دسامبر | 2016 | پژوهشهای ایرانی.دریای پارس.

Archive for: دی ۱۳۹۵

شب فرهنگی گناباد در مشهد برگزار شد

مشهد؛

%da%a9%d9%81-%d8%b2%d9%86%db%8c-%d8%b2%db%8c%d8%a8%d8%af-%da%af%d9%86%d8%a7%d8%a8%d8%a7%d8%af

 
برگزاری شب فرهنگی گنابادبه گزارش از احمد لطفی افزود: هدف از برگزاری شب فرهنگی گناباد ارتباط بین گنابادی های مقیم و غیر مقیم و تدوین بانک اطلاعاتی گنابادی های غیر مقیم است.
وی گفت: معرفی قابلیت های فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به همشهریان مقیم مشهد  بویژه نسل های دو و سه ، معرفی  محصولات  محلی در سال اقتصاد مقاومتی ، اقدام و عمل با توجه به خودکفایی گنابادی ها، توسعه محصولات محلی با مصرف محصولات بومی و رونق کسب و کار محلی از دیگر اهداف برگزاری شب فرهنگی گناباد است.
عضو خانه گناباد تصریح کرد: به دنبال این هستیم تا فرهنگ غذای سنتی را در بین نسل های جوان گنابادی تبیین کنیم.
لطفی افزود: در ماه محرم نیز خانه گناباد همایش بزرگ گنابادی های سراسر کشور را در گناباد برگزار کرد و در این راستا شب فرهنگی گناباد ویژه خانواده های گنابادی مقیم مشهد برگزار می شود .
وی گفت: آیین های مقامی، شاهنامه خوانی، کف زنی، مسابقه، شعر خوانی، غرفه محصولات و صنایع دستی، حافظ خوانی همراه با پذیرایی شب یلدا از جمله برنامه های شب فرهنگی گناباد است.
گفتنی است شب فرهنگی گناباد پنجشنبه ۹دی ماه ساعت ۱۷:۳۰ الی ۲۱:۳۰ در بنیاد فرهنگی آریو مصلی نژاد بلوار وکیل آباد، بلوار هنرستان بین هنرستان ۱ و ۳  با برنامه های متنوع و شاد سنتی برگزار شد.

****

photo_2016-12-31_15-26-58

شب فرهنگی گناباد با حضور بیش از ۵ هزار گنابادی مقیم مشهد شب گذشته ۹ دی ماه در محل فرهنگسرای آریو مصلی نژاد برگزار شد.

مهندس بنایی نماینده گناباد در مجلس شورای اسلامی در همایش بزرگ شب فرهنگی گناباد که با حضور بیش از  دو هزار نفر از گنابادی های مقیم مشهد در محل فرهنگسرای مصلی نژاد این شهر برگزار شد،برخی اقدامات خود برای پیگیری کارها را شرح داد.

فرماندار گناباد در این مراسم با بیان اینکه این روزها هوای گناباد خوب نیست و حدود دو دهه است که بارندگی در گناباد کاهش یافته، گفت: این مسئله مشکلات زیادی را برای مردم منطقه ایجاد کرده و همچنین خشکسالی های پی در پی یکی از عوامل مهاجرت مردم به سایر شهرها است.
محمدعلی نبی‌پورفرماندار گفت:  شهرستان گناباد با قدمتی که در طول تاریخ داشته، از نظر جایگاه و تقسیمات کشوری یکی از مهمترین شهرستان‌های خراسان رضوی به شمار می‌آید.
وی ادامه داد: از ۷۰ سال پیش که گناباد یکی از هفت شهرستان خراسان بزرگ تعریف می‎شده، تا به امروز، هشت شهرستان از گناباد منتفع شده و در حال حاضر نیز این شهرستان با دو بخش مرکزی و کاخک باز هم آن شور و نشاط خود را حفظ نموده است.
فرماندار گناباد با اشاره به اینکه این شهرستان دارای زیرساخت های زیادی است که می‌توان آن را محور توسعه قلمداد کرد، تصریح کرد: مهمترین زیرساختی که بسیار ارزشمند نیز بوده، وفاق و اتفاق نظری است که برای حرکت در مسیر توسعه شهرستان بوجود آمده و خانه گناباد نیز زیرساخت فکری این حرکت خواهد بود.
بحث گردشگری در گناباد در حال رونق گرفتن است و با توجه به پتانسیلی که در این شهرستان به‌چشم می‌خورد، قطعا در توسعه جایگاه رفیعی خواهد داشت،  همچنین در حوزه‌های صنعت، معادن و حتی در کشاورزی با توجه به خشکسالی های پی‌درپی، ایده‌های جدید بسیار حائز اهمیت خواهدبود.

ب

امیر مهران پور افزود: با توجه به حضور پور شور گنابادیها مقیم مشهد در مراسم شب فرهنگی گناباد می توان گفت خوشبختانه استقبال بسیار خوبی از این مراسم صورت گرفت.

وی ادامه داد: برپایی بیش از ۲۰ غرفه محصولات گناباد، رقص چکه، شعر خوانی استاد اسفندیار فیاضی،موسیقی سنتی، مسابقه کف زنی، حافظ خوانی،شاهنامه خوانی، نمایش تقسیم آب، افسانه گویی،سخنرانی مسئولین( ابوالقاسم شفیعی عضو خانه گناباد، حمید بنایی نماینده ، محمد علی نبی پور فرماندار گناباد ، معرفی خانه گناباد دکتر پوریوسف مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی و..) از جمله از برنامه های برگزار شده در مراسم شب فرهنگی گناباد بود. بعضی برنامه ها بدلیل کمبود وقت برگزار نشد

شب فرهنگی گناباد باحضور پرشور مردم در مشهد برگزار شد + گزارش تکمیلی

وی تاکید کرد: از اهداف بلند مدت خانه گناباد شناسایی و ایجاد وحدت و همدلی ۱۶۰ هزار نفری گنابادیهای ساکن مشهد است که امید است با ادامه برنامه های فرهنگی به این مهم برسیم.

مهران پور در پایان گفت: معرفی و نشان دادن فرهنگ گنابادی به نسل دوم و سوم از دیگر اهداف برگزاری شب فرهنگی گناباد بود.

در مراسم شب فرهنگی گناباد چه گذشت

– سرود ویژه گناباد، با عنوان پیر تاریخی که در شهر نامت آشنا است مهد بهلول گناباد پخش شد.

– مجری بارها از ایستادن حاضرین عذر خواهی کرد.

– کلیپی از قنات قصبه گناباد پخش شد، در این کلیپ کارکردن کارگران در محل قنات و شفافیت آب قنات را نشان میداد.

– اسفندیار فیاضی شاعرگنابادی با اشعار طنزش حال و هوای سالن را تغییر داد.

– گروه تسنیف هنر نمایی کردند، وی با تشویق حاضران صحنه را ترک کرد.

– استاد دلشاد، تفعلی از حافظ داشت:صلوات برای حافظ،منم که شهره شهرم به عشق ورزیدن، منم که دیده نیا آلودم به بد دیدن درابتدای این تفعل حافظ بود.

– همچنین در حیاط مدرسه برخی از گنابادی ها مقیم و غیر مقیم مشهد با عرضه محصولات فرهنگی، گردشگری، بومی محلی وصنایع دستی گناباد غرفه برپا کرده بودند و اقدام به فروش این محصولات می کردند.

