند.

امید که این عهد همایون خجسته تا ابد پایدار باد و این پیوند میمون به اولیای هر دو دولت محاسن و فواید آثار گردد. ما که وکلا می باشیم به راستی و استحکام این عهدنامه مبارکه را دستخطٌ و مهر گذاشته ایم. به تاریخ نوزدهم ماه مارچ سنه یک هزار و هشتصد و نه عیسوی مطابق بیست و پنجم شهر محرم الحرام سنه یک هزار و دویست و بیست و چهار هجری.١٩/مارس/١٨٠٩
هو

سواد دستخط و امضای اعلیحضرت قدر قدرت امپراطور انگلستان است:
« ما که این عهدنامه مجمل را دیده ایم همه فصل ها و شروط آن را مقبول و منظور داشته ایم و داریم برای خودمان و هم برای وارثها و ولیعهدهای ما، و نیز قول شاهانه خود را می دهیم که همیشه موافق شروط این عهدنامه عمل و حسب المقدور ما کسی را اذن خلاف کردن آن نخواهیم داد. برای مربوطی این امر مهر بزرگ دولت خود را بر این عهدنامه مجمل چسبانده ایم و آنرا با دست مبارک خود دستخط کرده ایم، در قصر شاهانه ونزر به تاریخ هفتم شهر جمادی الاولی سنه عیسویه جلوس ما جارج شاه.»   لازالت مشارق اقباله بمطالع کواکب الاجلال گردیده و موافق وکالت نامچه معتبره میمونه، ممهور به مهر آثار پادشاه والاجاه معظم الیه در تشیید مبانی یکجهتی و الفت دولتین علیٌتین وکیل مطلق و معتمد مختار بوده و از طرف بهی الشرف شاهنشاه سپهر بارگاه ممالک ایران نیز به عالی جاهان نبالت و جلالت پناهان، عزٌت  و دولت دستگاهان، مجدت و حشمت همراهان، مقربی الخاقان، صدر الوزراء الفخام معتمدالدوله العلیه الباهره میرزا محمٌد شفیع وزیر و امیرالامراء العظام، امین الحضره البهیٌه القاهره حاجی محمد حسین خان مستوفی الممالک دیوان همایون اعلی، از قرار فرمان اشرف جداگانه وکالت مطلقه تفویض رفته که: با عالیجاه ایلچی مشارالیه به تمهید شرایط موٌدت و یکجهتی و وفاق دولتین پرداخته، ارکان اتحاد حضرتین بهیٌتین را به نحوی که متضمٌن صلاح طرفین باشد مستحکم و مشیٌد ساخته باشند، لهذا عالی جاهان مشارالیهم بعد از انعقاد مجالس عدیده و طیٌ مقالات و مکالمات لازمه به استصواب و رضای یکدیگر بنای عهد و میثاق و ادای شروط یکانگی و وفاق، فیمابین دولتین به اصول مفصٌله هشت گانه گذاشته، بر اولیای هر دو دولت لازم و ثابت داشتند که از این پس هر یک به نهج مسطور عمل و شرطی را از شروط متروک و مهمل نگذارند:

 

٢-  قرارداد “مفصل” در زمان سلطنت فتحعلی شاه جم اقتدار میان ایران و انگلیس منعقد شده است:

الحمد لله الوافی الکافی

اما بعد، این خجسته اوراق دسته گلی است که از گلزار بی خار وفاق رسته و به دست وکلای حضرتین علیتین برسم عهد نامه مفصل بر طبق صدق خلوص پیوسته می گردد. چون قبل از اینکه عالی جاه زبدة السفرا سر هرفرد جانس برونت از جانب دولت انگلیس به جهت تمهید مقدٌمات یکجهتی دولتین وارد دربار شهریاری شده بود و عهدنامه مجملی فیمابین وکلای دولت علیٌه ایران: اجل الکفات الفخام، فخرالصدارة و الوزراة و الاحتشام، میرزا شفیع، صدراعظم و امیرالامراء الکرام المؤتمن الحضرة العٌلیة العالیٌه، امین الدٌولة البهیٌة السنیٌه قواماً للجلالة و النبالة، حاجی محمٌد حسین خان مستوفی الممالک دیوان معظٌم با مشارالیه که وکیل و سفیر دولت بهیٌه انگلیس بود به شروط چند که تبیین و تعیین آن به عهدنامه مفصٌل رجوع شده مرقوم گردیده بود، حال که عالی جاه رفیعجایگاه، عزت و فخامت همراه، شهامت و صداقت اکتناه، فطانت و درایت آگاه، دولتخواه بلاانتباه، سر گور اوزلی برونت ایلچی بزرگ دولت مزبور برای اتمام عهود و انجام مقاصد حضرتین شرفیاب التزام درگاه خلایق پناه پادشاهی می باشند و از جانب آن فرخنده دولت وکیل و کفیل مهمٌات یکجهتی است وکلای این همایون حضرت قاهره به صلاح و صوابدید مشارالیه شروع در تفصیل عهود کرده و تفصیل مقاصد از قراری است که در فصول لاحقه دوازده گانه شرح داده خواهد شد و امور متعلقه به تجارت و معاملات مملکتین از قراریست که در عهدنامه تجارنامه جداگانه و مفصل خواهد گشت.

فصل اول- اولیای دولت علیه ایران بر خود لازم داشتند که از تاریخ این عهدنامه فیروز، هر عهد و شرطی که با هر یک از دولتهای فرنگ بسته اند باطل و ساقط سازند و لشکر سایر طوایف فرنگستان را از حدود متعلقه به خاک ایران راه عبور به طرف هندوستان و سمت بنادر هند ندهد و أحدی از این طوایف را نگذارند که داخل مملکت ایران شوند و اگر طوایف مزبور خواهند که از راه خوارزم یا تاتارستان و بخارا و سمرقند و غیره عبور به مملکت هند نمایند، شاهنشاه ایران حتی المقدور پادشاهان و والی ها و اعیان آن مسالک را مانع شوند و از راه طوایف مزبور را بازدارند، خواه از راه تهدید و تخویف و خواه از راه رفق و مدارا.

 

فصل دویٌم- اگر دشمنی از طوایف فرنگ به مملکت ایران آمده باشد یا بیاید و اولیای دولت علیٌه ایران از دولت بهیٌه انگلیس خواهش اعانت و امداد نمایند، فرمانفرمای مملکت هند از جانب دولت بهیٌه انگلیس هرگاه امکان و قدرت داشته باشد بقدری که خواهش اولیای دولت علیٌه ایران باشد عسکر و سپاه از مملکت هندوستان روانه سمت ایران نمایند و اگر به علت بعضی گرفتاریها فرستادن عسکر امکان نداشته باشد هر ساله مبلغ دویست هزار تومان به جهت اخراجات سپاه بسر کار دولت علیٌه ایران بدهد و مادام که جنگ و جدال با طوایف مزبوره در میان باشد وجوه مزبوره برقرار کارسازی شود. چون وجوه نقد مزبور برای نگاه داشتن قشون است ایلچی دولت بهیٌه انگلیس را لازم است که از رسیدن آن به قشون مستحضر و خاطر جمع بشود و بداند که در خدمات مرجوعه صرف می شود.

فصل سیٌم- اگر احیاناً طایفه فرنگ را که با دولت علیه ایران نزاع و جدال دارند با دولت بهیٌه انگلیس مصالحتی اتفاق افتد، پادشاه والاجاه انگلستان کمال سعی و دقت را نماید که فیمابین آن طایفه و دولت علیه ایران نیز رفع دشمنی و نزاع شده صلح واقع گردد و اگر این سعی بجا نیفتد، پادشاه ذیجاه انگلستان بطریقی که مرقوم شد از مملکت هند عسکر و سپاه به کمک ایران مأمور کند، یا اینکه دویست هزار تومان مقررٌه را برای خرج عسکر و غیره کارسازی نماید و این اعانت و امداد مادام که جنگ فیمابین دولت علیٌه ایران و آن طایفه باشد و رفع جدال نشود و آن طایفه با ایران صلح ننمایند و به شروط مرقومه مفصٌله درین امداد کوتاهی نماید پرداخت شود. و در صورتی که صلح فیمابین آن طایفه و دولت بهیٌه انگلیس اتفاق افتد باز هر وقت اولیای دولت علیٌه ایران خواهند، جنگ و جدال با آن طایفه نشود، معلم و غیره به جهت تعلیم و تعلم سپاه ایران خواهند، اولیای دولت انگلیس بشرط فراغت وقت به قدر مقدور البته مضایقه نخواهد کرد.

فصل چهارم-  چون قرارداد مملکت ایران این است که مواجب قشون شش ماه به شش ماه پیش داده می شود، قرارداد تنخواه که به عوض عساکر از دولت بهیٌه انگلیس داده شده چنین شد که تنخواه مزبور را ایلچی آن دولت بهیٌه هر چه ممکن شود زودتر و پیشتر مهم سازی نماید.

فصل پنجم- هرگاه طایفه افاغنه را با اولیای دولت بهیٌه انگلیس نزاع و جدالی باشد اولیای دولت علیه ایران لشکر تعیین نموده، به قسمی که مصلحت دولتین باشد به دولت بهیه انگلیس اعانت و امداد نمایند و وجه اخراجات آنرا از اولیای دولت بهیه انگلیس بگیرند، از قراری که اولیای دولتین قطع و فصل خواهند کرد.

فصل ششم- اگر جنگ و نزاعی فیمابین دولت علیه ایران و افغان اتفاق افتد، اولیای دولت بهیه انگلیس را در آن میان کاری نیست و به هیچ طرف کمک و امدادی نخواهند کرد، مگر اینکه به خواهش طرفین واسطه صلح گردند.

فصل هفتم- در صورتی که در سواحل دریای قلزم(سرخ) چوب و اسباب مهیٌا شود و شاهنشاه ایران خواهش فرماید که از خورهای بحر مزبور کشتیهای جنگی بسازند، پادشاه ذی جاه انگلستان اجازت به معلم و عمله کشتی ساز و غیره از دارالسلطنه لندن و هم از بندر بمبئی عطا نمایند که به خدمت شاهنشاه ایران حاضر و به خدمت مرجوعه مأمور شوند و مواجب و اخراجات آن با سرکار پادشاه جم جاه دولت علیٌه ایران باشد بموافق قراری که با ایلچی دولت بهیٌه انگلیس داده خواهد شد.

فصل هشتم- اگر از رؤسای ایران کسی بخواهد دشمنی کند و یاغی شود و فرار به ولایت انگلیس نماید، به محض اشارت امنای دولت علیه ایران آن کس را از ولایت مزبور بیرون کنند و اگر بیرون نرود او را گرفته روانه ایران نمایند و در صورتی که پیش از رسیدن آن کس به ولایت مزبور اشارتی از امنای دولت علیٌه ایران درباره او به حاکم آن حدود رسد آن کس را رخصت فرود آمدن ندهد و اگر بعد از ممانعت آن کس فرود آید او را گرفته روانه ایران نمایند.