– زعفران و زرشک، داروهای گیاهی، مجله ی فرهنگی گناپا، در این غرفه ها عرضه شده بود.

– رقص چکه در محیط باز برای گنابادی هایی که سالهاست از شهر خود دور بودند بسیار دلنشین و جذاب بود و هر یک سعی می کرد با تلفن همراه خود از لا به لای جمعیت این صحنه های بیاد ماندنی را ثبت کند.

– در سالن همایش فرهنگسرای مصلی نژاد جایی برای نشستن نبود و حتی برخی روی زمین نشسته بودند.

http://gonapa.ir

به گزارش ایلنا، شب فرهنگی گناباد با حضور بیش از ۳ هزار نفر گنابادی مقیم مشهد در سالن همایش‌های آریو مصلی نژاد برگزار شد.

احمد دوستدار از اعضای برگزار کننده این همایش و عضو تشکل گنابادی های غیر مقیم در خصوص این همایش گفت: این برنامه با مراسم شاهنامه خوانی، پخت آش، درست کردن غذای سنتی کف(کف زنی)، اجرای زنده موسیقی سنتی و اوسونه گویی همراه بود.

وی گفت: در کنار برگزاری این همایش نمایشگاه صنایع دستی و سوغات محلی شهرستان گناباد نیز در این محل برگزار شد .

عضو هیات مدیره خانه معدن استان خراسان رضوی، ابراز امیدواری کرد که این همایش سر آغازی برای اتحاد گنابادی های غیر مقیم برای آبادانی و اعتلای شهرستان باشد.

احمد لطفی عضو دیگر تشکل گنابادی های غیر مقیم نیز  از حضور دکتر نبی پور مقام عالی دولت در شهرستان(فرماندار گناباد)، دکتر بنایی نماینده شهرستان در مجلس شورای اسلامی، دکتر پوریوسف مدیرکل بهزیستی استان خراسان رضوی، مدیران اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ، سایر مدیران استان و شهرستان و کلیه عزیزانی که بی ریا در برپایی این همایش ما را یاری کردند تقدیر و تشکر کرد.

photo_2016-12-31_15-20-44

وی همچنین از عدم حضور مسئولین فرهنگی شهرستان در این همایش نیز گلایه کرد و گفت مدیران فرهنگی شهرستان باید در اعتلای فرهنگ گناباد تلاش بیشتر بکنند.

در پایان مراسم اوسونه (افسانه) های قدیمی و اسطوره ای در پای کرسی ارایه شد و دکتر عجم نیز گفت گناباد یعنی خراسان واقعی یعنی اصالت و هویت یعنی شهر افسانه ها و اسطوره های کهن؛ سه رویداد بزرگ تاریخ ایران قبل از اسلام در این شهر اتفاق افتاده شکست نهایی تورانیان از سپاه ایران در جنگ ۱۲ رخ – اخرین نبرد یزدگرد سوم و استقرار بهرام  چوبین برای جنگ با شابشاه معروف ترین این رویدادهای تاریخی است. وی گفت جنگ دوازده رخ در شاهنامه در  ۲۵۱۸ بیت شعر وصف شده و سراسر پند و اندرز و سیاست و دیپلماسی است. در پایان جوایز گروه کف زنی دوازده رخ زیبد  توسط علی شکیبا رئیس آموزش و پرورش ناحیه ۶ به آنها اعطا گردید .

%d8%af%da%a9%d8%aa%d8%b1-%d8%b9%d8%ac%d9%85-%da%af

%d8%af%da%a9%d8%aa%d8%b1-%d8%b9%d8%ac%d9%85-%d8%b4%d8%a7%d9%87%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d9%86%db%8c

 

جشن یلدا یا شب چله بر جشن های مسیحی تاثیر داشته

drajam%d8%af%da%a9%d8%aa%d8%b1-%d8%b9%d8%ac%d9%85
در جشن بزرگ شب چله در دانشگاه فردوسی که با حضور سرکنسولهای مقیم مشهد برگزار شد دکتر محمدعجم طی سخنانی در این مراسم گفت:
این هفته ما سه جشن بزرگ ادیان ابراهیمی داریم و یک جشن باستانی از میراث کهن بشریت یعنی یلدا
از این مناسبت های خجسته باید برای هفته وحدت ادیان و میراث مشترک بشریت استفاده کنیم برای ترویج گفتگو و مدارا و دوری از تعصبات کور ؛ نباید در این هفته مبارک سخنی گفته شود که در جهت احترام به عقاید مومنین به ایین های مسیحی نباشد الان در سراسر جهان غرب ایین های کریسمس با شکوه تمام اجرا می شود نمادهای سرو و صلیب جزیی از این ایین ها است اما اینجا محیط علم و دانش است باید بگویم واقعیت این است که توجه یا احترام نسبت به سرو و صلیب بیشتر از سه هزار و شاید بسیار بسیار قدیمی تر باشد و راز ان را طی مقاله ای سال ۱۳۸۱ ارایه کردم البته انموقع انقدر مستندات کافی نبود اما الان در منابع انگلیسی و عربی مستنداتی کافی در تایید مطلب وجود دارد در نقش رستم ۴ صلیب عظیم کنده شده است در اثار تاریخ کهن ایران درخت سرو جایگاه ویژه دارد این نقش ها تصادفی نیست و ریشه در ایین های کهن داشته است . سرو و صلیب در ایین های کریسمس از ایین های کهن اریایی ریشه می گیرد .
اکنون  مقامات ذیربط در کشورمان در پی آن هستند تا مانند ثبت نوروز ؛ یلدا یا شب چله را نیز با همکاری کشورهای همسو با تمدن ایرانی در یونسکو ثبت نمایند.

photo_2016-11-14_11-34-29

 

 

آیین های یَلدا یا شب چِلّه و ارتباط آن با کریسمس

۹۵-%d8%af%da%a9%d8%aa%d8%b1-%d8%b9%d8%ac%d9%85-ajam%db%8c%d9%84%d8%af%d8%a7

 

به گزارش سایت مجله باران کویر، و خانه گناباد جشن شب چله در مجتمع فرهنگی زیبد برگزار شد.

دکتر محمد عجم چهره سرشناس فرهنگی و مطبوعاتی کشورمان در خصوص ریشه های تاریخی چله سخنانی ایراد و از جمله گفت شب چله از ایین های بسیار کهن است و به دوره ایین های اولیه ایرانی و مهر ایین یا میترایی بر می گردد روز بعد از طولانی ترین شب سال را روز خوره یا خورشید روز می گفتند که اروپایی نیز انرا ساندی به معنی روز خورشید می نامند وی گفت ایین های کریسمس و تزیین درخت سرو نیز از تاثیرات جشن های چله یا یلدا است. جشن یلدا ممکن است به واژه سریانی یلدا به عنوان تولد خورشید ربط داشته باشد و از طرفی بنظر می رسد یل + دا ” کلمه کاملا پارسی باشد. حتی صلیب نیز از نمادهای ایین مهر است و سالروز تولد عیسی مسیح که اکنون در تمام کشورهای غربی بطور باشکوهی در حال برگزاری است دو قرن بعد وارد تقویم شده و به روزی که جشن زایش خورشید یا یلدا هست ربط داده شده است. تولد عیسی مسیح بدلایل متعدد نمی توانسته است در سردترین شب های سال باشد زیرا با داستان شبان و سه ویزدام ایرانی که به زیارت نوزاد رفتند مغایرت دارد . وی در خصوص سوابق تاریخی گناباد و زیبد گفت سه بار مکان جغرافیایی زیبد و گناباد بدلیل زلزله و یا بیماری های مسری جابجا شده و سه رویداد بزرگ تاریخی ایران از جمله ۱۲ رخ در این منطقه اتفاق افتاده است.                           سالن مجتمع فرهنگی ورزشی زیبد

ajamyalda

File:YaldaZibad.jpg

 

خبرگزاری میراث  

http://chtn.ir/

 

مشهد ۲۰۱۷ مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام

برای سال ۲۰۱۷ مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام است، انتخاب مشهد از جانب آیسسکو(سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی اسلامی ) به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی در سال ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵ تا دی ماه ۱۳۹۶) برگزیده شده است.

%d8%af%da%a9%d8%aa%d8%b1-%d8%b9%d8%ac%d9%85-%da%af

مشهد سالانه میزبان ۲۷ میلیون زایر و گردشگر است که رقم اول در کشور است
مشهد از دیرباز تا کنون، با میزبانی از زائران و گردشگرانی از ادیان و فرق گوناگون، و با سرآمدی در پرورش فرهیختگان و دانشمندان، گسترش دهنده معارف اسلامی و فرهنگ شیعی و جایگاه همزیستی ادیان و فرق، کانون رخدادهای تاریخی و انقلابی اثربخش، و پیشگام در توسعه فناوری های ارتباطی و بنابراین شایسته پرسابقه این عنوان بوده است.

...

از سال ۲۰۰۵ میلادی سازمان ایسسکو برای اولین بار شهر مکه را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام برگزید واز سال بعد هرساله ۳ شهر در سه منطقه عربی ،اوراسیا، افریقا به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی می شوند که درسال ۲۰۱۷ مشهد از منطقه اوراسیا به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام برگزیده شده است .

 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی مشهد مقدس در سال ٢٠١٧ به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام را فرصت مغتنمی برای معرفی، ترویج و تبیین فرهنگ رضوی و ابعاد شخصیتی امام رضا(علیه السلام) دانست.

«سیدرضا امیری صالحی» در شورای سیاستگذاری پانزدهمین جشنواره فرهنگی و هنری و بین المللی امام رضا(علیه السلام)، اظهار کرد: باید یک فراخوان بزرگ و عمومی برای دعوت از مسلمانان جهان برای امسال که مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ٢٠١٧ معرفی می شود، فراهم آید.

رییس شورای سیاستگذاری پایتخت فرهنگ اسلامی – مشهد ۲۰۱۷ بر زمینه سازی با محوریت میراث فرهنگی برای ورود توریست اشاره و تاکید کرد که باید امسال با توجه به این فرصت حجم ورودی به این شهر را چند برابر کنیم.

  مراسم شب چله در زیبد خراسان

%da%a9%d9%81-%d8%b2%d9%86%db%8c-%d8%b2%db%8c%d8%a8%d8%af-%da%af%d9%86%d8%a7%d8%a8%d8%a7%d8%af

** مشهد در صنایع دستی می تواند قطب بزرگ دنیا شود

 

ایران دارای هنرمندان ماهر و با تجربه در زمینه صنایع دستی است که می تواند با تولید آثار خوب که بار معنایی هم در ارتباط با مشهد ٢٠١٧ داشته باشد، این شهر مقدس به عنوان قطب بزرگ صنایع دستی بزرگ دنیا معرفی شود.

به گفته وی این کار علاوه بر اشتغال زایی یک بار معنایی به خصوص نماد مشهد ٢٠١٧ نیز به همراه خواهد داشت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین پیشنهاد کرد که امسال در کنار لوگوی جشنواره بین المللی امام رضا(علیه السلام) لوگوی مشهد ٢٠١٧ طراحی شود.

به گفته صالحی امیری دنیا امروز مشهد را به رسمیت شناخته که این در واقع شناخته شدن تشیع را نشان می دهد، از این رو باید از فرصت پیش آمده مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، برای گفتمان سازی و تعامل میان مسلمانان تلاش شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر جدیت و به کارگیری همه ظرفیت ها برای میزبانی خوب از مسلمانان جهان تاکید کرد و گفت: باید با استفاده از همه ظرفیت های فرهنگی و هنری، دانشگاهی، رسانه ای و همکاری و همیاری دستگاه های مرتبط و اجرایی کشور، تصویر دیگری از مشهد مقدس به جهانیان ارائه کنیم.

به گفته وی وجه تمایز مشهد در سال ٢٠١٧ با گذشته باید مشخص و برای همگان محسوس باشد.

...

** برنامه های فرهنگی و هنری در سطح ملی، رنگ و بوی ٢٠١٧ داشته باشد

«سیدسعید سرابی» با اشاره به حضور دو هزار و ۵۰۰ میهمان رسمی داخلی و خارجی در آیین افتتاحیه مشهد ۲۰۱۷ ، اظهار کرد: این مراسم پنجم بهمن ماه آغاز و به مدت سه روز ادامه خواهد یافت.

وی همچنین از حضور « عبدالعزیز بن عثمان التویجری» مدیرکل آیسسکو به عنوان میهمان اصلی  این مراسم یاد کرد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی تصریح کرد: همچنین در این مراسم ۲۵۰ میهمان از ۵۲ کشور و یکهزار و  ۵۰۰ میهمان اعم از مسوولان و نخبگان کشوری حضور خواهند داشت.

 

سرابی از فعالیت ۲۵ کمیته مختلف جهت هماهنگی در راستای برگزاری مطلوب مراسم افتتاحیه رویداد مشهد ۲۰۱۷ خبر داد.

وی با بیان اینکه در برنامه ریزی های مراسم افتتاحیه به استفاده از فرصت رویداد  «مشهد ۲۰۱۷» جهت معرفی هر چه بهتر فرهنگ و تاریخ این شهر تاکید شده است،

photo_2016-12-31_15-20-44

برگزاری همایش ها و بازدیدهای مختلف را از جمله مهمترین برنامه ها در این خصوص بر شمرد.

سرابی همچنین با اشاره به دریافت برنامه های دیگر دستگاه ها برای رویداد «مشهد ۲۰۱۷»، اظهار کرد: هفته‌نگار فرهنگی شامل ۵۲ هفته سال ۲۰۱۷ به زبان های فارسی، انگلیسی و عربی تهیه و تدوین شده و در بین میهمانان  مراسم افتتاحیه توزیع خواهد شد.