 

فصل نهم- اگر در بحرالعجم اولیای دولت بهیٌه ایران را امدادی ضرور شود، اولیای دولت بهیٌه انگلیس بشرط امکان و فراغت بال در آن وقت کشتی جنگ و قشون بدهند و اخراجات آنرا موافق برآورد آن وقت قطع و فصل نموده بازیافت نمایند کشتیهای مزبور بر آن خورها و لنگرگاهها عبور کند که امنای دولت علیٌه ایران نشان بدهند و از جای دیگر بی رخصت و ضرورتی عبور نکنند.

فصل دهم- مواجب صاحبان و عمله و معلم و غیره را امنای دولت بهیٌه انگلیس خواهند داد ولیکن چون شاهنشاه جم جاه ایران نخواستند که کسی که به خدمت ایشان مشغول باشد از عنایات خسروانی بی بهره باشند، لهذا از وفور عنایت به موجب تفصیل ذیل و علی قدر مراتبهم مواجب در وجه هر یک برقرار فرمودند:

 

صاحبان و معلمان که اکنون در رکاب ظفر انتساب شاهنشاه جم جاه ایران مشغول خدمت می باشند و هر یک از صاحبان مرتبه های مفصله حشو که بعد از این حاضر شوند از قراری که در حشو مشخص شده است موافق مرتبه به هر یک انعام داده خواهد شد و هر یک از ایشان که بر سایر ملتزمین و حاضرین بزرگترین و حکمران باشد نصف آنچه موافق مرتبه برای او مقرر و مشخص شده است علاوه انعام داده خواهد شد و اگر خدا نخواسته یکی از ایشان در خدمت مرجوعه کوتاهی کند به مجرٌد اظهار آن به ایلچی، از خدمت شاهنشاه رانده خواهد شد.

 

فصل یازدهم- چون منظور هر دو پادشاه آن است که این عهد جاوید مهد أبدالاباد مابین اولاد و احفاد امجاد پایدار و برقرار بماند، لهذا از هر دو طرف بهی الشرف قرارداد چنین شد که هر یک از کواکب فروزان سپهر پادشاهی که ولیعهد دولت و زینت بخش سریر سلطنت باشد، با دولت دیگر عهود یکجهتی و دوستی را پایدار داشته این طریق انیقه را ممضی و معمول دارند و هرگاه ولیعهد یکی از دولتین علیٌتین محتاج به اعانت جدیدی از دولت دیگر گردد، به طریقی که پیشرفت و اصلاح دولتین و مملکتین و مقدور طرفین باشد مضایقه و کوتاهی در امداد و اعانت ننماید و اعانت و امدادی که الحال از قرار تفصیل فصول سابقه در این عهدنامه میمونه مشخص شده است باید با ولیعهد نیز مستمر و برقرار باشد.

 

فصل دوازدهم- چون از قراری که بر اولیای هر دو دولت واضح و از مکنون دل و ضمیر یکدیگر واقف شده اند، منظور از این عهد دوستی ازدیاد قوت هر دو دولت و وسعت هر دو مملکت است و هر یک را پیشنهاد خاطر این است که تقویت یکدیگر کرده، به امداد یکدیگر بر مملکت طرفین افزوده باشند و مطلب و خواهش امنای دولت بهیٌه انگلیس این است که دولت علیٌه ایران روز بروز زیاده قوی و مستحکم گردد و از خارج کسی نتواند دخل در مملکت مزبور نماید و به امداد دولت بهیٌه انگلیس دولت و مملکت و رعیٌت ایران قوی گردد و اگر بر سر امور داخله مملکت ایران فیمابین شاهزادگان و یا امراء و سردارها مناقشی روی دهد، دولت بهیٌه انگلیس را در این میانه کاری نیست تا شاه وقت خواهش نماید و اگر أحدی از مشارالیهم ولایتی و جایی از خاک متعلقه به ایران را به آن دولت بهیه بدهند که به ازای آن کمک و اعانتی نمایند، هرگز اولیای دولت بهیٌه انگلیس به این امر اقبال نکرده پیرامون آن نخواهند گشت و دخل و تصرٌف در ممالک متعلٌقه به ایران هرگز نخواهند نمود.

تمٌت الفصول بالیمن و السعادة. (بندها و گفتارهای دوازده گانه با خوبی و شادی به پایان رسید)امید که این عهد میمون خجسته با فواید و نتایج نیک تا ابد منعقد و پیوسته ماند. این عهدنامه میمون را ما که وکلای حضرتین علیتین می باشیم به صداقت و راستی مشحون به فصول دوازده گانه مستحکم و منعقد داشته دستخط و مهر گذاشته ایم، به تاریخ چهاردهم ماه مارچ سنه یک هزار و هشتصد و دوازده عیسویه مطابق بیست و نهم شهر صفر المظفر سنه یک هزار و دویست و  بیست و هفت هجریه مصطفویه علی هاجرها السلام و التحیٌة التحریر فی دارالخلافه طهران صانها الله تعالی عن الحدثان.            هو

 

سواد امضای مرحوم نایب السلطنه عباس میرزا:١۴مارس ١٨١٢

چون اعلیحضرت قدر قدرت فلک رتبت، شاهنشاه عالم پناه نیابت سلطنت و دولت ابد مدت قاهره را به ما مفوض فرموده، لهذا قبول نموده حسب الامر حضرت ظلٌ اللهی بر ذمٌت همٌت بزرگانه خود لازم شمردیم که همین عهد میمون خجسته که مابین دولتین بسته و محکم گردیده است به شرطی که در عهدنامه میمونه مبسوط و مشروح است از حال تحریر الی انقراض زمان فیمابین ما و اخلاف کبار این دودمان خلافت نشان با حضرت ولیعهدان دولت بهیٌه انگلیس مستمر و برقرار باشد و تخلف و تجاوز روی ندهد، والسلام خیر ختام.  منبع: کتاب معاهدات و قراردادهای تاریخی در دوره قاجاریه، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، صفحه 63 تا 68

در دوره قاجار نیز مانند دوره صفویه متن های مکتوب با ادبیاتی آمیخته از فارسی و عربی بود. این متن را در آینده به فارسی روان ارایه خواهیم نمود.

یکی از مسائل جالب اینکه در هر دو دوره شاهان به خود لقب جم جاه جم اقتدار جم شوکت شاهنشاه  ایران و توران و ممالک محروسه ایران می دادند.این القاب یاد آور دوره جم شید وهخامنشیان است. در دیداری که از کلیسای مقدس و کهن  در حاشیه رود ارس داشتم دیدم که القاب عباس میرزا را با جم شوکت جم جاه یاد کرده و از وقف و تعمیر این کلیسا به فرمان او نوشته شده بود. اصولا تاریخ خیلی قابل اعتماد نیست مگر اینکه دلایل و مستندات دیگر مانند باستان شناسی و .. آنها را اثبات نمایند مثلا با توجه به شهرت جم ، اسکندر، تیمور و .. بسیاری از شاهان خود را احفاد(نوه ) و از فرزندان آنها دانسته اند  مثلا اصطلاح معماری مغولی خیلی شهرت دارد اما این یک خرافات بیشتر نیست در خود مغولستان شرقی و سرزمین  متمدن تری که توران نام دارد یک بنای کهن و قدیمی وجود ندارد آنگاه  مثلا مسجد گوهر شاه یا شاه جهان را معماری مغولی می دانند! . البته می توان گفت معماری دوره مغولی . اما اصولا مغولها معماری ندارند آنها قومی گله دار و شبانی بودند و بجز یورتمه و خانه های نمدی ،‌صنعت خانه سنگی و آجری اصلا نداشتند. معماری آجری با گنبدهای بلند سبک تمدن کهن ایرانی است .

 

 

چکیده مطلب: روز ملی خلیج فارس از زبان شاهدان عینی دست اندر کار این موضوع از ابتدا تا امروز به نقل از باشگاه خبرنگاران :

برابر گفتگوی دکتر عجم عضو آن زمان کمیته خلیج فارس  و کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی ، ، ،  ،(94)  تصویب روز ملی خلیج فارس کار گروهی بود و یک روند چندین ساله داشت و افرادی دلسوزانه بدنبال راهکارهایی برای جلوگیری از تغییر نام خلیج فارس بودند که در نهایت بعد از چند دهه این تلاشها به بار نشست. دولت با توجه به درخواستها و مکاتبات  مردمی  در سال 1382 و 1383 سه مصوبه  در تاییر راهکارهای  پیشنهادی گذراند تا در نهایت سال 84  نام گذاری نهایی و اعلام شد.کارهای مقدماتی :

1-     در سال 1380 گزارش هشدار آمیزی از روند فزاینده جعل نام خلیج فارس در رسانه های عربی و انگلیسی تهیه و برای مقامات ذیصلاح ارسال شد.

2-      با توجه به عدم دریافت پاسخ و توجه کافی از سوی مسئولان ذیربط . مقاله ای  هشدار آمیز از روند فزاینده جعل نام خلیج فارس در 10  شماره   16تا 27 مهر 1381 در روزنامه همشهری و وب سایت آنلاین آن منتشر شد .

3-      مقاله روزنامه همشهری برای مقامات و نمایندگان مجلس و کمیته سیاست خارجی و کمیته فرهنگی ارسال شد.

4-    در تاریخ   ۱۳۸۱/۱٠/۱۱راهکارهای پیشنهادی  برا شد از جمله در این پست:  http://parssea.persianblog.ir/post/1/

همزمان،  نامه نگاری هایی را با امضای ” انجمن دوستداران نام های تاریخی” شروع کردیم  که  معطوف به ترغیب  و حساس کردن مسئولان و مقامات مربوطه به موضوع جعل نام خلیج فارس بود. از جمله به  مقامات  وزارت علوم – صدا و سیما – وزارت ارشاد – شهرداری و ….

 با تلاش دوستانی که داشتیم   در اسفند 1382 در شورای عالی امنیت ملی به بحث گذاشته شد و مصوبه ای صادر شد بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی، هئات وزیران  نیز در جلسه 26 فروردین 1383 آیین نامه و مصوبه ای در 6 بند برای ضرورت پاسداری از نام خلیج فارس و هویت آن را تصویب کرد که  با امضای  آقای دکتر عارف معاون وقت رئیس جمهور به تمامی سازمان ها و نهادها ابلاغ شد.

. : و در بند ۳  مصوبه مذکور موضوع نام گذاری اماکن و  … با نام خلیج فارس مورد تاکید قرار گرفت . بنا بر این   ما  و دوستانمان قوت قلب گرفتیم تا در اصرار برخواسته خود از مخالفان قدرتمند  این ایده  نهراسیم و خجل نباشیم و مصرانه تر از قبل عمل کنیم  .

5-  همایش  س 

6 –      پیگیری های انجام شده منجر به تشکیل جلساتی شد که ماحصل آن صدور اولین بخشنامه هئیت دولت در بهمن 1382 ویژه  دفاع از نام حلیج فارس بود  بخشنامه با امضای دکتر عارف معاون رئیس جمهور به همه  وزارتخانه ها ابلاغ شد. در خرداد 1383 مجددا بخشنامه  کامل تری از سوی هئیت دولت ابلاغ شد که باید منجر به تهیه لایحه ای قانونی می شد..

7-    در دانشگاه تهران راهکارها مجدد به اطلاع رسانه های گروهی رسید گزارش خبرگزاری فارس و روزنامه تهران تایمز خرداد 1383 

 برای پاسداری از نام خلیج فارس کوشا باشیم .

8- شهریور 1383 کتاب خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ و میراث فرهنگی بشریت نوشته محمد عجم در سه هزار نسخه منتشر و برای مقامات و نمایندگان مجلس ارسال شد.این کتاب راهکارهای مختلف از جمله روز ملی خلیج فارس را خواستار شده است.

9 – پیشنهاد ما در مورد ضرورت نام گذاری روز خلیج فارس در وب سایت سازمان خلیج فارس آنلاین  نیز در  صفحه  گفتمان آنلاین از  تاریخ 6/9/2003  (18 شهریور 1382)  در صفحه  آنلاین  به بحث گذاشته شده بودو دهها نظر و کامنت از آن حمایت کرده بود .

11- اواخر آبان 1383 خبر جعل نام خلیج فارس در وبسایت نشنال جغرافی منتشر شد و موجی از اعتراض منجر به یک طومار 124 هزار امضایی شد. این موج  بی سابقه از همبستگی ایرانی موجب تسریع در امر نام گذاری خلیج فارس شد. همزمان وب سایت پرشن گلف آنلاین نظرات ایرانیان رادر خصوص پیشنهاد ما  جمع آوری و جمع بندی نمود. بیشتر رای دهندگان به ترتیب :

 1 –  روز 9 آذربازپس گیری جزایرسه گانه -2- روز 30 اسفند ملی شدن نفت3- روز شکست پرتغالی ها   را پیشنهاد کردند. لذا در روز 9 آذر 1383 افراد و اعضای  سایت  پرشن گلف آنلاین این روز را به عنوان روز  خلیج فارس  رسما اعلام  و برای اولین بار آن را گرامیداشتیم و دهها ایمیل برای اطلاع رسانی توسط گروه ایمیلی تسک فورس به موسسات مختلف جغرافیایی ارسال شد.

12-

 13 – جلساتی در وزارت خارجه با حضور اعضای کمیته خلیج فارس(وزارت کشور- سازمان نقشه برداری- ادارات سه گانه خلیج فارس و حقوقی و اسناد وزارتخارجه ) برگزار شد و ضرورت اعلام  روز خلیج فارس مورد تایید قرار گرفت . اما تعیین خود روز به وزارت ارشاد واگذار شد. وزارت ارشاد  پس از مشاوره های لازم  روز فتح هرموز را بر روز 9 اذر ترجیح داد. قرار شد دقیقا بررسی و مشخص شود کدام روز در اردیبهشت را باید  فتح نهایی هرموز دانست . پس از استعلام ما گروه تاریخ دانشگاه تاریخ روز را 10 اردیبهشت 29 اوریل  را روز فتح هرموز اعلام کرد که البته با منابع انگلیسی 22 آوریل 1622 در مورد روز  اخراج پرتغالی ها از جزیره هرمز مقداری اختلاف دارد. برای ثبت و تصویب پیشنهاد روز ملی خلیج فارس لازم بود که گزارش توجیهی تهیه و در اختیار نهادهای تصمیم گیرنده و شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد. و گزارش توجیهی تهیه شد و در اختیار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفت و در نهایت با پیگیری های مصرانه دوستداران میراث فرهنگی،  موضوع در جلسه 22/4/ 1383 به ریاست آقای خاتمی رئیس جمهور  تصویب و ابلاغ شد.

 

از ابتدای دهه 1350 که  تغییر نام خلیج فارس در کشورهای عربی  رسمی شد عده  اندکی از نخبگان ایرانی  از روند تغییر این یگانه نام  همیشه تاریخی  انتقاد می کردند اما این صداهای انفرادی راه به جایی نداشت . پس از اینکه استفاده  مردم  از شبکه های ماهواره ای رادیو و تلویزیونی  گسترده تر شد و انها با دیدن شبکه های متعدد تلویزیونی عربی رو برو شدند که در برنامه های عربی و انگلیسی زبان خود نام خلیج فارس را تغییر داده اند توجه عده بیشتری از مردم ایران به خطر جعل  و تغییر نام خلیج فارس جلب شد ما عده ای از همان افراد بودیم  که در سال 1380  به فکر کار دسته جمعی افتادیم و  وب سایت پرشن گلف آنلاین به انگلیسی و  پارس سی به فارسی شروع بکار کرد. این مقدمه کار غیر دولتی برای دفاع از نام خلیج فارس بود. این دو وب سایت کارهای بسیار زیادی انجام داد از جمله آنها افشاگری علیه موسسات و وب سایتهای تحریف گر  و از جمله اطلس نشنال جغرافی بود. اولین اقدام انتشار مقاله ای افشاگرانه در روزنامه همشهری در 15 شماره از 16 تا 27 مهر 1382 بود و پیشنهاد روز ملی خلیج فارس از اینجا رقم خورد و سپس در کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی طرح شد و در سمینار ملی ژیو ماتیک اردیبهشت  1383  مجددا مطرح و در وب سایتهای متعدد منتشر شد. در شهریور 1383 کتاب نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان توسط دکتر عجم در سه هزار نسخه منتشر  و رایگان به سازمان های دولتی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هدیه شد که یک مبحث آن با نام “چه باید کرد ؟” تماما به راهکارهای  جلوگیری از تغییر نام خلیج فارس اختصاص داشت و از جمله  راهکارهایی که پیشنهاد شد نام گذاری یک روز بنام روز خلیج فارس و یا روز ملی خلیج فارس بود. این راهکارها همچنین طی نامه های متعدد به سازمان های مربوطه ارسال شد و از سوس دیگر وب سایت پرشن گلف آنلاین نیز در مهر و ابان 1383  نام گذاری روز خلیج فارس را به رای گیری گذاشت . و از میان سه پیشنهاد اولیه روز باز پس گیری جزایر سه گانه بیشترین رای را بدست آورد مسئولان  این وب سایت طی نامه ای که امضای پرفسور ریچارد فرای را نیز همراه داشت برای مقامات ایرانی ارسال کردند این پیشنهاد در کمیته خلیج فارس طرح شد اما قرار شد روز فتح هرمز و اخراج انگلیسی ها مبنای کار قرار گیرد موضوع با نظر مثبت به وزارت ارشاد و سازمان های زیربط ارسال شد و در نهایت پس از پیگیری های مکرر و مداوم  به نتیجه رسید . و در سال 1384 رسما با امضای رئیس جمهور وقت  به وزارتخانه ها ابلاغ گردید .

به گزارش ایرنا:

برگزاری روز ملی خلیج فارس برای اولین بار در خارج از مرزهای ایران

 روز ملی خلیج فارس 10 اردیبهشت 1392 طی مراسمی باشکوه توسط ایرانیان مقیم هند گرامی داشته شد.

در این مراسم دکترعجم نویسنده کتاب اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان پیرامون اهمیت این روز و علت تحریف نام خلیج فارس و عواقب آن و وظایف ایرانیان برای پاسداشت هویت اسلامی و ایرانی سخن گفت و توضیح داد که : ” چرا مردم ایران در مقابل تغییر نام خلیج فارس واکنش تندی نشان دادند و تحمل نکردند  که شاهد جعل نام خلیج فارس باشند.  زیرا نام های خلیج فارس و معادل های آن در همه زبان ها  همواره در طول تاریخ از نامهای  کشور ایران گرفته شده و از 2500 سال  قبل اروپاییان، تمام سرزمین پهناور حوزه تمدنی ایران را پرشیا- (فارس)  نامیده اند. عربها و ترکها هم این سرزمین را بلاد فارس و یا مملکت فارس  و یا کشور عجم و مملکت ایران می نامیده اند و همین عبارتهارا هم برای توصیف دریای پارس بکار برده اند بنابراین واژه “فارس” در عبارت خلیج فارس به هیچ گونه   مفهوم قومی و نژادی ندارد. خلیج فارس و معادلهای آن  2500 سال بطور مستمر در همه زبانهای دنیا بکار رفته بخصوص در زبان عربی و تغییر آن توهین به هویت ایرانی تلقی شد.

نه تنها مکتوبات و اسناد عادی در زبان عربی بحر فارس و خلیج فارس را یگانه نام برای این پهنه آبی بکار برده اند بلکه  همه تفسیرهای قرآنی بنوعی بحر فارس را در معنی و مفهوم واژگانی مانند مجمع البحرین و مرج البحرین و  – بحر بکار برده اند و حتی  احادیث محکمی از پیامبر وجود دارد که  ایشان بحر فارس را بکار برده اند نمونه اش حدیث شماره 2146  از مسند ابی یعلی الموصلی البغدادی جلد 4 ص 120   است  .

وی  در خصوص سابقه نام گذاری  روز ملی  توضیح داد و گفت :

در حالیکه اتحادیه عرب از سال 1964 رسما نام خلیج فارس رابرای عرب زبانان ممنوع کرده است اما در ایران تا سال 1381 هیچ مقاله و نوشته ای و یا سخنی در رسانه های گروهی در دفاع ازنام خلیج فارس منتشر نشد و مطبوعات حاضر نبود پژوهش های دفاع از نام خلیج فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شدیک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چندکتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت.اما از سال 1381 با آمدن وب سایت و وبلاگ های فارسی رسانه های گروهی از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد و اولین وبلاگها و پژوهشها در دفاع از نام خلیج فارس منتشر شد و موجی ایجاد شد که محافل رسمی مجبور به دنباله روی ازاین موج گردید.

در دهه 1370 با هجوم بی سابقه رسانه های عربی  با برنامه های متنوع به زبانهای مختلف  روبرو شدیم که تحریف نام خلیج فارس را انجام می دادند حتی در بخش های فارسی و انگلیسی خود نام تحریف شده را بکار می بردند.