 

اولین بار

از سال ۲۰۰۵ اولین پایتخت فرهنگی ( مکه ) جهان اسلام  از سوی سازمان آیسسکو  وابسته به این  سازمان  انتخاب شد سپس مقرر شد هر ساله یعنی از سال ۲۰۰۶ سه شهر از کشورهای آسیایی، آفریقایی و عربی و عضو سازمان همکاری اسلامی (کنفرانس اسلامی)  به عنوان پایتخت های فرهنگی جهان اسلام انتخاب می شوند.
عربستان مکه۲۰۰۵  /    ایران اصفهان۲۰۰۶/  سوریه حلب۲۰۰۶/مالی تومبوکتو۲۰۰۶ / لیبی طرابلس۲۰۰۷ /مراکش فاس۲۰۰۷/ ازبکستان تاشکند۲۰۰۷مصراسکندریه۲۰۰۸پاکستان لاهور۲۰۰۸جمهوری آذربایجان باکو۲۰۰۹تونس قیروان۲۰۰۹مالزی کوالالامپور۲۰۰۹یمنتریم۲۰۱۰تاجیکستان دوشنبه۲۰۱۰مجمع الجزایر کومورموردنی۲۰۱۰عراق نجف اشرف۲۰۱۲بنگلادش داکار۲۰۱۲نیجرنیامی۲۰۱۲افغانستان غرنی۲۰۱۳لبنان طرابلس۲۰۱۳آذربایجان باکو۲۰۱۳نیجریه کانو۲۰۱۳الجزایرتلسمان۲۰۱۴قرقیزستان بیشکک۲۰۱۴بورکینافاسواوآگادوگو۲۰۱۴کابل کابل۲۰۲۴عربستان مدینه۲۰۱۳  . ۲۰۱۴ –  ۲۰۱۵ مالی تنبکتو ۲۰۱۶  -۲۰۱۷ مشهد.

:

نوع همکاریهای کنونی امنیتی نظامی ناتو با کشورهای خلیج فارس

مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

 نوع همکاریهای کنونی امنیتی نظامی ناتو با کشورهای خلیج فارس

علل توجه کشورهای عضو ناتو به خلیج فارس

ناتو در ابتدا برای مهار شوروی و کمونیزم و دفاع از اروپای غربی شکل گرفت  بعد از سپتامبر ۲۰۰۱ تمام اهداف و تمرکز ادبیات خود را بر روی مبارزه با تروریسم قرار داده است البته موضوع تهدید و یا خطر هم  از این ادبیات بی نصیب نبوده است و از همان زمان هم به فکر ایجاد پایگاه هایی خارج از مرزهای سنتی خود بود و توجه ویژه ای هم به داشت. اما عواملی موجب گردید که در طول سالهای گذشته توجه ویژه به منطقه با تعلل روبرو کرد. لذا باید بگوییم که منطقه فقط درچند ماه گذشته مورد توجه زیاد قرار نگرفته ، بلکه این توجه به از ابتدای دوره استعمار گری وجود داشت و اکنون خیلی جدی تر شده است.

 در گفت و گوها و اجلاس های سران ناتو بعد از سپتامبر ۲۰۰۱ ، یکسری مذاکراتی برای توسعه حوزه ی قلمرو ناتو  مورد بحث قرار می گرفت که  نام آن را “گفتگو های مدیترانه ای” گذاشته بودند. هدف از این گفت و گوها این بود که کشورهای دو طرف مدیترانه یعنی شمال آفریقا بخصوص مراکش و جنوب اروپا را در طرح های مبارزه با تروریسم و اهداف ناتو مشارکت د. چنانچه ناتو با یکسری از این کشورها مانورهای مشترکی هم برگزار کرد. البته در آن زمان ناتو نمی خواست اشاره کند که می خواهیم ناتو را به شمال آفریقا گسترش دهیم یا پایگاهی در مراکش، و مصر داشته باشیم. نام آن را دیالوگ مدیترانه ای گذاشته بودند تا موضوع گسترش ناتو در جهان اسلام حساسیت زا نشود. اما در سال ۲۰۰۴ اجلاسهایی تحت عنوان گفت و گو های استانبول طرح و در آنجا بود که ناتو آشکارا علاقمندی و استراتژی خود را برای توسعه قلمرو نفوذ خود اعلام داشت و بر اساس همان تصمیم گیری در اجلاس سران کشورهای ناتو در استانبول، استراتژی توسعه قلمرو به تدوین شد.

در دوره ی چهارصد سال گذشته یعنی دوره ای که استعمار وارد شد و تا دوره ای که استعمار مجبور شد از خارج گردد، در هر دوره  از ابعاد خاصی  اهمیت داشت. بعد از آن هم در سال های بعد از فروپاشی شوری باز به نوع دیگری اهمیت پیدا کرد. پیروزی انقلاب اسلامی و اشغال توسط شوروی، دو عامل مهم تاثیر گذار بر توجه امریکا و ناتو به شد. ولی در یک دوره های فراز و نشیب داشت. لذا بعد از مدتی به فراموشی سپرده شد تا این که جنگ کویت اتفاق افتاد و بعد از آن جنگ آزادسازی کویت و حمله به پیش آمد. در دوره ی باراک حسین اوباما وی مخالف شدید حضور نیروهای امریکایی در بود و اعلام داشت که ما در منطقه و در جنگ های ای منافعی نداریم و این جنگها  ۶ تریلیون هزینه بر دوش گذاشته است و  نیروهای خود را باید از این منطقه خارج کنیم و با همین شعارها هم توانست رای بیاورد و تا حدودی هم مجبور شد عمل کند.

در دوره ی اوباما، ضربه ای به سیاست گسترش ناتو به شرق و و وارد شد و همه آن اقداماتی که در سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴۴ انجام شد و نقش هایی که طراحی شده بود و (در نهایت به سند مفهوم راهبردی نوین یا به سند ابتکارات همکاری استانبول معروف شد)، در دوره ی اوباما آسیب خورد. ولی کشورهای دیگر ناتو شروع به ایجاد پایگاه در کشورهای کردند. چنانچه کشورهای عضو ناتو حتی ، و انگلیس در کشورهای شروع به تشکیل پایگاه کردند. اگرچه ناوگان پنجم در بحرین مستقر بود اما امریکا مایل نبود که برای ناتو و امنیت منطقه این هزینه های کلان را  بپردازد. در همین راستا باید گفت پرداخت هزینه های ناتو و هزینه های ای همیشه یکی از دعواهای کاندیدهای ریاست جمهوری امریکا بوده است و ترامپ رئیس جمهور آینده نیز به همین دلیل شعار “توجه به داخل”  و فرار از تامین مالی ناتو ، که شعارهای دمکراتها بود را خیلی جدی حمایت می کرد . و همواره روسای جمهور سابق را خائن می نامید که پول را صرف تامین امنیت مناطقی در جهان کرده اند که دیگر سودی ندارد وی می گوید اگر باید در دریای چین و مدیترانه و حضور داشته باشد باید پول آن را کامل متحدین (ژاپن – – … )بپردازد.

نوع همکاریهای کنونی امنیتی نظامی ناتو با کشورهای

نوع همکاریها متنوع است. اما از همه مهمتر فروش سلاح از طرف کشورهای عضو ناتو است که مهم ترین اولویت صادر کنندگان سلاح است. به طوری که بیشترین حجم فروش اسلحه کشورهای ناتو به انجام می شود. و کشورهای بزرگترین خریداران اسلحه هستند. به طوریکه به تنهایی بعد از چین بزرگترین کشور خریدار اسلحه است. تقریبا ۹۶۶ درصد خرید عربی از کشورهای عضو ناتو هست و حدود ۴ درصد از کشورهای غیر عضو ناتو می باشد.

IMG_3124

چندی قبل مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل CSIS در گزارشی به تهدیدها و همکاری‌های راهبردی در حال شکل‌گیری در منطقه پرداخته بود و آمار و ارقام مسابقه تسلیحاتی را اعلام کرده بود این ارقام نشان می دهد که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج( فارس) ۸۰ برابر هزینه نظامی گری می پردازند .کشورهای شورای همکاری هر کدام ۱۰۰ درصد درآمد کشور خود را صرف نظامی گری می کند به تنهایی  سال گذشته ۷۰۰ میلیارد دلار خرید نظامی داشته است که عموما از ، انگلستان و می باشد خرید نظامی از کشور و حتی چین فراتر می رود.

خرید سلاح های مدرن مانند هواپیمای جنگنده تهاجمی F-15SG  هلیکوپتر UH-60 بلکهاوک، جتهای جنگنده F-15  غلافهای حاوی سیستمهای الکترونیکی هدفگیری پیشرفته جهت نصب بر روی جنگنده بمب افکنهای F-15E؛  موشکهای کروز، ساخت شرکت MBDA. هواپیمای جنگنده رادارگریز F-35I موسوم به JSF ساخت لاکهید مارتین، موشکهای ضدکشتی MM-40 اگزوسه، موشک ضدموشک از نوع MIM-104E  موشک پاتریوت (GEMT)  از جمله خریدهای سعودی در سالهای اخیر بوده است. ، کویت  و امارات نیز خرید های مشابهی داشته اند.

بعد دوم حضور ناتو آموزش است که ناتو با کشورهای شورای همکاری یکسری قراردادهای همکاری اعم از آموزشی و یا مانورهای مشترک دارد.. چنانچه در پنج شش سال اخیر ناتو به طور جداگانه یا به طور سازمانی یادداشت تفاهم هایی را با کشورهای شورای همکاری امضا کرده است. همکاری دیگر ناتو با ایجاد پایگاه است. ناتو به طور مشخص در چند کشور ، پایگاه ایجاد کرده است و هم چنین ایجاد مانورهای مشترک را مورد نظر قرار داده است. گذشته از این کشورهای امریکا، انگلیس و به صورت جدا از پیمان ناتو با این کشورها همکاری دارند. ولی با توجه به قراردادهای دفاعی و قراردادهای ایجاد پایگاه و مقر که کشورهای عضو ناتو در منعقد کرده اند، تقریبا می شود گفت که کشورهای شورای همکاری به نوعی غیر مستقیم همکار یا شریک یا عضو غیر مستقیم ناتو شده اند.

بازیگران مختلف منطقه ای و بین المللی و نگاه به حضور حداقلی و حداکثری ناتو در

کشورهای عضو ناتو برای اینکه به مسابقه تسلیحاتی در بزنند از لولو خورخوره و هیولای ترسناکی ساخته اند و بزرگنمایی خطر و هراسی را سرلوحه کار خود قرار داده اند حکام کشورهای عربی  نیز بدلایل داخلی و خارجی همیشه سیاست توهم آمیز یا سیاست توهم ترس یا توهم توطئه را دنبال می کنند، و به دنبال یک دشمن( وهمی یا واقعی) هستند. به همین دلیل   را به عنوان یک تهدید و خطر تلقی می کنند. در گذشته اگر در محافل خصوصی و مطبوعاتی حرف از تهدید می زدند. در حال حاضر حکام بطور علنی و مکرر از توسعه طلبی و تهدید و تهدید زدایی سخن می گویند. در همین سفر اخیر به منطقه نخست وزیر انگلیس در جمع حکام عرب گفت: ” می‌خواهم به شما اطمینان دهم که من به وضوح تهدیدی را که متوجه منطقه و در بُعدی وسیعتر، متوجه می‌کند مشاهده می‌کنم باید به فکر امنیت دسته جمعی و مشارکت امنیتی باشیم “.  آنها مرتب از  قصد برای سلطه بر پایتخت های عربی و از سیاست توسعه طلبی فارسی و شیعی سخن می گویند و افکار عمومی را علیه بدبین می کنند. این اتهامات کاذب منجر به این شده است که حکام عربی دایما توهم ترس داشته باشند و در نتیجه آنها با حضور ناتو احساس آرامش می کنند و به همین دلیل از حضور ناتو استقبال کرده اند. حکام کشورهای عربی با بودن پایگاه های نظامی امریکا و ناتو نوعی احساس آرامش می کنند. اما این آرامش کاذب است. کشورهای عربی چون قادر نیستند، امنیت خود را تامین کنند.  در منطقه تنها کشوری است که امنیت خود را تامین می کند و سایر کشورها به نوعی وابسته به کشورهای بیرون جغرافیای هستند. آنها با وابستگی به ناتو سعی می کنند برای خود یک آرامش کاذبی ایجاد کنند و در نتیجه حکام کشورهای عربی از حضور ناتو، استقبال کردند. اما کشورهای دیگری چون ، روسیه و چین به طور طبیعی با حضور ناتو در موافق نیستند. حضور ناتو در منطقه به هراسی بیشتر دامن می زند زیرا کشورهای عربی با تکیه بر ناتو می توانند بیشتر علیه جنجال ایجاد کنند و  فضای مخربی را ایجاد کنند.

واژگان کلیدی: همکاریهای امنیتی، نظامی، ناتو، ، ناتو  در خلیج فارس، ناتو و خلیج فارس

ختلافات و چالش های امارات با کشورهای همسایه

ایرنا:

یکی از مشکلات همه کشورهای عربی خلیج فارس بحران هویت است و در امارات بیشتر مشهود است. از جمعیت ۹ میلیونی آن فقط یک و نیم میلیون (حدود ۱۶ درصد) بومی هستند. این جمعیت اندک نیز در تصمیم گیری ها مانند سایر اتباع بیگانه چندان نقشی ندارند.

 

چالش های فراروی امارات

یکی از مشکلات همه کشورهای عربی خلیج فارس بحران هویت است و در امارات بیشتر مشهود است. از جمعیت ۹ میلیونی آن فقط یک و نیم میلیون (حدود ۱۶ درصد) بومی هستند. این جمعیت اندک نیز در تصمیم گیری ها مانند سایر اتباع بیگانه چندان نقشی ندارند. دخالت امارات در جنگ یمن و سوریه برای این کشور هزینه هایی را بار کرده که چالش اقتصادی و کسری بودجه را بهمراه دارد و یکی از چالش های آینده امکان فروپاشی اقتصاد امارات است.

امارات اگرچه خود را از وابستگی محض به نفت رهانیده ولی دخالت امارات در بحران های منطقه ای برای این کشور چند ملیتی مشکل ساز است و چالش های داخلی و شکاف داخلی ایجاد خواهد کرد. اکنون نیز امارات بیشترین حجم روابط تجاری و نظامی را با فرانسه – انگلستان – آلمان و هند دارد.

خریدهای نجومی تسلیحاتی از فرانسه و امریکا و پایگاههای نظامی امریکا و فرانسه در امارات مشکلات داخلی امارات را تشدید می کند. امارات دارای چالش های جدی حقوق بشری است و در جریان بیداری اسلامی یا بهار عربی در آستانه یک بحران جدی قرار گرفت. صدهها نفر دستگیر و بیشتر ۱۰۰ نفر در این واقعه شکنجه شدند. اما به برکت حمایت رسانه های غربی امارات از این چالش بزرگ رهانیده شد. چنانچه دادگاههای شریعت این کشور متهم است که مجازاتهای سخت و بدون ضابطه اجرا می کند. هزاران شیعه و افراد ناراضی که حتی متولد امارات بوده اند از این کشور اخراج شدند.