عواقب این توطئه  و ضرورت مقابله با آن  بارها  ار سوی افراد دلسوز به گوش مسولان و نهادهای فرهنگی رسانده شد و خواستار روشنگری به افکار عمومی شدیم .

به نقل از گفتگوی باشگاه خبرنگاران

معرفی کتاب اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان در برنامه رادیو ایران چراغستان چراغستان برنامه ای از گروه فرهنگ رادیو ایران است که پنج شنبه هر هفته، در قالب یک نمایشگاه گویایی از کتاب، مهمان خانه های مردم می شود. سردبیر چراغستان با اعلام این مطلب افزود: این برنامه که از بخشها و آیتم های مختلف و متنوعی تشکیل شده است، روز پنج شنبه دوازدهم اسفند، الهه روحیدل کارشناس کتابداری، بخش های مختلف کتابخانه عمومی استان سمنان را به طور کامل و مفصل تشریح می کند. زهرا فقیه میرزایی سردبیر چراغستان ضمن اشاره به غرفه روی پیشخوان، افزود: دراین بخش از برنامه، امیر حسین شاه علی کارشناس ادبیات، کتاب اسناد نام خلیج فارس میراث کهن و جاودان نوشته دکترمحمد عجم را معرفی می کند. یادآور می شود، کتاب اسناد نام خلیج فارس میراث کهن و جاودان سال 1388 در سه هزار نسخه روانه بازار شد.. علاقمندان می توانند روز پنج شنبه دوازدهم اسفند، ساعت 19:00 این برنامه را از رادیو ایران بر روی موج AM 900 KHz وFM 93/9 MHz دریافت نمایند. تهیه و تنظیم: نسترن ردایی خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی رادیو ایران.

: 

در قدم اول راهکارهای دفاع از نام خلیج فارس در سال 1381 مطبوعاتی شد و در اولین سمینار و دومین سمینار ژئوماتیک راهکارها مجددا مورد تاکید قرار گرفت. در سمینار ملی  1382  مقاله   ارایه شد  که بر روشد یکی از راهکارهای پیشنهادی ضرورت یک روز ملی برای خلیج فارس بود که  مورد استقبال حضار قرار گرفت و  مقاله برتر آن سمینارشد و از سوی رئیس سازمان نقشه برداری و معاون رئیس جمهور و مسولان سازمان جغرافیایی ارتش و اعضای کمیته یکسان سازی نامهای جغرافیایی جایزه ویژه گرفت و هم بصورت آنلاین در وب سایتهای مختلف و هم در روزنامه ها و مجلات داخلی چاپ شد یکی از راهکارهای پیشنهادی در این سخنرانی ضرورت داشتن یک روز ملی برای خلیج فارس بود.

در  اردیبهشت 1383 در سمینار بین المللی کارتوگرافی دانشگاه تهران مجددا در مقاله ای راهکارهای دفاع از نام خلیج فارس بیان شد و بویژه مرحوم دکتر حسن گنجی در آن سمینار مشوق طرح شدندکه در شهریور83  بصورت کتاب چاپ و با هزینه شخصی رایگان در میان سازمانهای دولتی  و مراکز مطالعاتی از جمله  مرکز مطالعات  مجمع تشخیص مصلحت نظام و کتابخانه ها  و نمایندگان مجلس شورای اسلامی توزیع شد . اما با این وجود تحرک خاصی از سوی نهادهای تصمیم گیر صورت نگرفت تا اینکه موضوع جعل نام در اطلس مشهور نشنال جغرافی روی داد و موجب خشم مردم و ایرانیان داخل و خارج از کشور شد.

رسانه های گروهی عربی به طور بی سابقه ای خبر را بدون تفسیر اما بعضی با تمسخر و بعضی با نوعی تکریم نسبت به کار منعکس کردند. القدس العربی به قلم عبدالباری عطوان مفسر مشهور جهان عرب نوشت. عربها برای مشروع ترین حقانیت های خود قادر نیستند چنین موج همبستگی ایجاد کنند که ایرانی ها برای یک نام انجام دادند. تلویزیون الجزیره و العربیه و سایر رسانه های عربی و بعضا غربی نیز مصاحبه ها و تفسیرهایی در خصوص خشم جامعه ایران و عذرخواهی نشنال جغرافی ارائه کردند.

پس از این تحولات یکی از اقدامات دولت وقت، برای پاسداری از میراث فرهنگی و معنوی خلیج فارس موافقت رسمی با اضافه شدن روز ملی خلیج فارس به تقویم رسمی کشور بود.

تهیه گزارش توجیهی برای ثبت روز ملی خلیج فارس

برای ثبت و تصویب پیشنهاد روز ملی خلیج فارس لازم بود که گزارش توجیهی تهیه و در اختیار نهادهای تصمیم گیرنده و شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد. گروهی مسئول اینکار شدند و گزارش توجیهی تهیه شد و در اختیار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفت و دبیرخانه شورا موضوع را در دستور کار قرار داد و در نهایت با پیگیری های مصرانه در جلسه 22/4/ 1383 تصویب شد.

در پرونده خلیج فارس و صورت جلسه های موجود سال 1383 سه مکاتبه در ارتباط با نام گذاری روز ملی وجود دارد که به رویت و حاشیه نویسی معاون رئیس جمهور، مدیران کل دفتر ریاست جمهوری و دفتر وزیر خارجه و مدیران کل خلیج فارس و حقوقی رسیده است.

1: نامه آبان ماه 1383 ( مدیر کل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و به ضمیمه سه جلد کتاب “خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ و میراث فرهنگی بشریت” برای ادارات سه گانه وزارت خارجه و پیشنهاد راهکارها و نامگذاری روز خلیج فارس).

2: دو نامه از سوی ریاست جمهوری منظم به نام های مورخ 3 بهمن 1383 شورای مدیران سازمان خلیج فارس “پرشین گلف آنلاین” برای نامگذاری روز ملی خلیج فارس و نمابر  همان نامه ها از سوی نمایندگی ایران در نیویورک منظم به درخواست سازمان خلیج فارس .

در واقع ایده ضرورت دفاع از نام خلیج فارس و راهکارهای عملی در مورد نام خلیج فارس، نخست در سال 1381 در همشهری و وب سایت آنلاین آن تحت عنوان خلیج ایرانی که در رد مقاله الاهرام ( به تلاش جمال عبدالناصر اصطلاح غلط خلیج عربی جعل شد) مطرح شد.

 اولین میزگرد  رسمی  گرامیداشت روز ملی خلیج فارس 1389 انجام شد.

تا 5 سال پس از تصویب روز ملی خلیج فارس  این روز که  با خواسته  و فشار احاد جامعه  تصویب شده بود با سکوت  مقامات و نهادهای رسمی و وزارت فرهنگ و ارشاد روبرو بود تا اینکه مجدد صداری اعتراض  مدافعان نام خلیج فارس بلند و رسا شد 10 اردیبهشت 1389 –  برای اولین بار  روز ملی خلیج فارس با پیگیری های مجدانه  دکتر عجم  و موافقت وزارتخارجه  و مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی  بین المللی  برگزار شد.

با وجود اینکه سال 1384 نام گذاری انجام گردید  و در تقویم رسمی ثبت شده بود اما هیچ نهادی برای برگزاری روز ملی پیشقدم نمی شد و علاقه مندی نشان نمی داد.بطور مثال در سال 1385 هیچ مراسمی برگزار نشد.

تا اینکه با کوششهای دکتر عجم  روز 10 اردیبهشت 1389 اولین مناسبت رسمی و دولتی برگزار شد و رسانه های گروههی بطور گسترده آن را پوشش دادند  و این اطلاع رسانی  خبرنگاران بود که  در سال بعد مسابقه بین نهادها برای برگزاری این روز بالا گرفت .1390 دانشگاه خلیج فارس  بوشهر و استانداری بندرعباس نیز این روز را برگزار کردند.

از سال 1389 دولت ایران توجه قابل ملاحظه ای به این موضوعات نشان داد و در سالهای اخیر، دولت و دیگر نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده اند خود را نسبت به این موضوع حساس و متعهد نشان دهد. سال 1391 دو روز پیش از ” روز ملی خلیج فارس” در ایران برای اولین بار امامان جمعه شهرهای مختلف نیز در خطبه های خود از “اهمیت و حقانیت” این نام سخن گفتند و روز ملی خلیج فارس با حضور مقامات در شهرهای حاشیه خلیج فارس و با جشنواره های مختلف گرامی داشته شد.

دکتر عجم  گفت نام خلیج فارس میراثی فرهنگی برای همه ملتها بخصوص مسلمانان است. و این نام برای  ایرانی ها افتخار و میراث فرهنگی مضاعفی است.این روز را باید همانند روز نوروز در هر جا که هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی کشورمان گرامی بداریم .

 مراسم روز ملی خلیج فارس برای اولین بار در  خارج از کشور  بصورت رسمی در جمع ایرانیان ساکن دهلی برگزار و رسانه ای شد.

روز 12 اردیبهشت به مناسبت روز معلم و روز خلیج فارس  در مجتمع آموزشی ایرانیان دهلی دو زنگ بصدا درآمد .

چرا 10 اردیبهشت  و جنگ هرمز روز ملی خلیج فارس  نام گذاری شد.

در خصوص ضرورت  تعیین روز خلیج فارس  اتحاد و یگانگی و یکپارچگی  وجود داشت  اما در خصوص روز اختلاف آراء زیاد بود درنتیجه  روز 10 اردیبهشت با توجه به همه جوانب امر کمترین مخالف را داشت لذا این روز تصویب شد.

21 آوریل سال 1622 سپاه ایران جزیره هرمز را از بزرگترین امپراتور آن زمان بازپس گرفت و جایگاه خود را درجهان در فهرست ابرقدرتهای قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسی ها نیز 4 کشتی خود را با خدمه در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند. آلبوکرک پرتغالی اعتقاد داشت هر کشوری که سه نقطه مالاگا، عدن و هرمز را در اختیار داشته باشد بر تجارت دنیا حاکم خواهد بود. اهمیت هرمز آنقدر بود که استعمارگران انگلیسی را نیز به طمع انداخته بود. به دلیل شکایت های ایرانیان از بی ادبی های پرتغالی ها ، سپاه ایران قصد تنبیه پرتغالی ها در خلیج فارس نمود و نه تنها جزیره هرمز را آزاد ساخت بلکه این مقدمه شد که پرتغالی ها تا مومباسا در کنیا عقب نشینی کنند و این شکست، شکست های پی در پی پرتغال در شرق آفریقا را به دنبال داشت و با حمایت پادشاهان ایران، امام مسقط موفق شد قلعه عظیم مومباسا را در جنگ خونینی که به جنگ طیبی مومباسا معروف است را تصرف کند. ایران تا سال 1820 پرچمدار تمام خلیج فارس و دریای عمان شد. انگلیسی ها از شکست پرتغال خرسند بودند و به قدرت ایران اعتراف داشتند و ایران را تنها رقیب قدرتمند عثمانیها می دانستند. در عهدنامه مجمل 1809 و عهدنامه مفصل 1812 حاکمیت ایران را بر کل خلیج فارس به رسمیت شناخت در حالیکه انگلیس خود به عنوان ابرقدرت جهان ظهور می کرد. از این رو جشن های سراسری بزرگی در این روز برگزار می شود.