 

اختلافات و چالش های امارات با کشورهای همسایه

تمام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با هم اختلافاتی دارند، عاملی که آن ها را ظاهرا متحد کرده است، توهم ترس از ایران (و به اصطلاح آنها توسعه طلبی فارسی!)  است و بخش دیگر آن هم ترس از گروه های جهادی افراطی مانند داعش است.

در واقع امارات با چهار کشور مرز آبی و خشکی دارد: عربستان، قطر، عمان و ایران. امارات با تمام این چهار کشور نیز اختلافات مرزی دارد، لذا باید اختلافات دوجانبه این کشورها را با هم جداگانه بررسی نمود.

در بین تمام این کشورها امارات بیشترین اختلاف را با قطر دارد. مشکلات امارات با قطر، فقط مرزی نیست، بلکه اختلافات ایدئولوژیکی، سیاسی و قبیله ای و قومی هم هست. قبایلی که امروزه در داخل جغرافیای هفت شیخ نشین امارات قرار می گیرند سابقه نزاع و دعواهای حداقل دویست ساله با قطر دارند.

به خصوص، این اختلافات پس از اینکه حمد بن خلیفه، پدر خود را از طریق کودتا از قدرت برکنار کرد  سه کشور بحرین، امارات و عربستان به شدت علیه این کودتا اقدام کردند و آن را محکوم کردند و سعی کردند در کودتایی نافرجام، یک سال بعد شیخ خلیفه را دوباره به قدرت برسانند و حمد (امیر قبلی) را از کار برکنار کنند.

این دعواها، اختلافات و سو ظن ها  بین شیخ حمد و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را عمیق کرد  و در مقابل شیخ حمد سعی کرد با حمایت از فلسطینی های ضد عربستانی و دفاع از آرمان فلسطین  نوعی انقلابی گری در مقابل شیخ نشین های سنت گرای عربستان و بحرین انجام دهد و به صدام حسین، حماس و گروه های مبارز فلسطینی بسیار نزدیک شد و به آن ها کمک مالی کرد.

نزدیک شدن قطر به فلسطینی ها، حماس، اخوان المسلمین و گروه های جهادی به خصوص القاعده بیشتر از آن که از ایمان و اعتقادات دینی رهبران قطر برخیزد، به خاطر رقابت و ضدیت با امارات و عربستان است.

عربستان و امارات که خود از شکل گیری طالبان حمایت کرده بودند از ۲۰۰۱ در نابودی آنها با آمریکا همراه شدند.  قطر سعی کرد که جای  آنها را در حمایت از آن ها بگیرد و به نوعی در خفا با مبارزان جهادی و  بیشتر از همه به اخوان المسلمین نزدیک شد. زیرا اخوان المسلمین تا حدود زیادی دشمن رژیم های سنتی منطقه است.

به خصوص قرضاوی و  بعضی از رهبران اخوان المسلمین را به قطر دعوت کرد که شیخ یوسف قرضاوی امروز به مفتی قطر معروف است. شیخ قرضاوی تا حدود زیادی سلفی سیاسی انقلابی و مخالف کمپ دیود و سازش بود و بر ضد منافع آمریکا و ضد اسرائیلی ها شعارهای بسیاری می داد، اما در تحولات بعد از سرنگونی صدام و ایجاد دولت شیعی عراق و سپس در دفاع از اخوان المسلمین سوریه روش دیگری در جهت مخالفت با منافع ایران در پیش گرفت.

 بنابراین، اختلافات امارات با قطر علاوه بر اختلافات مرزی در خصوص نوع برداشت آن ها از اخوان المسلمین و نوع حمایت آن ها از فلسطینی ها و نوع نگاه آن ها به اسرائیل نیز هست. به طوری که بدترین بحران در روابط قطر با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در حدود دو سال پیش اتفاق افتاد که پنج کشور شورای همکاری خلیج فارس، سفرای خود را از قطر فرا خواندند و پیش بینی می شد که شورای همکاری خلیج فارس از هم فرو پاشد.

اما با وساطت های مختلف منطقه ای و لابی غربی که شد، مجددا عربستان، امارات و بحرین به دلیل منافع خود و ایجاد وحدت مجدد بین کشورهای عربی و ترس از ایران، اختلافات را کنار گذاشتند و با قطر مدارا کردند. اما اختلافات عمیقی بین قطر و کشورهای عربستان، بحرین و امارات وجود دارد. قطر سعی کرده است در راستای اهداف خود با ایران روابط دوستانه ای داشته باشد.

امارات دو سال قبل، قطر را متهم به همدستی با گروهی از اخوان المسلمین کرد که قصد سرنگونی دولت امارات را داشتند. اختلافات به قدری عمیق شد که فرمانده نظامی امارات آقای ژنرال زاهی خلفان اعلام کرد که قطر جزئی از خاک امارات است و امارت هشتم امارات متحده است و تهدید کرد که باید قطر را به امارات ملحق کنند. زاهی خلفان صحبت های معروفی علیه قطر، کویت و ایران دارد.

قطر و امارات همچنین یکدیگر را متهم می کنند که به سازمان های بین المللی پول های کلانی داده اند که علیه آن ها تبلیغ کنند. در سال ۲۰۱۴، بطور نمونه  امارات سه میلیون دلار به یک لابی داده تا در شبکه ای مطالعاتی به نام حق توسعه و حقوق بشر علیه وضعیت حقوق بشر در قطر گزارش تهیه کند و علیه قطر تبلیغ کنند و درجه قطر را به پایین ترین رتبه یعنی ۹۷ در بین کشورها ببرند، در مقابل جایگاه حقوق بشر  در امارات را زیبا جلوه دهند و به آن درجه چهاردهم را بدهند.

همچنین گفته شده است که امارات پول های زیادی داده است تا علیه وضعیت حقوق بشر کارگران در قطر و کسانی که در ساختن ورزشگاه ها برای فیفا ۲۰۲۲ کار می کنند، گزارش تهیه کنند و اعلام کنند که قطر شایستگی میزبانی بازی های ۲۰۲۲ را ندارد.

علاوه بر مسائل ایدئولوژیکی و رقابت های سیاسی و اقتصادی منطقه ای، امارات با قطر اختلافات مرزی عمده ای نیز داشت که در مورد خور العدید بود که البته سعی کرد این اختلاف را در سال ۱۹۷۴ حل کند، اما همچنان به عنوان آتش زیر خاکستر باقی مانده است، امارات در قراردادی سری این منطقه را به عربستان واگذار کرد.

به موجب این قرارداد، عربستان در ازای آن خور که به نوعی عربستان را همسایه جنوبی قطر می کرد، منطقه بریمی را در مرز عمان به امارات واگذار کرد که منطقه العین امروزی است. قرارداد ۱۹۷۴ تبادل مرزی که بر اساس آن، عربستانی ها منطقه بریمی را به امارات دادند و بخش جنوب قطر را از امارات گرفتند، در شورای مشورتی امارات تصویب نشده است، به همین دلیل این اختلاف میان عربستان، قطر و امارات باقی مانده است. یعنی خور جنوب شرقی قطر موضوع اختلاف و منطقه تلاقی منافع سه کشور قطر و عربستان و امارات است.

امارات با عمان نیز مشکل اساسی دارد، اما این مشکل خاموش است.. مشکل منطقه بزرگ مُسَندَم است. مرزبندی استعماری سرزمین امارات بگونه ای است که از داخل خاک عمان به دریای عمان نیز وصل است و این باعث شده که ایالت  مُسَندَم عمان کاملا از سرزمین اصلی عمان جدا افتاده است یعنی بخشی از امارات در داخل عمان قرار گرفته. لذا بطور طبیعی امارات و عمان بر سر این مناطق اختلاف جدی دارند.

در واقع بطور قانونی و تاریخی تمام سواحل دریای عمان به دولت عمان تعلق داشته است ولی استعمار انگلیس بخشی از سرزمین عمان را به امارات واگذار کرده است. البته بحث های زیادی نیز برای حل قضیه و معاوضه این مناطق نیز مطرح شده است.

حتی گاهی شایعه ای از طرف خود اماراتی ها یا عمانی ها مطرح شده بود که قرار شده است، ایران جزایر سه گانه را به امارات بدهد و در عوض مسندم را که مشرف بر تنگه هرمز هست را تحویل بگیرد، چنین پیشنهادی شایعه ای بیش نبود؛ اما خود اماراتی ها به این شایعه دامن زده بودند.

اختلافات امارات با ایران

اختلافات امارات با ایران بسیار معروف است. سه جزیره تنب بزرگ، کوچک و بوموسی(گپ سوز) سابقه تاریخی طولانی تحت حاکمیت ایران داشتند، در عصر استعمار از ایران جدا شد و به این دلیل که استعمار آن را از ایران جدا کرده بود، لذا طبق قوانین بین الملل و یا اعلامیه حق تعیین سرنوشت و یا اعلامیه حق تعیین سرنوشت مستعمرات یا اعلامیه و قطعنامه ۱۵۱۴ سازمان ملل باید آن را به ایران برمی گرداند.  ایران در راستای همین موضوع با استعمار انگلیس مذاکرات طولانی داشت و در نهایت بعد از چند سال گفتگو با ویلیام لوس نماینده تام الاختیار انگلیس و شیخ نشینها این اراضی قانونا و مطابق حقوق بین الملل به ایران مسترد شد.

اما رهبران امارات متحده فعلی کاری به سوابق تاریخی و حقوقی ندارد و معتقد است در زمانی که انگلیس، مستعمرات سابق را ترک کرده است، این سه جزیره را انگلیس به نمایندگی از شیخ راس الخیمه و شیخ ابوظبی اداره می کرده است و باید در زمان ترک آن جا، این سه جزیره را به این دو شیخ واگذار می کرده است و نه ایران.

البته این دعوایی است که چه از نظر مستندات حقوقی و چه از نظر مستندات تاریخی، امارات هیچ برگ برنده ای بنفع خود ندارد و حاکمیت ایرانی بر جزایر قطعی است، اما اختلافی در تفسیر مالکیت بر قسمت جنوبی بوموسی در یادداشت تفاهم ۱۹۷۱ وجود دارد که اگر تفسیر با حسن نیت طرفین انجام شود قابل حل است.

در همین راستا صدام حسین قصد داشت با برگ امارات در مورد سه جزیره ایران را تحت فشار قرار دهد و قبل از اینکه به مرزهای خشکی ایران حمله کند به امارات و عمان پیشنهاد داده بود که با عراق همکاری کنند تاجزایر سه گانه را اشغال کند اما امارات این پیشنهاد را رد کرده بود.

 گذشته از این امارات در ۲۰ سال گذشته با ایران چالش داشته و دوستی های خود را بر این اساس تنظیم کرده است و بطور کامل در محور عربستان چرخیده است. امارات نسبت به روابط دوستانه ایران با دولتهای عراق حساسیت داشته و این گونه روابط را دخالت ایران در عراق دانسته است.

امارات در جنگ یمن و سوریه نیز مواضعی در راستای اهداف عربستان و در مخالفت با ایران داشته است. در این میان تا چندی قبل نوع اختلاف ایران و امارات با نوع اختلاف ایران و عربستان بکلی متفاوت بود یعنی امارات می گفت اگر ایران مشکل خود با ما را در رابطه با ابوموسی حل کند  ما دیگر با ایران مشکلی نداریم، اما اکنون در تبعیت از عربستان ادعاهای جدیدی دارد و  ایران را متهم  به صدور انقلاب و توسعه طلبی و دخالت در امور عربی می کند.

از: دکتر محمد عجم، کارشناس مسائل خلیج فارس

منبع: مرکز بین المللی مطالعات صلح، پنجشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۵

۱۰۴۳

http://article.irna.ir/fa/c1_11196/

امارات در تکاپوی قدرت نمایی منطقه ای

ایرنا :

امارات بیشتر از حد و ظرفیت خود وارد این تحولات و بازی های منطقه ای شده است.

آنچه در ادامه می خوانید گفتگویی در همین باره با دکتر محمد عجم پژوهشگر حوزه خلیج فارس است:

پژوهشگر حوزه خلیج فارس تاکید کرد

امارات در تکاپوی قدرت نمایی منطقه ای

دوشنبه ۰۳ آبان ۱۳۹۵ ۱۲:۵۱ ب.ظ

رویکردها و اهداف مهم سیاست خارجی و منطقه ای امارات چیست؟

 امارات مانند سایر شیخ نشین های  فاقد قانون اساسی و پارلمان قانونگذار ملی است. بنابراین برنامه مکتوبی برای تعیین سیاست خارجی آن وجود ندارد، ولی بصورت تبلیغاتی، سیاست خارجی امارات مثل همه کشورها بر پایه دوستی و عدم مداخله در امور سایر کشورها، اقتصاد آزاد و زندگی و همزیستی مسالمت آمیز و احترام به قواعد بین المللی اعلام می شود. البته امارات عربی متحده، شامل ابوظبی، دبی، شارجه، عجمان، فجیره، راس‌الخیمه و ام‌القوین هرکدام در سیاستهای داخلی روش و تصمیم گیری های خاص خود را دارند، اما وجه مشترک همه این شیخ نشین ها حکومت اُلیگارشی غیر پاسخ گو است.  در این میان شورای عالی حکام که متشکل از هفت امیر است، رئیس دولت و کابینه را (که باید رئیس از خانواده شیخ  ابوظبی و نخست وزیر از خانواده شیخ دبی باشد که معمولا همان الیگارشی  موروثی ثروت و قدرت در دایره بسته  آن قرار دارند ) . انتخاب می‌کند. لذا قوه مقننه ، قضاییه و مجریه  امارات همان کابینه است. امارات با سازمان های بین المللی سیاسی و اقتصادی و با کشورهای غربی روابط بسیار خوبی دارد. اما وضعیت حقوق بشر در این شیخ نشین در سالهای اخیر مورد انتقاد بوده‌است. شهروندان هنوز حق انتخاب ، تصمیم سازی و مشارکت در امورسیاسی و عضویت در احزاب سیاسی را به دست نیاورده‌اند. در طول تاریخ این کشور تنها یک انتخابات فرمایشی در سال ۲۰۰۶ برگزار شده‌ و مجمع تشکیل شده بوسیله انتخابات هیچ گونه حق قانونگذاری ندارد. بلکه فقط مشورتی است. در سالهای اخیر دولت امارات بالاترین رقم را برای تاثیر گذاری بر دولت  بخصوص در جریان هزینه های انتخابات ریاست جمهوری  هزینه می کند. اکنون نیز  بسیاری از معاهدات بین‌المللی درباره حقوق کارگران و حقوق بشر را امضا نکرده‌ و در سالهای اخیر محدودیت‌های گسترده‌ای را برای آزادی سیاسی بوجود آورده‌است.