A glance at the Historical, Geographical and Legal Validity of the term : Persian Gulf

 

 

ایران صدا :

در این برنامه با سودابه ملایری معاون اداره کل آفریقا_عربی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، محمد علی بک معاون اداره اول خلیج فارس و خاورمیانه وزارت امور خارجه

  و دکترمحمد عجم نویسنده و پژوهشگر، خلیج فارس  که سوابق  نام و اسناد و ارزش و اهمیت آن را در تبادلات فرهنگی میان کشورها، گفتگو شده است.

کارشناس/مهمان: دکتر عجم

سردبیر برنامه رادیو ایران : رضا عزتی

تهیه کننده اینترنتی: رضا عزتی

گروه فرهنگ و ادب و هنر

منبع : پخش مستقیم رادیو ایران١١/٢/١٣٩٠ ساعت 3/30

—————————————————————————————- 

 

که در آنجا رسول اکرم ص سه بار بحر فارس را بکار برده اند. وقتی پیامبر خاتم النبین ص می فرماید” بحر فارس”  و مفسران و کتب فاخر عربی و نقشه های و همه اسناد تاریخی و حقوقی و مذهبی این نام را بکار برده اند. وقتی این اسناد و نقشه ها در طول زمان به میراث فرهنگی بشریت تبدیل شده و بعضی از این نقشه ها و سندها ثبت میراث جهانی یونسکو شده دیگر فردی حق ندارد چنین نامی را بر اساس خواسته های قومی و سیاسی خود تغییر دهد .

تصویب روز ملی خلیج فارس یک روند چند ساله داشت و بر خلاف اعای کذب و بدون مستند بعضی ها،  ناگهانی صورت نگرفت.

دولت در سال 1382 و 1383 با توجه به جلسات کارشناسی  در همین موضوع  سه مصوبه گذراند تا در نهایت سال 84  نام گذاری نهایی و اعلام شد.

کسی که در استان هرمزگان  چه مدیر  ارشاد هرمزگان و یا هر فرد دیگری  در هر ارگانی ، بدون هیچگونه اطلاع از سوابق امر و بدون تحقیق از ارگان های تصمیم گیرنده  گول یک جوان جویای نام را خورده و به او جایزه مبتکر نام خلیج فارس داده  باید آن مقام آدم بسیار ساده لوح و ناآگاه و یا نادان  باشد  چون اینگونه اقدامات باید با نامه نگاری و استعلام  از صحت درستی اعای  موهوم نامبرده صورت بگیرد.

واقعیت این است که زمانی که  افراد فراوانی مثل ما برای پاسداری از میراث فرهنگی و نام خلیج فارس هزینه می کردندکتاب و جزوه رایگان توزیع و تکثیر می کردندو پیگیر موضوع در ادارات دولتی بودیم و گروه ایمیلی و پتیشن تشکیل می دادیم هرکز فکر نمی کردیم روزی این پیشنهادات عملی شود اصلا فکر نمی کردیم کسی بیاید خود را مبتکر روز ملی خلیج فارس بنامد و جایزه هم بگیرد  اصلا تا حالا این همه روز ملی  و روز جهانی در تقویم ثبت شده احدی تا حالا ادعا نکرده که مبتکر ان روز بوده است اما در مورد نام خلیج فارس  فرد دروغ گویی  و جاعلی پیدا شده بدون هیچ سند و مدرکی و با ادعای واهی خود را مبتکر روز ملی خلیج فارس می نامد و وزارت ارشاد و مطبوعات هم بدون  بررسی و سوال از حتی مقامات تصمیم گیرنده در آن زمان و بدون بررسی ادعاهای این آقای مدعی ، او را مبتکر روز ملی خلیج فارس معرفی می کنند !

لا اقل یکبار از افرادیکه در آن کمیته و آن جلسه شورا حضور داشتند و پرونده را برای تصویب به جلسه آوردند سوال می کردید لا اقل به سخنان اعضای کمیته یکسان سازی نام های جغرافیایی  و کمیته خلیج فارس  که متشکل از نمایندگان چند وزارتخانه بود یکبار گوش می دادید. ببینید گزارش توجیهی آن بر چه مستنداتی استوار بوده است.جریانی که مایلند به جعل رویدادها بپردازندباید بدانند که امروزه عقلانیت جامعه بسیار بالا است و نمی توان افکار عمومی را استحمار کرد. روز ملی خلیج فارس به تبلیغ مبتکر جعلی نیاز ندارد بلکه به اقدامات عملی برای صیانت از هویت آن نیاز دارد.

افراد عضو کمیته خلیج فارس  و کمیته یکسان سازی نامهای جغرافیایی و معدود افراد  مطلع در کشور که با تمام جزئیات پرونده  و موضوع ثبت روز ملی خلیج فارس آگاهی دارند ادعای کذب مدعی دروغین مبتکر روز ملی خلیج فارس  را بشدت تکذیب و اعلام می کنندهیچگاه از سوی استانداری هرمزگان نامه ای در این خصوص نه به وزارت خارجه رسیده و نه به وزارت کشور  و جزو مستندات پرونده نبوده است.

  خبرگزاری فارس : ویژه نامه ها.شماره : ۸۳۰۲۰۲۰۰۸۴

این مطلب قسمت پایانی زنجیره مقالاتی از 16تا 27 مهر 1381 در روزنامه همشهری بود اولین مقاله در تاریخ ایران که ویژه دفاع ازنام خلیج فارس  در مطبوعات و رسانه ها منتشر شد.

و در ….1382

******مطالعه بیشتر :

گفتگوی باشگاه خبرنگاران

اعتبار قانونی، تاریخی و جغرافیایی نام خلیج فارس گزارش منتشر شده در وبسایت سازمان ملل 

• فیلم مستنداسناد نام خلیج فارس ارد عطارپور شبکه ۱ سیما

• کتاب خلیج فارس، نامی کهن و میراث فرهنگی،شهریور۱۳۸۳ صفحه ۹۰تا ۹۲ راهکارهای پاسداری از نام خلیج فارس
• . مصاحبه ایرنا 10/11/1391  با  دکترعجم

•  دفاع حقوقی ایرانیان از نام خلیج فارس -1388

 

A glance at the Historical, Geographical and Legal Validity of the term : Persian Gulf

 : 

*ایرنا . 10/2/93

***

http://www.irna.ir/fa/News/81591508/http://www.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=81144687

به گزارش ایرنا دراین نشست که روز دوشنبه با حضور استادان و دانشجویان هندی و ایرانی برگزار شد، دکتر ˈمحمد عجمˈ پژوهشگر و نویسنده کتاب ˈاسناد نام خلیج فارس میراثی کهنˈ تاریخچه تجارت دریایی در خلیج فارس را در پنج دوره تشریح کرد.

 

وی این پنج دوره را شامل ˈهخامنشیان، ساسانیان، خلفای اسلامی و استعمار و نیز دوره جدیدˈ، دانست که همگی دارای مشخصات و ویژگیهای تجاری خاصی بوده و موید نام تاریخی خلیج فارس هستند.

 

۱۰ اردیبهشت، همزمان با اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز و خلیج فارس، به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است.

 عجم، دوره استعمار پرتغال و بریتانیا در خلیج فارس را دوره ای سیاه نامید که بذرهای نفاق و جنگ را در آن کاشته اند و هنوز خلیج فارس از اثرات بجای مانده از استعمار رنج می برد.

 وی گفت: خلیج فارس یکی ازمهمترین و قدیمی ترین مناطق جهان از حیث سکونت بشر به خصوص در حاشیه های اروند رود و کرانه های شمالی آن است . تمدن ایلام قدیم و تمدنهای بین النهرین در اطراف این منطقه شکل گرفته اند . از آن زمان تاکنون، توجه مهاجران، کشورگشایان و قدرتهای بزرگ را به خود جلب کرده است.

 

این پژوهشگر تاریخی تصریح کرد: در دوره های پارسی، یونانی، سلوکی، ساسانی و رومی، تجارت در خلیج فارس اهمیت زیادی داشت و غرب خلیج فارس قلب جهان و یک شاهراه مهم دریایی و زمینی بود.

 

عجم گفت : اسلام نیز در همین منطقه نشو و نما یافت و بتدریج در اطراف آبهای دجله و فرات و خلیج فارس گسترش پیدا کرد، مسلمانان بسرعت بر تمام سواحل منطقه تسلط یافته و بازرگانان مسلمان از بنادر و سواحل آن به نقاط مختلف دنیا به داد و ستد کالا و در خلال آن به مبادلات فکری و فرهنگی با شبه قاره هند، مجمع الجزایر مالایا و چین پرداختند که حاصل آن هم رونق و گسترش تجارت و بازرگانی و دادوستد کالاها و هم نشر فرهنگ ایرانی و اسلامی در بخش وسیعی از شبه قاره هند و جنوب آسیا بود.

 

وی افزود: وجود شهرهای مسلمان نشین در سواحل غربی و جنوبی هند و منطقه ˈدکنˈ و تعداد مسلمانان در نواحی جنوبی در قیاس با مناطق مرکزی و شمالی هند که مسلمانان از قدرت نظامی و سیطره سیاسی برخودار بودند؛ بخوبی گویای نقش تجارت و تجار در عرصه ی فرهنگ و دین است. ایران وایرانیان چه از طریق بنادر و سواحل خلیج فارس و چه به وسیله راههای زمینی از زمانهای بسیار دور با ساکنان شبه قاره هند ارتباط داشته اند.

 

ˈمهاجرتها متقابل بوده همانطور که ایرانیان به هند رفته اند. بسیاری از ساکنان و اقوام شبه قاره هند نیزبه ایران مهاجرت کرده واسکان دائمی یافته بودند. برخی در سپاه عصر هخامنشی (داریوش و خشایارشاه) و ارتش ساسانی استخدام و برخی نیز به کارهای کشاورزی، امور کشتیرانی وغیر آن مشغول بودند. ˈ

 

نویسنده کتاب ˈاسناد نام خلیج فارس میراثی کهنˈ در باره دیرینگی مناسبات اقتصادی هند با جزایر و سواحل خلیج فارس اظهار داشت: شبه قاره هند نزدیک به 4.4 میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد و شامل کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، نپال و بوتان می شود.

 

عجم گفت: می توان هند را یک جزیره دانست که دریاهای بزرگ دو سمت جنوب شرقی و جنوب غربی آن را بخشی از دنیا جدا کرده و کوهستانهای بلند و تقریباً غیر قابل عبور شمال غربی و شمال شرقی نیز آن را از بقیة دنیا جدا کرده و بدان شکل جزیره داده است.

 

ˈاز دوره پارسها (هخامنشی ) سوابقی وجود دارد که نشان می دهد طلا، نقره، عاج، میمون، طاووس، حبوبات و ادویه برای مصرف دارویی از هند تهیه می شده است.

 

از دوره هخامنشی تا ساسانی گزارشهایی از بندر ˈاپلگوسˈ وجود دارد که آن را ثروتمندترین و مرفه ترین شهر نامیده اند که تجار پارسی- رومی و هندی در آنجا به تجارت مشغول بوده اند. یونانیان نیز از سواحل مالابار، برنج، زنجبیل و دارچین تهیه می کردند.

 

ایرانیان و رومیان در کار تجارت با هند فعال بودند و به این منظور در سواحل خلیج فارس بنادری بنا نهاده بودند که در منابع دوره اسلامی نیز از آنها نام برده شده و ازجمله می توان به بندر «ابله»(Obollah) و سیراف و اومانا و مگان اشاره کرد که در قرنهای پنج و شش میلادی دریانوردان هندی در نواحی اطراف آن رفت و آمد داشته اند.

 

رقابت شدیدی بین ایران و روم بر سر تجارت دریایی وجود داشته است در سال 525 م. حبشه به تحریک روم، یمن را که در دهانه ی دریای سرخ قرار داشت، تصرف کرد. هدف رومیان از این کار دست رسی مستقیم به اقیانوس هند و بازارهای آسیایی بود.

 

ایران که خلیج فارس را بطور کامل دراختیار داشت و بنادری را در سواحل آن تا مکران تأسیس کرده بود، با تصرف مصر و سوریه در سال 616م. سعی در توسعه اهداف و منافع اقتصادی خود داشت. با تصرف مصر در سال 626 م. توسط رومیان، ضربه مهلکی به پارس وارد شد. به این ترتب نزاع سیاسی ـ نظامی ایران و روم با رقابت های شدید اقتصادی و بازرگانی توأم گشت که نتیجه ی آن تضعیف هر دو کشور و بهره برداری اعراب از ضعف آن ها بود.

 

در دوره ساسانی، اعراب در سواحل غربی خلیج فارس و کرانه های رود دجله و فرات تا مداین و حتی حلب و دمشق راه های تجاری را در اختیار داشتند. از سوی دیگر تجار هندی نیز با خلیج فارس و همچنین دریای سرخ و شهر مکه تجارت داشتند. ˈ

 

وی گفت : خلیج فارس از نظر جغرافیایی امتیازات زیادی داشت. بحرین، عمان، حضرموت، یمن و حجاز در کنار دریای سرخ و خلیج فارس قرار گرفته اند و به صورت طبیعی در محلی قرار دارند که ضرورت پرداختن به تجارت دریایی یکی از اولویتهای آن است، علاوه بر آن اعراب، دارای موقعیت سرزمینی مناسبی برای انتقال کالا با شتر به نواحی دیگر از جمله اردن – مصر- حلب و فلسطین ( روم شرقی) بودند.

 

ˈکشتیها پس ازحرکت از سواحل هند به بنادر هرمز – بند سیراف – بندر ابله آوپلوگوس در بصره و همچنین سواحل یمن می رسیدند و از آن جا کالاهایشان، با شتر حمل می شد و از طریق دریای مدیترانه به اروپا منتقل می شد.

 

بازرگانان ابتدا از مصر و سوریه از طریق جاده های زمینی در کناره های رود دخله و فرات و همچنین سواحل شرقی دریای سرخ خلیج فارس می رسیدند گروه دیگر از طریق دریای سرخ سواحل یمن می آمدند.

 

از آن جا سوار کشتی شده، برخی به آفریقا و برخی دیگر به حضرموت، عمان ، بحرین و عراق و از آن جا به سواحل ایران در خلیج فارس می رفتند. از طریق ایران، بازرگانان به بندر تیز در مکران یا بندر دیبل در سند و یا به نواحی دورتر تا خمبایات (کمبایات) وکاتیاوار پیش می رفتند.

 

از آن جا از طریق دریا به کالیکوت یا کیپ کومورین(Cape Comorin)و از آن جا به کرومندل(Coromandal)، و پس از توقف در چند بندر در خلیج بنگال به برمه و مالایا و چین می رسیدند و هنگام بازگشت نیز همین مسیر را طی می کردند. دزدان دریایی نیز در این منطقه قدرت زیادی داشتند و دامنه نفوذ شان تا دجله می رسید. ˈ

 

این پژوهشگر ایرانی گفت : برای دفاع در برابر آنها، کشتیهای بازرگانی مجبور بودند دریانوردانی که آزمودگی لازم برای مقابله با آنان را داشتند، با خود ببرند. در هر صورت مسافرت به سند متضمن پذیرش خطرهای فراوان و رنجهای بسیار بود. در زمانهای پر خطر و در دوره های کم تاثیری بادهای موسومی تجار راه زمینی را ترجیح می دادند.

 

وی همچنین درخصوص ضرورت مناسبات اقتصادی هند با جزایروسواحل خلیج فارس افزود: هند به علت دارا بودن تنوع و انواع گونه های محصولات و کالاها مورد توجه تجار و بازرگانان از نواحی مختلف دنیای آن روز بود.

 

عجم در باره مراکز مهم تجاری در خلیج فارس بر این باور است: در دوران قبل از اسلام در دهانه اروند رود، بندری بسیار مهم برای تجارت با هند به نام اٌپلگو یا اُبله وجود داشت. تعداد تجار هند در این بندر بسیار زیاد بود. کشتی ها از چین و هند به این بندر آمده ، لنگر می انداختند. تجار هند و سواحل و جزایر آن را، سرزمین های پر از جواهر و انواع و اقسام داروها و کالاها ی بی بدیل می دانستند و اهمیت بسیار زیادی به تجارت با هند قائل بودند.

 

این پژوهشگر در باره اهمیت خلیج فارس در دوران استعمار تصریح کرد: ˈواسکودوگاماˈ و ماجراجویان همراه او اولین استعمارگران اروپایی بودند که از اروپا (بندر لیسبون) با کشتی پس از عبور از شرق آفریقا خود را در سال 1498 به سواحل هند رساندند.

 

ˈ اروپاییان اهمیت تجارت با هند و ایران را از هزاره های قبل می دانستند اما این اولین بار بود که یک کشتی خود را به منطقه رسانده بودند. دوگاما در نامه ای به پادشاه پرتغال سفر خود را شرح داد و نوید داد که تجارت دنیا را در دست بگیرد. پرتغالی ها در سراسر سواحل و لنگرگاههای مهم شرق آفریقا تا بندر هرمز استحکاماتی درست کردند و برای بیشتر از 117 سال تجارت در سراسر سواحل اقیانوس هند و خلیج فارس را بدست گرفتند. اما اولین ضربه بر پیکر استعمار پرتغال در جزیره هرمز وارد شد آنها در سال 1622 شاهراه حیاتی خلیج فارس را رها کرده و گریختند. و ایران مجددا حاکم بلامنازع کل خلیج فارس شد. ˈ

 

عجم افزود:اما انگلیسی ها کم کم تجارت دریایی را بدست گرفتند و دامنه نفوذ کمپانی هند شرقی فزونی گرفت بطوریکه پادشاه بدون تخت و تاج منطقه شد. پس از اینکه انگلیس توانست شیخهای راس الخیمه و امیران محلی را تحت انقیاد درآورد. کم کم دخالت در امور ایران را هم شروع و به بندر خارک و بوشهر دست اندازی کرد اما در جنگ خوشاب و برازجان شکست خورد و به بوشهر عقب نشینی کرد.

 

ˈ تجارت دریایی در دوره استعمار انگلیس اهمیت بسیار زیادی یافت در این دوره کشتیهای غول پیکر حجم بسیار زیادی از کالا را در سواحل خلیج فارس و هند تا اروپا جابجا می کردند. و شهرت خلیج فارس باعث رقابت میان قدرتهای اروپایی شد و آلمان، هلند، فرانسه، روسیه و عثمانی نیز در خلیج فارس رقابت می کردند.

 

پژوهشگر و نویسنده کتاب ˈاسناد نام خلیج فارس میراثی کهنˈ نوشت: کمپانی هند شرقی در خلیج فارس نمایندگی را تحت عنوان سرای خلیج فارس (1763-1971) تاسیس کرد و تجارت عمده در خلیج فارس دستکم یکصد سال در انحصار این کمپانی بود.

 

ˈ انگلیسیها از سال 1622 که پرتغالی ها از ایران شکست خوردند روابط محکمی با ایران آغاز کردند و دولت ایران به انگلیسیها نظر خوشی نشان داد.

 

از سویی مجمع عمومی سازمان ملل طی قطعنامه 1514 و قطعنامه های متعدد بعد خواستار استعمار زدایی شد. استعمارگران مجبور شدند از مستعمرات خارج شوند و سرزمینهای مستعمره را به صاحبان آنها برگردانند و یا رفراندوم حق تعیین سرنوشت برگزار کنند.

 

بریتانیا باید خلیج فارس را ترک می کرد ایران خواستار برگشت جزایر سه گانه و بحرین به حاکمیت خود بود. طبق قرارداد 1808 و 1812 خلیج فارس یک دریای ایرانی بود.ˈ

 

عجم افزود: مردم بحرین و بخش شمالی عربستان در تمامی امور به سواحل فارس وابسته بودند و حتی در امور قضایی و اختلافات حقوقی به حکام ایرانی مراجعه می کردند و امپراتوری عثمانی سلطه ای بر این منطقه نداشت.

 

ˈ مذاکرات فشرده ای میان دولت ایران و استعمار انگلیس صورت پذیرفت و بریتانیا پذیرفت که جزایر سه گانه را به ایران برگرداند. اما در مورد ابوموسی چون شهروندان عربی حضور داشتند که خود را تابع راس الخیمه می دانستند موضوع پیچیده شد و بریتانیا و راس الخیمه خواستار حق و حقوق آنها شد در نتیجه یادداشت تفاهم 1971 منعقد شد تا سرنوشت آنها تعیین شود. ˈ

 

وی در باره تجارت دریایی خلیج فارس در دوره معاصر از 1971 نیز گفت: خلیج فارس همیشه نقطه راهبردی جهان بوده و در دوران معاصر اهمیت آن بیشتر از قبل شده و تنها منطقه ای است که سه جنگ ویرانگر را در تنها دو دهه شاهد بوده است.

  

دکترعجم افزود: با خروج استعمار در سال 1971 امارات متحده عربی به عنوان یک کشور ظهور کرد. تجارت دریایی رونق بیشتری گرفت. اما تجارت هوایی و نقل و انتقال هوایی بیشتر از تجارت دریایی هم از نظر کمی و هم کیفی اهمیت یافت بطوریکه امروزه فرودگاه دبی به اولین فرودگاه دنیا از نظر حجم مسافر و بار تبدیل شده است. ˈپروازها به دبی از 215 مقصد و با 130 ایرلاین و با 4550 پرواز هفتگی انجام می شود. و 50 میلیون مسافر در سال جابجا می شود امروزه 6 میلیون هندی در حاشیه خلیج فارس سالانه 60 میلیارد دلار برای هند ارز می آورند. حمل مسافر با کشتی تقریبا در حال از میان رفتن است. در عین حال 40 درصد نفت دنیا از این آبراهه عبور می کند بیشتر از 15 تانکر نفت در روز با حمل بیشتر از 17 میلیون بشکه که 35 درصد حمل دریایی نفت دنیا را شامل می شود.ˈ

 

وی همچنین در پاسخ به سوالی گفت : نام مجعول خلیج عربی برای اولین بار در تاریخ مکتوب کمتر از پنجاه سال قبل در یک مجله عربی به نام ˈالمجله العربیˈ  1958 ظاهر شد و تا قبل از آن در هیچ زبانی و در هیچ مکتوبی به کار نرفته است سپس عبدالکریم قاسم رهبر کودتاگر عراق در همان سال  واژه  جعلی بجای خلیج فارس بکار برد.وی از دانشجویان خواست که در مورد تحریف نام خلیج فارس بیشتر تحقیق کنند تا به حقیفت برسند در پایان وی 

از همین نویسنده :

*دفاع حقوقی ایرانیان از هویت خلیج فارس

*

روز ملی خلیج فارس چرا و چگونه شکل گرفت؟ پیشینه

 

بحر فارس در حدیث محکم پیامبر اسلام 

*کتابهای خلیج فارس شناسی

ایرنا

 

استفاده از این مطلب با ذکر منبع مجاز است. دریای پارس. اندیشکده مطالعات ایرانی

دکتر محمد عجم 

 

نقشه رسمی  و دولتی ترکیه .  در زمان امپراتوری عثمانی (بحرین به رنگ سرزمین ایران)1729  م   بحر فارس و  بحر محیط عجم  سرزمینهای ایران

…….

با برسی روزنامه ها و مجلات و اسناد دوره  عثمانی مشخص می شود که ترکان عثمانی  همانطور که ایران را بطور متناوب با نامهای مملکت عجم – مملکت فارس – ایران – کشور عجم  می خواندند همین نامها را هم برای خلیج فارس بکار می بردند و استاندارد ثابتی برای اینکه فقط بحر فارس بکار برند نداشتندو بر حسب سلیقه یکی از این نام ها را بکار می بردند بطوریکه  عجم کورفزی- فارس کورفزی- بحر عجم – بحر فارس- بحر ایران- ایران کورفزی   نامهایی هستند که  مترادف و هم چم  خلیج فارس بکار برده اند و البته در اواخر دوره عثمانی بصره کورفزی نیزبکار رفته است امروزه دولت ترکیه در متون ترکی و عربی  بصره کورفزی ولی  در سایر زبانها خلیج فارس بکار می برد.

در طول تاریخ برای سرزمین ایران چند نام مختلف بکار رفته که مهمترین آنها دو نام “ و  است. کتاب  صفحه 22 تا47 نامهای سرزمین ایران شرح و بسط داده است.  بنابر اسناد تاریخی، شواهد، قراین، فرهنگ شفاهی، کشفیات باستان‌شناسی وزبان‌شناسی می‌توان گفت ۴ نام برای کشور ایران بکار رفته‌است.

این نام‌ها عبارتند از:
سرزمین جم – مملکت العجم- بلاد العجم – بلاد فارس (در ادبیات ایرانی و عربی و ترکی)کشور عجم – ملک جم- در ادبیات پارسی و ترکی.
میدیا در ادبیات اروپایی سرزمین میانه یا اراکستان در جغرافیای اسلامی
سرزمین پارس و پرس در ادبیات اروپایی (مملکت فارس در ادبیات عربی و پارسی)
کشور ایران ایرانویچ (اریانا، ایراک، اراک، عراق و ایلام) از نظر زبانشناسی ریشه‌های واحدی دارند).

 

عثمانیان شاخه‌ای از ترکمنها ( طایقه قایی) بودند که در اواخر امپراتوری سلجوقیان ازترکستان به آسیای صغیر کوچ کردند. در آن زمان سلجوقیان روم که قسمتی از سلسله دولتهای سلجوقی بودند در این سرزمین فرمان می‌راندند. ترکان عثمانی اندک اندک در نواحی غرب آناتولی به یک قدرت منطقه‌ای و متحد سلاجقه تبدیل شدند وبعدا جانشین سلجوقیان گشتند. ایشان نام خود را از عثمان اول پسر ارطغرل که رهبر ایل ایشان بود گرفته بودند.این امپراتوری در اوج قدرت خود (قرن ۱۶ میلادی) مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمت‌هایی از شمال آفریقا، قسمت جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل می‌شد. قلمرو رسمی حکومت عثمانی در اوج قدرت به ۵/۶ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید. ایرانیان باتوجه به هجوم چنین قدرت نظامی که اروپا را به اشغال در آورده بود دهها سال به دفاع از ایران پرداختند و به برکت امپراتوری صفویه مانع از ورود ترکهای عثمانی به سرزمین های ایران شدند.اما نکته ای که جالب توجه است نقشه های جغرافیایی باقی مانده از امپراتوری عثمانی که در آن ممالک ایران زمین ذکر شده است و خلیج فارس همواره با مترادف نامهای ایران آورده شده است.سرزمینهای ایران در نقشه 1729 متفرگان  در دربار عثمانی  به رنگ زرد نشان داده شده است و  کشورهایی همچون: بحرین، جمهوری آذربایجان، گرجستان، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، کردستان عراق، مناطق شیعه نشین عراق و…جزو مملکت ایران است. و در جدول توضیحات نیز مجددا این سرزمینها جزو ایران دانسته شده است

 

  

خلیج / عجم کورفزی

عجم کورفوزی – روزنامه  غیرت 9 ربیع الاول 1317 قمری

تدابیر جدید انگلیس در عجم کورفزی /خلیج فارس.

دولت انگلیس به حکومت هندوستان امر کرده  به کمک کشتی های جنگی که به  خلیج عجم فرستاده 4 فروند کشتی جنگی دیگر بفرستد. روسها از این امر نگرانند.

 

 

بحر فارس 1910 نقشه رسمی  دولت ترکیه

 

بحر محیط عجم = دریای عرب امروزی – بحر فارس = خلیج فارس نقشه چلبی

بحر محیط عجم =( دریای عرب امروزی)  — بحر فارس = خلیج فارس. نقشه ایراهیم متفرگان 1142 قمری

این نقشه ی تاریخی که در سال 1729 میلادی ترسیم شده است ، اثر ابراهیم متفرقه محقق و ادیب دولت عثمانی می باشد.در این نقشه رسمی و دولتی  عثمانی دو واژه بحر فارس و هرمز بوغازی را ببینید. از نام مهمتر این است که  دولت عثمانی حتی در این نقشه نیز حاکمیت ایران را بر بحرین و قطیف برسمیت شناخته است.

منظور از هرمز بوغازی تنگه هرمز است,ابراهیم متفرقه (۱۶۷۴-۱۷۴۵) ادیب , محقق و سیاست مدار دوره عثمانی بود. او نخستین مسلمانی بود که چاپخانه‌ای با حروف سربی عربی در استانبول دایر کرد.

او در ترانسیلوانی در خانواده‌ای مجار بدنیا آمد و پس از اسارت به دست ترکان عثمانی به اسلام گروید. نام اصلی مجاری او مشخص نیست.
او چند کتاب  از جمله جهان‌نما نوشته کاتب چلبی را چاپ کرد…

نام خلیج فارس- بحر فارس

 خلیج العجم

این پیکره ،یکی از معتبرترین نقشه های خلافت عثمانی در زمان سلطنت سلطان عبدالحمید است..نقشه ای که اینک در آرشیو ملی موزه استانبول و نیز در دپارتمان جغرافیای سیا سی دانشگاه استانبول نگاه داری می شود..از این نقشه های معتبر در استانبول بسیار می یابید..

زمان نقشه 1893 میلادی است و می توانید آرم دولتی و رسمی بودن این نقشه تاریخی را که به زبان عربی است در زیر نقشه بیابید.

. 1_در ناحیه آذربایجان ،اران و شروان از هم جدا هستند و می توانید در اطراف باکو ،واژه شروان را ببینید..مشخص است که اران و شروان از آذربایجان جدا بوده اند و شمال ارس هیچگاه آذربایجان نامیده نمی شده است ..واژه اراس نیز قابل تامل است 2__پانترکان همواره به دروغ مدعی بوده اند که شوونیسم فارس در 90 سال اخیر نام های تاریخی را در آذربایجان عوض کرده است !! لازم است در این نقشه دقیق شوید و در ناحیه آذربایجان نام شهر هایی چون میاندوآب و دیلمان و تخت سلیمان ومرحمت آبادو ماکو و ده ها آبادی دیگر را با پسوند آباد و تازه .بنگرید .-

3__نکته بنیادین بسیار مهم در این نقشه دیدگاه عثمانی ها پیرامون خلیج فارس است که آن را نام بحر العجم و یا دریای ایران نامیده اند..

در برخی نقشه ها نام خلیج بصره را نیز بکار برده اند که شامل بخش کوچکی از آب پیرامون بندر بصره می شده است و در نقشه های رسمی فارس کوفزی و یا بحر العجم نامیده می شده است.بعضی نقشه ها هم بحر فارس را آوزده و هم بصره کورفزی  که نشان می دهد بصره کورفزی به انتهای خلیج فارس گفته می شده نه به همه خلیج فارس

.اما مهمتر از این نام های اصیل و ایرانی ناحیه خوزستان است..نامهایی چون بهبهان و دزفول اهواز و رامهرمز و سردشت و ده ها نام فارسی است..توجه فرمایید که واژه عربستان تنها برای بخش کوچک عرب نشین پیرامون محمره به کار رفته و نام جامع ،خوزستان است…

.4__نکته جالب توجه دیگر این نقشه تاریخی به کار گیری واژه..بحر السفید ! برای دریای مدیترانه است و واژه سفید فارسی جالب توجه است…برای دریای خزر و مازندران نیز از واژه ..بحر القزوین استفاده شده است…5__و نکته آخرین نامشخص بودن مرز ایران و عثمانی در ناحیه کردستانات و بخش غربی ایران است.

..عثمانی هیچگاه قرار داد ارزنه الروم دوم را که به همت و هوشمندی امیر کبیر منعقد شد نپذیرفت و همین قرار داد بعدها دست مایه ایران شد تا به قرار داد سود بخش الجزایر در سال 1975 دست یابد..

از این لینک می توانید اصل نقشه را با بزرگ نمایی و دقت زیاد دان لود کرده و در این نقشه تاریخی دقیق شوید

 نقشه و نقاشی از بحر فارس  مربوط به داستان قرآنی حوت و  یونس   در کتابخانه  استانبول

 

 

 

 

 

نقشه ای از دوره عثمانی در دانشگاه الازهر مصر-بلادعجم- خلیج عجم

نام خلیج فارس در برخی  تفسیرهای قرانی  و روایات مذهبی آمده است. روایت حضرت یونس(ع) یکی از آن‌هاست. غلامرضا سحاب در ترکیه نقشه‌ای پیدا می‌کند که  در آن محلی که یونس(ع) از شکم ماهی خارج شده و فرشته‌ای برای او لباس می‌آورد به‌تصویر کشیده شده است.

یونس(ع) از فرزندان هود(ع) به‌شمار می‌رفت، پیامبری بود که در منطقه نینوا، مقابل موصل و غرب دجله، زندگی می‌کرد. وی از قومش به تنگ آمده و از راه دجله وارد دریا شد. پس از آن از مسیر خلیج فارس سوار بر یک کشتی مسافربری دچار توفان و در شکم ماهی گرفتار می‌شود و پس از سجده بسیار خداوند به ماهی امر می‌کند تا یونس(ع) را به ساحل بازگرداند.

این موضوع در تفسیرهای قرانی نیز ثبت شده و در آنها به بحر فارس اشاره کرده اند.

هنگامی‌که «مسالک‌الممالک» ابواسحاق ابراهیم استخری در دوره عثمانی به ترکی ترجمه می‌شود، مکتبی به‌وجود می‌آید و نقشه‌های جغرافیایی را به مینیاتور تبدیل می‌کنند. در این کتاب از حضرت یونس(ع) مطلبی پیدا نکردم اما هنگامی که کتاب «خلیج فارس» به ترکی منتشر شد، مینیاتوری به همان سبک «مسالک‌الممالک» منتشر شد که داستان این پیامبر را بیان می‌کند.

صفی‌نژاد افزود: این نخستین نقشه‌ای به‌شمار می‌رود که نقاشی تُرک در آن مسایل مذهبی و جغرافیایی را در سال 865 هجری قمری ترسیم کرده و به‌دلیل وجود نام خلیج فارس در روایتی مذهبی برای ما مهم است. در این نقشه، تنگه هرمز، دریای چین و سراندیب مشخص شده‌اند، همچنین نام دریای فارس در آن دیده می‌شود و از هفت بندر معروف مانند هرمز، سیراف، جناوه (گناوه) و ماهرویان نام برده است.

این نقشه از

دید مذهبیان و جغرافیدانان تایید شده و در آن سه جزیره مشخص است که همان سه جزیره ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی به‌شمار می‌روند.

 

 

خلیج بصره 1332 قمری

نقشه رسمی دولت عثمانی  1332 قمری – خلیج بصره

منبع : کتاب  صفحه 22 تا47 نامهای سرزمین ایران

دو سخنرانی  در مورد خلیج فارس و تحریف نام خلیج فارس در دانشگاه دهلی.روز ملی خلیج فارس  – 1391 – 1392

 

 

 

موفقیت  مرکز مطالعات خلیج فارس برای تغییر نام جعلی خلیج بصره در اطلس ترکیه

 

 مهم ترین مرجع اطلاعات جغرافیایی در جهان، اطلس ها و حساس ترین آنها اطلس های جغرافیایی مدرسه ای هستند. با توجه به همین اصل مهم و رسالت مرکز مطالعات خلیج فارس به عنوان تنها مرکز تخصصی و بین المللی خلیج فارس شناسی کشور که وظیفه رصد اطلس ها و رسانه های مختلف جهان را جهت صیانت از نام تاریخی خلیج فارس بر عهده دارد، از سال 1389 برنامه ریزی مدون و تحقیقات گسترده ای را صورت داده است تا ضمن بررسی وضعیت بکارگیری نام خلیج فارس در کشورهای مختلف جهان، در صورت مشاهده هرگونه نامی غیر از نام خلیج فارس با روشی کاملا علمی و با ادبیاتی دیپلماتیک با آنها برخورد و نسبت به اصلاح آن اقدام نماید.

در همین راستا دکتر سید عباس مجتهدی (مشاور ارشد مدیرعامل مرکز مطالعات خلیج فارس) وضعیت اطلس های جغرافیایی کشور ترکیه را به دلیل اهمیت راهبردی و ژئوپولیتیکی این کشور در منطقه به دقت بررسی، مطالعه و در نتیجه مشخص گردید متاسفانه اکثر اطلس های جغرافیایی و مدرسه ای این کشور در سکوت رسانه ای و دیپلماتیک کشورمان از نام جعلی خلیج بصره (Körfezi Basra) استفاده می کنند و تنها درصد کمی نام صحیح خلیج فارس (که ترک ها Iran Körfezi میگویند) را ذکر میکنند. با نگاهی به تاریخ منطقه مشخص میگردد استفاده از نام جعلی خلیج بصره به زمان صفویان و جنگ های امپراتوری ایران و عثمانی بازمی گردد. در زمان رقابت امپراتوری های عثمانی و صفوی، از نظر جغرافیای سیاسی، خلیج فارس همواره در داخل قلمرو ایران بوده است، پس از درگذشت كریمخان، ترک های عثمانی موفق شدند به میان رود (بین النهرین) دست پیدا كنند و برای نخستین بار از راه بصره به خلیج فارس راه پیدا كردند ولی از آنجا كه رقابت های سیاسی و استراتژیك میان عثمانی و ایران ادامه یافت این رقابت در این آبراه به شكلی كاملاً ژئوپولتیك درآمد و عثمانیان برای مدتی توانستند كویت، قطر و بحرین را به زیر نفوذ خود درآورند. براساس همین گسترش نفوذ، ترک ها نام «خلیج بصره» را برای نشان دادن خصومت و رقابت غیر اخلاقی با ایرانیان اختراع كردند و از بکار گیری نام چندین هزار ساله خلیج فارس سر باز زدند. بدیهی است پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی این رقابت پایان گرفت و خود به خود بهانه هایی كه سبب تغییر دادن نام های جغرافیایی بود هم از میان رفتند. در نتیجه مطرح ساختن آن نام های ساختگی از سوی تركیه در حال حاضر ناشی از یک رویکرد غیرعلمی، غیراخلاقی و ضد ایرانی است. افزون بر این، موجودیت تركیه كنونی بر این اساس پایه ریزی شده كه قرار است كشوری با یك هویت تازه و متفاوت با عثمانی در صحنه جهانی حضور داشته باشد ولی ظاهراً دولتمردان این كشور گهگاه این اصل را فراموش می كنند.

 

 لذا با توجه به رویکرد رصد و اصلاح نامهای جعلی در جهان و به ویژه در کشور ترکیه؛ به دستور مدیرعامل مرکز مطالعات خلیج فارس، آقای دکتر روزبه پارساپور مکاتبه با اطلس آموزشی مدرسه ای ترکیه در آنکارا که فقط از نام خلیج بصره استفاده میکرد از سال 1392 آغاز شد و بسته های پستی متعددی شامل: تصویر نقشه های تاریخی خلیج فارس، مدارک مربوط به نظر گروه متخصصان جغرافیایی سازمان ملل متحدد UNGEGN به عنوان عالی ترین مرجع حقوقی جهان و همچنین تصاویر اطلس جغرافیایی پرفسور صبری دوران  Sabri Duran که در آن از نام صحیح ایران کورفزی استفاده شده است به آدرس پستی سازمان اطلس های مدرسه ای ترکیه در آنکارا ارسال شد که با جواب متقابل و استقبال این مرکز مواجه گردید. لکن در سفر خرداد ماه 1393 دکتر سید عباس مجتهدی به ترکیه و خریداری چندین اطلس ترکیه ای مشخص گردید، سازمان مذکور در ورژن جدید اطلس های مدرسه ای خود در صفحه اصلی از نام صحیح خلیج فارس (Iran Körfezi) و در پرانتز(Körfezi Basra) استفاده کرده است، در حالی که در تمامی نسخه های قدیمی تر فقط از عنوان مجعول خلیج بصره استفاده می کرد، لذا این گام مثبت با تلاش های کارشناسان مرکز مطالعات در جهت منافع ملی مردم ایران برداشته شد و شکی نیست که اصلاحات در اطلس های جغرافیایی به شکلی آرام در حال رخ دادن است. اما متاسفانه هنوز در بسیاری از سایت های خبری و دولتی همچون انجمن تاریخ تركیه (ttk)، تارنمای دفتر نخست وزیری، بخش تركی صدای آمریكا، نشریه زمان، وزارت فرهنگ و گردشگری تركیه، روزنامه حریت، بخش تركی تارنمای نشنال جئوگرافیك، بخش تركی شبكه سی ان ان، بی بی سی نیز همچنان عبارت مجعول «بصره كورفوزی» استفاده می شود و اصلاح آنها نیازمند امکانات بیشتر و در اختیار داشتتن ابزارهای لازم است تا کارشناسان جغرافیا سیاسی مرکز مطالعات خلیج فارس بتوانند ضمن مذاکرات علمی با تک تک آنها، دیدگاه اشتباه تاریخی خلیج بصره را در اذهان عمومی ترکیه تغییر دهند.

ضمنا ترکها و عربها در اسناد تاریخی دریای عمان و دریای عرب  امروزی (شمال اقیانوس هند ) را بحر محیط عجم می نامیدند که ترجمه آن می شود دریای پارس

 نقشه های کهن  :

نام خلیج فارس در اسناد و نوشته های دولت عثمانی

 

مقالات مرتبط: :

خلیج بصره یا خلیج ایران و خلیج فارس

جن ها خانم های لم داده…. را  …… هرکس بگوید زمین حرکت می کند کافر است

مجمع فقهي. –   فقیه تکفیری  (ازدواج یک ساعته مجاهد و مجاهدة) حلال طیب