در ده سال اول تاسیس یعنی از ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۱ ، امارات در سطح منطقه ای و در سطح جهانی مطرح نبود. کشوری کوچک، فقیر و اقتصاد بسیار ضعیفی داشت. با شروع جنگ  و ، امارات، هم برای  و هم برای  اهمیت پیدا کرد وبه عنوان بازانداز و محل تجاری و مرکز  اقتصادی مهمی شد. برنامه های اقتصادی امارات و به طور کلی سیاست آن دولت درون گرا بود و به هیچ عنوان به دنیای بیرون توجهی نداشت. امارات رسما در جنگ  و اعلان بی طرفی داشت، اما کمک های مالی بسیار زیادی به صدام می کرد، وقتی صدام کویت را اشغال کرد، امارات به طور رسمی همراه با  و ائتلاف غربی بر علیه صدام وارد شد.

از سال ۱۹۸۰ که شورای همکاری  تشکیل شد امارات در راستای اهداف این تشکل با کشورهای عربی بخصوص  هماهنگی و همراهی کامل داشت. اما در مسائل دو جانبه با اعضای این شورا اختلافات درون گروهی داشت. از جنگ دوم  (که یی ها، کشورهای عربی را برای باز پس گیری کویت بسیج کردند) امارات اولین بار در سطح فرامنطقه ای مطرح شد و برای پوشش اخبار جنگ نماینده رسانه های گروهی جهان در دبی و ابوظبی مستقر شدند.

نوع اختلافات امارات باسایر کشورهای عربی منطقه در حوزه های اقتصادی‏ سیاسی‏ امنیتی و بین المللی چیست؟

پس از جنگ  و  یکسری اختلافات و چالشها بین کشورهای شورای همکاری بروز کرد و اختلافاتی در زمینه رقابت های اقتصادی و سیاسی مشهود بود. امارات با  روابط خوبی داشت اما این روابط حسنه خوشایند نبود امارات مورد انتقادات داخلی و درون شورایی بود و در نهایت با موضوع برخورد  با کشتی اماراتی خاطر ، روابط دو کشور مقداری جنبه های منفی به خود گرفت. در همین دوران آقای هاشمی رفسنجانی تهدید کرد که امارات برای گرفتن جزایر ی باید از دریای خون گذر کند. امارات نیز در همراهی با  و در تضعیف جایگاه  از دولت زورمدار طالبان  حمایت مالی و لجستیکی می کرد.

نگاه امارات به تحولات و بحران های عربی منطقه و بازیگران منطقه ای و بین المللی چه همانندی ها و تفاوت هایی با دیگر بازیگران عربی دارد؟

اگر  و عمان را جدا فرض کنیم، امارات در نگاه به بحران ها تفاوت چندانی با سایر کشورهای عربی شورای همکاری نداشته است. یعنی درهمراهی و تبعیت  از  بدنبال مداخله و داشتن نقش در امور کشورهای عربی است. و از طرف دیگر تابع دولتهای غربی و  است. در این بین اگر شناخت کاملی از مواضع و سیاستهای  داشته باشید خواهید یافت که امارات نیز در تحولات منطقه ای سالهای اخیر تماما با مواضع  همراه  بوده است. البته با ادعای اینکه در راستای اهداف و تصمیمات شورای همکاری  گام برمی دارند. تحولات عمده ای که در روابط ابوظبی و کشورهای عربی و بازیگران منطقه ای در دو سال گذشته روی داده است، می توان گفت که مشارکت بی سابقه امارات در همکاری با  در بحران های منطقه به خصوص در قضیه یمن است. امارات بیشتر از حد و ظرفیت خود وارد این تحولات و بازی های منطقه ای شده است. در حالی که خود ی ها و اماراتی ها همواره به ایراد می گرفتند که چرا  پای خود را از گلیم خود درازتر کرده است و بیشتر از حد  و اندازه  و توان خود در سطح منطقه ای و جهانی در حال بازیگری است و باید درچار جوب تصمیمات شورای همکاری عمل کند. اما اکنون امارات هم برای این که از  عقب نیفتد، به عنوان بازیگری خیلی جدی در دو سال گذشته وارد صحنه منطقه ای شده است و در تحولات یمن نقش خیلی فعالی دارد و هزینه سنگینی در ائتلاف  علیه دولت یمن می پردازد و علیه حوثی ها هم از نظر پول، کمک نظامی و سرباز مشارکت دارد. در واقع امارات تقریبا پنج، شش سالی است که به طور کامل در محور  قرار گرفته و به طور کامل حول محور  می چرخد. یعنی به طور کامل در اختیار قرار دارد و  را علی رغم اختلافات مرزی و تاریخی، به عنوان برادر بزرگ تر خود پذیرفته است و در حال حاضر منافع خود را در این دیده است که در قضایای ، مصر و یمن و  به طور کامل با  همسو باشد.  مایل است که به طور کامل امارات با  همراهی کند و هر زمانی که  لفاظی و فحاشی خود را علیه  تند می کند، امارات نیز همین کار را انجام دهد. اما امارات به دلایلی نمی تواند در رابطه با  بطور کامل همسو با  پیش رود و این موضوع تا حدودی نیز موجب رنجش ی ها بوده است. امارات متحده در بسیاری از موضوعات مربوط به  نمی تواند با  همکاری کند، دلیل آن هم وابستگی شدید اقتصادی، نزدیکی به مرزهای ، آسیب پذیری بیشتر امارات در برابر  و موضوعات دیگری است که امارات ملاحظاتی دارد و سعی می کند روابط خود را با  در حدی که  مایل است قطع نکند، یعنی علی رغم فشار زیادی که  به کشورهای عربی برای قطع روابط با  وارد کرد، امارات در این مورد از  پیروی نکرد که این موضوع ممکن است به دلیل موقعیت استراتژیک و مسائل دیگر مربوط به منافع خود امارات باشد.

آینده نوع همگرایی ها و اختلافات وتنش امارات با کشورهای عربی و منطقه را با چه سناریوهایی میتوان مد نظر قرار داد؟

در آینده نزدیک امارات همچنان در محور تصمیمات شورای همکاری  عمل خواهد کرد. و در این راستا مجبور از تبعیت از برادر بزرگتر ()  است. موضوع دخالت در امور داخلی یمن و اشغال یمن توسط ائتلاف عربی موضوع مهمی است که در آینده روابط کشورهای عربی خیلی مهم خواهد بود.  باید  سیاست مداراگرایانه خود را ادامه دهد. موضوع یمن یک جنگ عربی – عربی است و رقابت های درون عربی است و خود کشورهای عربی باید برای حل سیاسی و مسالمت آمیز آن کمک کنند.  در این بحران منافع چندانی ندارد و در شروع این بحران هم نقشی نداشته است ولی ناچار است در بعد انسانی و حقوق بشر دوستانه به مردم مظلوم و ستم دیده یمن کمک کند. یمن نمی خواهد که سلطه و هژمونی   را بپذیرد  و می خواهد دولت مستقل داشته باشد اما  سعی کرده است از طریق کمک مالی دولتهای یمن را دست نشانده خود نگهدارد.

منبع: