+قدیمی ترین خط فارسی در ژاپن

قدیمی ترین خط فارسی که از سال ۱۲۱۷ سالم باقی مانده است

*

چهار بیتی که ایران ژاپن و چین و هند را به هم پیوند می دهد. و نشان می دهد در آن دوره مردم فارغ از قوم و مذهب و طوایف با هم در دوستی و تجارت و مبادلات ارزش های انسانی را پاس می داشتند

این دستخط امروز سندی ملی در موزه ژاپن است

جهان خُرمی‌با کَس نماند ** فلک روزی دهد، روزی ستاند. *ویس ورامین

جهان یادگارست و ما رفتنی.

• بمردم نماند به جز مردمی. *فردوسی

دستخطی که خیلی بی اهمیت دیده می‌شد اکنون تنها سند تاریخی مراودات فرهنگی ایران و ژاپن است و آن قدیمی ترین خط فارسی که  سال ۱۲۱۷ میلادی توسط راهب بودایی بنام کیوسی وارد ژاپن شد.

چهار بیت اول : 

جهان خرمی‌با کس نماند ****  **      فلک روزی دهد روزی ستاند. *ویس ورامین 
جهان یادگارست و ما رفتنی.*****     بمردم نماند به جز مردمی.      *فردوسی

باز نویسی شده همانطور که دیده می‌شود خط قرمز به گونه‌های متعددی خوانده می‌شود.

****

در دستخط مذکور  اما رباعی یا ۴ بیت دو م  حالت خط کوفی دارد و  و یقین خوانده نشده بود  و چند نفر آنرا با چند تعبیر متفاوت خوانده بودند بویژه بیت سوم  (با قرمز مشخص شده)
دکتر محمد عجم نویسنده کتاب نقش پارسی بر بناهای فاخر هند  ( نقش پارسی بر احجار هند  )  می‌گوید:”  همه اشعار این دستخط  تقریبا قابل خواندن است بجز یک بیت که  به چندین صورت می‌توان آنرا خواند

او می‌گوید راز شعر در همین بیت است زیرا نام  نویسنده  دستخط مذکور  بدون تردید در این بیت است  و او خلیف یا خلیفه نام داشته  است بنا بر این خلیف را نباید خلیق و یا خلاف و یا خلف خواند. ”  او می‌گوید راز شعر در همین بیت است زیرا نام نویسنده دستخط مذکور بدون تردید در این بیت است و او خلیف یا خلیفه نام داشته است . “

جهان خُرمی‌با کَس نماند ****  فلک روزی دهد، روزی ستاند.

“The world of joy will last with no one for ever, / The Heaven(God ) gives (fortune , lucky, happy, ) to-day, and takes (it) back to-morrow

جهان شادی و بهجت پایدار نیست و زود گذر است . چرخ گردون زمانی و روزی شادی و نعمت می دهد و یک روز هم آن را می‌گیرد.

• جهان یادگارست و ما رفتنی.*****     بمردم نماند به جز مردمی. 

جهان پایدار است اما انسان فقط یادگار از او می ماند فقط خوبی است که می ماند. به عبارتی ( سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز مرده آن است که نامش بنکویی نبرند).

**چهار بیت یا رباعی دوم :

۱٫  گر در اَجَلم مُسامِحّت خواهد بود.
منظور نویسنده این است که زمانیکه مرگم فرا برسد .
۲٫ روشن کنم این دیده به دیدار تو زود.
تو را ملاقات خواهم کرد و از دیدن تو در آن جهان دوباره خوشحال خواهم شد.

۳٫ یعنی خلیف گردد آس کبود
یعنی خلیف آسمانی خواهد شد منظور از آسمانی شدن در زبان فارسی یعنی به بهشت وارد شدن پس از مرگ .
۴٫ بدرود منست تو زمن بدرود .  فعلا خدانگهدار و خدا حافظ تو باشد و برایت آرزوی سلامتی و تندرستی دارم در واقع او آرزو می‌کند که فرد ژاپنی را در بهشت ببیند. این معمولا شیوه رایج خداحافظی در ایران است که وقتی فردی به سفر دور و دراز می رود البته در قدیم این جمله را موقع خداحافظی می‌گفتند دیدار به قیامت یا دیدار در بهشت

( یعنی بدرود و خداحافظی من از تو و تو از من بدرود و به سلامت ).
بیت سوم همانند خط کوفی نوشته شده و آنرا می‌توان به اشکال مختلف خواند ۱ – یعنی خلیف گردد آس (دامن) کبود ۲- یعنی خلیفه گردد این عبود . ۳- یعنی خلیف گردد ابن عبود. ۴- یا عین خلیف گردد آس کبود. ۵- یعنی خلیف گردد آس کبود ۶ – کوی خلیف گردد آس کبود.
۷- یعنی خلیف کرد دامن کبود.
اما آنچه مهم است این است که خلیف یا خلیفه نویسنده این دستخط است  و  او اشاره به چرخ گردون و (آس) آسمان و گردش روزگار دارد و تقریبا آنچه در ذهنش بوده معادل ضرب المثل کوه به کوه نمی رسد آدم به آدم می رسد را در این بیت مورد تاکید قرار می دهد.

خلیف و خلیفه در زبان فارسی معانی مختلفی دارد از جمله خلیفه یعنی سلطان – امیر – نانوا – رهبر کلیسای ارمنی – آدم فرهیخته .
کیوسی یا که سه راهب معروف بودایی است که سال ۱۱۸۵ م در خانواده‌ای سرشناس در ژاپن متولد شد و در مدرسه بودایی در چین درس خواند.

• “If there be indulgence in regard to my life, / I shall brignten my eyes by looking on your face, / But if this blue (sky) were to turn against me, / You bid me farewell and I bid you the same.”
• “Hero will possess the mildness and benevolence, / Let my eyes brighten quickly by looking on your face, / That is to say, my companion has made my heart (eyes) blue, / This is my farewell; you, farewell from me.”

1. .  گر در اَجَلم مُسامِحّت خواهد بود.
   The author means that when my death comes.
2. روشن کنم این دیده به دیدار تو زود.
3. Be radiant these eyes to see you soon.
   I will meet you and I will be VERY happy to see you in that world,in paradise heaven again.
4. the blue sky means heaven The meaning of being heavenly in Persian means to enter heaven after death.
5. Goodbye, goodbye to me. God bless you now and I wish you good health and wellness. In fact, he wishes to see the Japanese person in heaven. This is usually a common way of saying goodbye in Iran, when a person goes on a long journey, of course, in the old times, this phrase was said when saying goodbye, meeting on the Day of Judgment or meeting in heaven

(That is, goodbye and my farewell to you i wish God bless you and keep you safe and you goodbye to me and good health).
7 The third verse is written like the Kufic script and it can be read in different forms:
But what is important is that the caliph or calipha is the author of this manuscript

Khalif and Khalifa have different meanings in Persian, including Khalifa, meaning Sultan – Emir –
Baker – Leader of the Armenian Church – TEACHER ,Educated man.

上記の۴行詩は、クーフィー体で書かれており、きちんと確証を持って読むことができなかった。特に第３行目（赤で記された箇所）について、『インドの遺跡におけるペルシア語の碑文』の著者であるモハンマド・アジャム博士は語っている：「この文書の詩は解読可能だが、第۳行目だけが、何通りにも読める。詩の秘密はこの行に隠されており、同文書の作者が紛れもなくこの行に記されている。その名は、ハリーフ、あるいはハリーファである。

１．gar dar ajal-am mosāmeḥat khāhad būd

意訳：私の死の時が訪れば

２．rowshan konam-īn dīde be-dīdār-e to z[ū]d

意訳：そなたに会い、あの世でのそなたとの再会を喜ぶだろう

３．yaʿnī khalīf  Gardad Aas- e- kabūd

意訳：ハリーフは天国へと旅立つだろう

４．bedrūd-e man-ast tō ze-man bedrūd

意訳：さあ、お別れの時だ、さようなら、そなたの無事を願う

（実際、彼はその日本人と天国で会うことを願っている。イランでは、ある人が遠く長い旅に出るとき、よく行われたお別れの挨拶である）

۳行目は、クーフィー体で書かれており、何通りもの読み方ができる：

۱٫ yani khalif gardad as-e kabud

۲٫ yani khalife gardad in abud

۳٫ yani khalif gardad ibn-e abud

۴٫ ya  Ain khalif gardad as-e kabud

۵٫ yani khalif kard daman-e kabud

۶٫ ku-ye khalif gardad  as-e kabud

しかしここで大事な点は、ハリーフ、あるいはハリーファがこの手書きの詩の作者の名前だということである。作者は、廻る天輪、碧い天について述べている。作者の意図としては、有名なことわざである「山と山は出会えないが、人と人は出会える」という思いを主張している。ハリーフあるいはハリーファは、ペルシャ語では様々な意味があり、スルターン、アミール、ナーンヴァー（ナン職人）、アルメニア教会の司祭、学識のある人などである。

*

کیوسی یا که سه  راهب معروف بودایی است که سال ۱۲۸۵ م  در خانواده‌ای سرشناس متولد شد در همان دوره نوزادی  بر اثر اشتباه دایه  به طور غیر عمد بر زمین افتاد و ستون فقراتش آسیب دید و از شکل طبیعی خارج شد در جوانی ترک خانه کرد و به معبدی بودایی رفت تا راهب بشود در ۲۹ سالگی به چین دوره ی سونگ رفت که در این سفر کشتی آنها با طوفان و بارانی شدید روبرو شد و دکل کشتی شکست اما آنها با هر گرفتاری که بود سرانجام به فوجیان چین رسیدند کیوسه  در  دو معبد بودایی چین تحصیل کرد و در برگشت از چین منابع و کتب بودایی زیادی با خود به ژاپن آورد در میان نوشته‌هایی که او با خود از چین آورد برگه ای وجود داشت به عرض سی و سه سانت و طول  ۵۰ سانتیمتر  که سه در حاشیه این کاغذ نوشته است سال ۱۲۱۷ گوانژو بندر زیتون با  ۳ نفر خارجی ملاقات کردم و از آنها خواستم  که به خط خود چیزی برایم بنویسند آنها این را نوشتند.

به این برگه دستخط  نان بانموجی گفته بودند یعنی  خط مردمان بیگانه جنوبی، او فکر می‌کرد که این نوشته بخشی از سوترا ( سوره  کتاب) بودایی است  و او قصد داشت این سوغات را به راهب دیگر این دوره یعنی راهب میوئی اهدا کند که سال ۱۲۰۳ تصمیم داشت به هند برود اما به دلیل سختی و مشکلات نتوانست. 

راهبها همیشه فکر می‌کرد که این دست نوشته قسمتی از سورا یا آموزه‌های بودا ست. تا اینکه در سال ۱۹۰۹ دکتر هاندا فارسی بودن آنرا شناخت و معرفی کرد.

******  قدیمی ترین خط ژاپنی که نام یک پارسی را همراه دارد . ************

روی یک چوب به ژاپنی نام معلم پارسی نوشته شده که مربوط به سال ۷۶۵ میلادی است و در موزه نارا نگهداری می‌شود.

 «ژاپن تایمز» این خبر را به نقل از  موسسه ملی و تحقیقاتی دارایی‌های فرهنگی «نارا» در کشور ژاپن اعلام کرد که  یافته‌های یک پژوهش جدید تاکید می‌کند که ژاپن باستان از طریق جاده ابریشم ارتباط قدرتمندی با دیگر فرهنگ‌های جهانی داشته است.

این موسسه تحقیقاتی اعلام کرد عکس‌های مادون قرمز جدیدی که از یک لوح چوبی متعلق به قرن هشتم در ژاپن بررسی شده حاکی از آن است یک فرد ایرانی که  آموزگار بوده در دربار سلطنتی ژاپن حضور داشته است.

گرچه پذیرفته شده که ژاپن روابط تجاری فرهنگی زیادی با کشورهای مختلف از طریق جاده ابریشم داشته است اما مدارکی که گواه این ادعا در ژاپن باستان باشد بسیار نادر بود و به همین دلیل این یافته جدید از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

«آکی‌هیرو واتانابه» یکی از پژوهشگران موسسه تحقیقاتی نارا در این‌باره گفت: ایران و ژاپن حداقل  از قرن هفتم  میلادی روابط تجاری مستقیمی‌با یکدیگر داشته‌اند اما بررسی جدید بر روی یک لوح چوبی که اولین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی در منطقه باستانی نارا کشف شده است نشان از آن دارد که رابطه میان ایران و ژاین بسیار گسترده‌تر بوده و فردی ایرانی در آن زمان در یک آکادمی ویژه آموزش مقامات دولتی حضور داشته و به سبب تخصص         ایرانیان باستان به احتمال فراوان به این افراد در کاخ «هی‌جو» ریاضیات می‌آموخته است. در گنجینه شو سوئین در شهر نارای ژاپن تعدادی از آثار ایرانی دوره پارسی از جمله پیاله شیشه ای ساسانی نگهداری می‌شود. از آنجا که آیین بودایی از خراسان بزرگ ریشه گرفته است کتب بودایی نیز با خود واژگانی از پارسی کهن به جهان صادر کرده است.

این لوح چوبی در دهه ۱۹۶۰ کشف شده اما
اخیرا به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفته است

  در آن زمان از الواح چوبی به جای کاغذ برای ثبت سوابق و نوشته‌ها استفاده می‌شده است. این لوح چوبی متعلق به سال ۷۶۵ پس از میلاد   است که بنابر اعلام محققان نشان از حضور یک فرد پارسی در ژاپن دارد که یک متخصص بوده است.

کاخ «هی‌جو» بخشی از شهر «هی‌جوکیو» در منطقه نارا بود، که در اواسط قرن هشتم میلادی ساخته شد و برای چندین دهه پایتخت ژاپن بود. در آن زمان ژاپن به شدت سرگرم مدرنیزاسیون و وارد کردن تکنولوژی، روش‌ها و عرف‌های فرهنگی شامل معماری، سبک‌های هنری، مذهب و سیستم قضایی از سایر نقاط آسیا بود.

جاده ابریشم  از طریق چین ارتباط ‌دهنده ژاپن با کشورها و مذاهب در مغرب دور از جمله ایران و امپراتوری بیزانس بوده است.ابن بطوطه در سفرنامه خود در سراسر جهانی که در آن گشت و گذر کرده به فارسی زبانان برخورده است و با آنها به فارسی سخن گفته است. پکن جایی است که ژاپنی‌ها با آنجا مراوده داشتند و در آنجا در دوره‌های مختلف تاریخی فارس زبانان  حضور داشتند.

بررسی مجدد یک لوح چوبی باستانی در کشور ژاپن نتایج جالب توجهی را درباره رابطه میان ایرانیان باستان و ژاپنی‌ها در پی داشته است.

دکتر محمد عجم

منبع : بررسی سیر شناخت ایرانیان از ژاپن ، محمد نقی زاده ، قدرت اله ذاکری ،سر ویراستار  دکتر حسین دیو سالار ،  رایزنی فرهنگی ایران در ژاپن.موسسه فرهنگی الهدی.۱۳۹۸

قدرت اله ذاکری ، رایزنی فرهنگی ایران در ژاپن

http://parssea.org/

Introducing a book and Atlas

Documents on the Persian Gulf’s name the eternal heritage of ancient time . part 2

Introducing a book and Atlas

Documents on the Persian Gulf’s name the eternal heritage of ancient time . part 2

Introducing the book

Documents on the Persian Gulf’s name the eternal heritage of ancient time” is a book and atlas written and compiled by Dr. M. Ajam. published on 2004. A second edition was published under the supervision of Dr. Pirouz Mojtahedzadeh and Dr.M. Ganji in 2009. The book was chosen as a candidate to receive prize of the best  book of the year 2010 in Iran and was announced and ranked  by the books authority of Iran among the best books in the last 50 years on the subject of ” Persian Gulf issues” in Persian language.

** Awards**

At the eleventh International Festival of Iran’s Best Researchs and Researchers of 2010, **this book received the Gold Coin of Excellence Award presented by the Vice President. This book has received many other awards and numerous other letters of appreciation among them a letter from former president Hashemi Rafsanjani.

This book was first published online in 2001.Then it was published in 2004 in color

..gifmaps of the book.

And a newer version of it was released in 2009. The contents of this book have been repeatedly published in the Persian media. According to the recommendations of this book, * the Persian Gulf National Day*  was registered by the Iranian government in 2005.

Part of the book was presented to the United Nations as a national report and published on its geographical site.

   a summary of the book had been published on the UN website in 2006   under the title

A glance at the Historical, Geographical and Legal Validity of the term : Persian Gul

:It also  can be read in this address

the 2006 UN report prepared by a panel of experts regarding the nomenclature is reproduced here as an Occasional Paper. Editor, MEI OP.

http://www.mei.org.in

part of the book also had been included  in the book “Persian  Gulf  by Javad Norozi and translated and published into 10 languages : Persian, Arabic, English, French, German, Italian, Spanish, Russian, Chinese and Urdu ,also a famous documentary film titled Persian Gulf Name in the Course of  History by  Orod Atarpour has been produced  and broadcasted in IRIB TV and Press TV mainly based on the document of this book.

The book has 6 chapters and some document and maps

 Summary of Chapter Three of the book “Documents on the Persian Gulf’s name the eternal heritage of ancient time 

What’s in a name? For the Persian Gulf, quite a lot

A glance at  the  Historical, Geographical and Legal Validity of the term: the Persian Gulf

 The Persian Gulf and its equivalent in different languages has been in used continuously  since 2500 years ago in all languages and all over the world specially in the Arab world so that  Befor 1960s not even a single case of calling “the Gulf ” as the Arabian gulf   been found in any text or map specially  in Arabic language.

for the first time the  new fake  name was appeared in Arabic language in  1960s  pan Arabism era.Not only ancient and past centuries texts and contracts but also all  international organization and institutions also  uses and recognize the term Persian Gulf as the valid  and accurate term.

Below are Some Historical, Geographical and Legal  reason for Validity of the Nomenclature: Persian Gulf .

۱- official and unofficial maps and documents in Arabic and other languages

۲- official and unofficial agreements and treaties.

۳-UN and international organization and international law.

۴- historical, religious and geographical books

۵- Arab scholars confess for Validity of the Nomenclature:

 Persian Gulf .

 an important  official map of the Otheman saltanat(emperor  

 ….. نقشه‌ها :Maps animation )

درگذر زمان نامه های تاریخی نیز 

The necessity for the integrity and unity in writing geographical names and prevention of any ambiguity or multiplicity forced the UN to establish a legal foundation. In 1967, the first conference on the standardization of geographical names was held in Geneva with the participation of scientific and administrative commissions. In the same conference (Geneva), all the Arab countries strongly disagreed with the Israel’s suggestion for changing the name “Gulf of Aqaba”, calling it an improper action. Other countries supported the Arab nations’ concept and finally Israel withdrew its request [3]. From a legal perspective, this action by the Arab countries can be used against themselves in a similar case. “Since 1971 when the incomplete phrase “the Gulf” was first used by a UN letter, protest notes were sent to the UN and it issued a correction and announcing the UN official’s rule.

۲٫۱٫ Naming Background of the Persian Gulf

“The Red Sea was introduced as the Arabian Gulf by Herodotos. In the world map Hecataeus (472 to 509 B.C), the Persian Gulf and Arabian Gulf (Red Sea) have been clearly shown. Also, in the world map of Diseark (285-347 B.C), the Persian Gulf and Arabian gulf are completely distinct”. The ancient Greeks called Pars Sea as “Persian Gulf” and Red Sea as “Arabian Gulf” [۴].

LIST OF SOME EARLY MAPS WHICH HAD MENTIONED THE PERIAN GULF

*****

The earliest known world maps date to classical antiquity, the oldest examples of the 6th to 5th centuries BCE still based on the flat Earth paradigm. World maps assuming a spherical Earth first appear in the Hellenistic period. The developments of Greek geography during this time, notably by Eratosthenes and Posidonius culminated in the Roman era, with Ptolemy’s world map (2nd century CE), which would remain authoritative throughout the Middle Ages.

With the Age of Discovery, during the 15th to 18th centuries, world maps became increasingly accurate; exploration of Antarctica, Australia, and the interior of Africa by western mapmakers was left to the 19th and early 20th century.

  In all maps, documents and correspondence until 1960, the name of the Persian Gulf and its equivalents were used for body of water between Iran and Arabia.

According to the book “Documents on the Persian Gulf’s name”by Dr.Ajam .

A number of these maps and documents are introduced and published in the following Atlases:

Maps Of the Persian Gulf , Alqasimi, Sultan bin Mohammad, “The Gulf in Historical Maps” ۱۴۷۸ ۱۸۶۱-,Leicester, 1996. 2th edition in 1999

Atlas of geographical maps and historical documents about the Persian Gulf from prehistoric times to the present Published by Sahab Institute of Geography and Cartography in 1971 in Tehran.This atlas consists of eight chapters, and 80 maps. The maps collected in this atlas are the work of great geographers and historians of Iranian, Arab, European, Indian, Roman, Egyptian, central Asia, African and American.

” Atlas of “Description of the Persian Gulf in Historical Maps” was published in 2008 by the Iranology Foundation, in Iran which presents 40 maps of the Islamic Middle East cartographer and 120 European   

  maps of colonial era 

The Arabian Peninsula in Old European Maps (253 maps) by Khaled Al Ankary, Institute du Monde Arabe,Paris and Tunisia University,2001 .

*ATLAS OF OLD& HISTORICAL MAPS THE PERSIAN GULF 300BC 2000AD  BY Mohammad Reza Sehab . tehran 2005 

۵۸۳ page 2 volum almost 500 maps.

List of some early maps which had mentioned the Persian Gulf and also some famous atlases explained the Persian Gulf:

1.     Map of Babylonianmaps. Babylonian Map of the World. the oldest known world map, 6th century BCE Now in the British Museum.
2. Map of Anaximander world map-Reconstruction of Anaximander’s map
3. Map of Hecataeus world map- Reconstruction of Hecataeus’ map
4. Map of Mappa di Eratostene.1883 reconstruction of Eratosthenes
5. Map of World map hedo.A 1628 reconstruction of Posidonius ideas about the positions of continents (many details couldn’t have been known by Posidonius)
6. Map of Map Pomponius Mela rotated.An 1898 reconstruction of Pomponius Mela’s view of the World.
7. Map of Ptolemy-World Vat Urb 82.The oldest surviving Ptolemy’s world map Ptolemaic world map, redrawn according to his 1st projection by Orthodox monasticismmonks at Constantinople under Maximus Planudes around 1300
8. Map of Ptolemy World Map.Nicolaus Germanus’s 1467 Latin world map according to Ptolemy’s 2nd projection, the first known to the west
9. Map of World Map by Cosmas Indicopleustes.
10. Map of Ibn Howqal World map. by Ibn Hawqal (south at top)
11. Map of Cotton world map.The Anglo-Saxon ‘Cotton’ world map (c. 1040).
12. Map of Beatus map.World map from the Saint-Sever Beatus
13. Map of Kashgari , Mahmud al-Kashgarial-Kashgari’s ”Diwanu Lughat at-Turk”.
14. Map of Tabula Rogeriana upside-down. (1154).
15. Map of Hereford Mappa Mundi 1300.The Hereford Mappa Mundi.
16. World map pietro vesconte. Pietro Vesconte’s world map, 1321
17. Map of Catalan-Atlas – Two leaves of The world atlas
18. Map of Da-ming-hun-yi-tu.Da Ming Hunyi Tu map
19. Map of KangnidoMap.Kangnido world map (1402)
20. Map of DeVirgaDetail.De Virga world map (1411–۱۴۱۵)
21. Map of Biancomap.Bianco world map (1436)
22. Map of Mapa_de_Borgia_XV.Borgia map (early 15th century)
23. Map of Genoese map.Genoese map of 1457, Biblioteca Nazionale at Florence
24. Map of FraMauroDetailedMapInverted.Fra Mauro map (1459)
25. Map of Martellus world map.Martellus world map (1490)
26. Map of Behaims Erdapfel.Behaim’s Erdapfel
27. Map of Juan de la Cosa-North up.Map of Juan de la Cosa, shown rotated right (in the original manuscript north points left), 1500
28. Map of Cantino planisphere 1502, Biblioteca Estense, Modena
29. Map of Caverio Map circa 1506, Bibliothèque Nationale de France, Paris
30. Map of Ruysch map.Johannes RuyschRuysch’s 1507 map of the world
31. Map of Waldseemuller map 2.Waldseemüller map with joint sheets, 1507
32. Map of Piri reis world map 01.Fragment of the Piri Reis map by Piri Reis in 1513
33. Map of Piri reis world map 01.Piri reis world map 01
34. Map of PietroCoppo.Map of Pietro Coppo, Venice, 1520
35. Map of Map Diego Ribero 1529.World Map by Diogo Ribeiro, “Propaganda map” (1529), Biblioteca Apostolica Vaticana
36. Map of Mercator 1569.pngGerardus MercatorMercator ”Nova et Aucta Orbis Terrae Descriptio”, 1569.
37. Map of Abraham OrteliusOrtelius’ world ”Theatrum Orbis Terrarum” (1570)
38. Map of 1581 Bunting clover leaf map.”Die ganze Welt in einem Kleberblat” (The entire World in a Cloverleaf). Jerusalem is in the centre of the map surrounded by the three continents.
39. Map of Kunyu Wanguo Quantu (坤輿萬國全圖). (۱۶۰۲), Japanese copy
40. Map of Nova totius Terrarum Orbis geographica ac hydrographica tabula (Hendrik Hondius) balanced. IIHendrik Hondius, ”Nova Totius Terrarum Orbis Geographica ac Hydrographica Tabula”, 1630
41. Map of Orbis Terrarum Nova et Accuratissima Tabula by Nicolaes Visscher, 1658.
42. Map of 1794 Samuel Dunn Wall Map of the World in Hemispheres – Geographicus World2-dunn-1794. (mathematician)
43. World Map 1689. Van Schagen’s map of the world, 1689
44. Map of persia. Persian Gulf  1747 Boen.
45. Persian(IRAN) Empire 1747. karta Persian Gulf1747
46. Saudi King letter.Saudi King letter PERSIAN GULF
47. ALKHALEEJ ALFARSI 1952.Saudi map of Persian Gulf
48. Map of Iraq in Iraqi carpet 1970. Persian Gulf Iraqi carpet 1970.
49. Basra bahrefars.turkey: BahreFars( Persian Gulf)
50. Cairo street..A street in Cairo named Persian Gulf 1958
51. Heinrich Kiepert. Imperia Persarum et Macedonum. 1903. Persian Gulf.
52. Soulier, E.; Andriveau-Goujon, J. Anciens Empires Jusqua Alexandre. 1838.
53. Map Pomponius Mela rotated.An 43 AD.Karata Persian Gulf
54. Ptolemy Cosmographia 1467 – Arabian peninsula. Persian Gulf .
55. Mappa di Eratostene. 194 BC Eratosthenes karta Persian Gulf
56. Istakhri map 2.Regional – Persian Gulf Istakhri,1200
57. Ottoman Asia (partial, 1893).1893 Karata Persian Gulf (Ajam)
58. Saudi map of Persian Gulf 1952. الخلیج الفارسی.
59. Map of Persial Gulf- Amsterdam-1640.Karata Persian Gulf 1640
60. Map of the region bounded by the Saudi Peninsula, Red Sea. Jacob van Merus, 1680,Karata Persian Gulf  Amesterdam
61. Regno di Persia con le notitie delle … Publication Date 1679 Scarce map extending from the Eufrate to the Indo.Showing major rivers, mountains and cities. From Il Mercurio, by De Rossi. 1679 .
62. Perse Turquie Asiatique et Arabie old map Desnos 1766. Persian Gulf 
63. Antique map La Perse Bellin 1764.Karata Persian Gulf  1764”’
64. Persia Sive Sophorum regnum Old map Persia Merian 1638.  
65. Jansson’s map of Persia..Amsterdam karta Persian Gulf1640
66. Map of Asia in the shape of the mythical winged horse Pegasus.. 1581 Hannover Karata Persian Gulf
67. 1732 Asia issued.. 1732 Guillaume Danet. Persian Gulf
68. Map of Amsterdam1685.. Karata Persian Gulf  1700
69. Detailed map of Asia..Nuremberg / 1744 karta Persian Gulf
70. Important Jodocus Hondius…. Amsterdam 1620 karta Persian Gulf
71. Published in Amsterdam.png by Nicholas Visscher the Elder.1670.
72. Map of K. Johnston -1850-Edinburg.A.K. Johnston -1850-Edinburg
73. Map of George Rollos 1770 London.
74. Map of Guillaume de L’Isle – 1731- Paris.
75. Map of J. Rapkin , Published by Tallis.-1851-london.1851-
76. Location of and gulf by Janssonius, Joannes- 1640-Amsterdam.
77. Map of Mercator, Belgium, 1578.Mercator, Belgium, 1578
78. Map of Published by D’Apres de Mannevillette-1775-paris .
79. Map of Robert- 1760- Paris. 1760- Paris .
80. Map of The London Geographical Institute 1890, Published by George Philip & Son. 1890, Persian Gulf
81. Map of V. Levasseur – Paris- 1838.V. Levasseur –
82. Amsterdam J. Covens et C. Mortier,1720.Amsterdam 1720  Persian Gulf
83. Strassbourg 1525 by Lorenz (Laurent) Fries.Strasbourg 1525 karta Persian Gulf
84. Rigobert Bonne- 1771 Paris.Rigobert Bonne- 1771 Paris.
85. Map of Nova Orbis Tabula In Lucem Edita, A.F.de Wit.. Amsterdam-1680 ca Karata Persian Gulf
86. Map of Typus Orbis A Ptol. Descriptus.-1542
87. Map of Die beyden Halbkugeln.”’Die beyden Halbkugeln-Vienna-1790”’
88. Mappemonde a l’usage du Roy Par Guillaume Delisle Premier. 1720 (Shows De Gama Land)
89. Mappe Monde Carte Universelle de la Terre Dressee Sur les Relations les plus nouvelles.Karata Persian Gulf -1755”’
90. Persia, Caspian Sea, done by ye Czar, and Part of Independent Tartary. 2700 Persian Gulf
91. Middle East Antique map Babylon Assyriens Philippe 1787. Persian Gulf
92. Map of Persia Kingdom Ormus Strait Hormuz Old plan Bellin 1756.
93. Japanese Map of Saudi Arabia.Japanese karta Persian Gulf1874
94. Brodersen, Kai. 2012. “Cartography.” In ”Geography in Classical Antiquity.” By Daniela Dueck, 99–۱۱۰٫ Cambridge, UK: Cambridge Univ. Press.
95. Edson, Evelyn. 1993. “The Oldest World Maps: Classical Sources of Three Eighth Century Mappaemundi.” ”Ancient World” 24.2: 169-184.
96. Fox, Michael, and Stephen R Reimer. 2008. ”Mappae Mundi: Representing the World and Its Inhabitants In Texts, Maps, and Images In Medieval and Early Modern Europe.” Edmonton, Alberta: Department of English and Film Studies, University of Alberta.
97. Goffart, Walter. 2003. ”Historical Atlases: The First Three Hundred Years,

 1570–۱۸۷۰٫” Chicago: Univ. of Chicago Press.

1. Harwood, Jeremy, and A. Sarah Bendall. 2006. ”To the Ends of the Earth: 100 Maps That Changed the World.” Cincinnati, OH: David & Charles.
2. Harvey, Paul D. A., ed. 2006. ”The Hereford World Map: Medieval World Maps and their Context.” London: British Library.
3. Shirley, Rodney W. 1983. ”The Mapping of the World: Early Printed World Maps 1472-1700.” London: Holland Press.
4. Talbert, Richard J. A., ed. 2000. ”Barrington Atlas of the Greek and Roman World.” Princeton, NJ: Princeton Univ. Press.
5. Wendt, Henry, John Delaney, and Alex Bowles. 2010. ”Envisioning the World: The First Printed Maps 1472–۱۷۰۰٫” Santa Rosa, CA: Sonoma County Museum.
6. Woodward, David. 1985. “Reality, Symbolism, Time, and Space in Medieval World Maps.” ”Annals of the Association of American Geographers” 75.4: 510-21.
7.       The Arabian Peninsula in Old European Maps (253 maps) by Khaled Al Ankary, Institute du Monde Arabe,Paris and Tunisia University,2001 .
8.        Tibbets,Gerald Randall,Arabian in early Maps,Naples,Italy,Falcon press, 1978.
9.        A Guide to Antique Maps Collection of king Abdulaziz Public Library,Riyadh.
10.        Atlas of the Arab World and the Middle East ; With an Introduction [entitled The Arab World] by C.F. Beckingham ,Macmillan, 1960
11. Theatrum Orbis Terrarum (Ortelius, Netherlands, 1570–۱۶۱۲)
12. Piri Reis Map (Ottoman Empire, 1570–۱۶۱۲)
13. Mercator’s Atlas (1578)
14. Atlas Novus (Blaeu, Netherlands, 1635–۱۶۵۸; ۱۶۴۵ edition at UCLA)
15. Dell’Arcano del Mare (England/Italy, 1645–۱۶۶۱)
16. Cartes générales de toutes les parties du monde (France, 1658–۱۶۷۶)
17. Klencke Atlas (1660; world’s largest book)
18. Atlas Maior (Blaeu, Netherlands, 1662–۱۶۶۷)
19. Atlante Veneto (Coronelli, Venice, 1691)
20. Britannia Depicta (London, 1720)
21. Atlas Nouveau (Amsterdam, 1742)
22. Cary’s New and Correct English Atlas (London, 1787)
23. Andrees Allgemeiner Handatlas (Germany, 1881–۱۹۳۹; in the UK as Times Atlas of the World, 1895)
24. Atlas do Visconde de Santarem (Paris, 1841, 1842-1844, and 1849)
25. Bosatlas (Netherlands 1877–present)
26. Cedid Atlas (Istanbul, 1803)o
27. Rand McNally Atlas (United States, 1881–present)
28. Stielers Handatlas (Germany, 1817–۱۹۴۴)
29. Atlante Internazionale del Touring Club Italiano (Italy, 1927–۱۹۷۸)
30. Atlas Mira (Russia, 1937–present)
31. Geographers’ A–Z Street Atlas (United Kingdom, 1938–present)
32. Gran Atlas Aguilar (Spain, 1969/1970)
33. Historical Atlas of China (Taiwan, 1980)
34. The Historical Atlas of China (China, 1982)
35. National Geographic Atlas of the World (United States, 1963–present)
36. Pergamon World Atlas (1962/1968)
37. Times Atlas of the World (United Kingdom, 1895–present)
38. Dorling Kindersley Atlas of the World 1994–present
39. Digital atlases
40. Further information: Geographic information system, List of online map services, Web mapping, and Comparison of web map services
41. TerraServer-USA/MSR Maps (1998)
42. NASA World Wind (2003)
43. Google Maps (2005)
44.  North American Environmental Atlas (2005)

 ***Maps by following cartographer have also described Persian gulf:

•      Maps by Paolo del Pozzo Toscanelli
•     Maps by Francisco Rosselli
•           Maps by Juan de la Cosa
•          Martin Waldseemuler
•    Sebastian Munster
•    Jamoco Gastaldi
•    Girolamo Ruscelli
•    Giovanni Antonio Magini
•    Gerard Mercator
•    Abraham Ortelius
•     Frederick de Wit
•     Nicolas Jansz. Visscher
•     Christophoro Weigelio
•    Guillaume de L> Isle
•    Emanuel Bowen
•     26Rigobert Bonne
•     Isaac Tirion
•    Tobias Conradi Lotteri
•     Fielding Jr.Lucas
•     Adam Olearius
•    Engelbert Kaempfer
•     Carsten Niehbur
•     Petrus Bertius
•     Pieter Van der Aa
•    Jean Baptiste Bourguignon d>Anville
•     Guillaume Nicolas Delahaye
•    Aaron Arrowsmith
•    Captain Ritchie
•    Bartholomew R.B.
•     Captain James Horseburgh
•     A. Garnier
•     George Percy Badger
•    James Neele

۲٫۲٫ The Origin of Attempts to Distort the Name of Persian Gulf

According to many relevant studies, the origin of distortion dates back to 1960s, but whether the government of Britain or Arab countries first began the story requires further discussion. A group of researchers believe some Arab countries began to use the forged name with the spread of Pan-Arabism. The Arabism ideology seeks to unite the Arab world by certain principles and policies. Some other assert that Charles Belgrave and Roderick Oven, the British government agents, used the forged name “Arabic Gulf” in their books for the first time, after which it spread to Arab countries, and we do not encounter such name even in the books or writings of the Arabs, except for some historians and geographers calling the Red Sea “Arabian Gulf . In 1958, Abd al-Karim Qasim staged a coup in Iraq and claimed to be the leader of the Arab world, so he needed to propound the theory of foreign enemy in order to attract the Arab nations’ interest and attention. At that time, the Arab world led by the Egyptian colonel Gamal Abdel Nasser was engaged in a conflict with Israel [6]. By changing the names “Persian Gulf” and “Khuzestan”, Abdel Nasser resolved to introduce Iran as a new enemy to the Arab world in order to direct attention from Cairo to Bagdad. He used this political game with history and geography as a pretext for creating a division between the Arab nations and Iran. However, since the coup and violent policies of the colonels of Bagdad failed to interest Arabs, Abd al-Karim Qasim’s propaganda found no place among them too . Not only Kuwait, which used to be under the fear and political pressure of Bagdad, signed its contract of independence with Britain as “Al-khalij Al-Farsi” (Persian Gulf) in 1958, there have also been tens of deeds and maps published in Iraq which used the true name “Persian Gulf”

مشکل نوشتاری در نسخه های کهن فارسی و نداشتن گ چ پ ژ

نگاهی به کهن ترین نسخه های خطی باقی مانده از شاهنامه فردوسی و ترجمه فارسی قرآن کریم و چند متن کهن فارسی

به مناسبت گرامیداشت روز فردوسی و زبان پارسی ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷دقیقا از چه زمانی حروف گ چ پ ژ   و از چه زمانی نوشتن اعداد( ۱-۲-۳ ) در  الفبای فارسی شکل گرفت ؟نگاهی به شاهنامه  نسخهٔ خطی فلورانس
کهن‌ترین دست‌نویس تاریخ‌دار شناخته‌شده از شاهنامه به دویست سال پس از سرایش این اثر و به تاریخ سه‌شنبه سی‌ام محرم سال ۶۱۴ ه‍.ق (۱۲۱۷ میلادی) بازمی‌گردد و در کتابخانهٔ ملی فلورانس نگه‌داری می‌شود. نام کاتب و محل کتابت روشن نیست. این نسخه در سال ۱۹۷۸ م به‌دست آنجلو پیه‌مونتزه، ایران‌شناس ایتالیایی، در طی فعالیت‌های پژوهشی و بایگانی کتاب‌های دست‌نویس زبان پارسی در کتابخانه‌های ایتالیا شناسایی شد. این نسخه دو جلد بوده که جلد دوم ازمیان رفته‌است. جلد موجود دربردارندهٔ نیمهٔ نخست شاهنامه تا پادشاهی کیخسرو است. آغاز این دست‌نویس افتادگی دارد و کتاب از میانهٔ پیشگفتار منثور آغاز می‌شود. این دست‌نویس بی‌نگاره است، اما دارای ۷۱۴ لوح تزیینی است  باوجود بی‌گزند نماندن از دستبردهای روزگار، روی‌هم‌رفته این دست‌نویس معتبرترین دست‌نویس موجود از شاهنامه تاکنون است. این نسخه به‌دست عزیزالله جوینی در سال ۱۳۷۵ تصحیح و توسط انتشارات دانشگاه تهران طی یک دورهٔ ۷ جلدی چاپ شده‌است.

کهن ترین نسخه خطی باقی مانده و شناخته شده از شاهنامه فردوسی

این نسخه فارسی ثابت می‌کند که تا سال ۱۲۱۷ میلادی هنوز در الفبای فارسی . گ چ پ ژ بکار نمی رفته است. در نوشتن شاهنامه اگر حروف گچپژ بکار نرود چه کاستی بزرگی است ؟ ناچار در آن گنج می‌شود کنج . پادشاه میشود باشا . گل می‌شود کل .گودرز و گیو = کودرز و کیو. گرگین = کرکین . چرم + جرم. پارس = بارس. گستهم = کستهم. هوشنگ = هوشنج. گناباد=کنابد . جایگه = جایکه . سپاه = سبه .گرز = کرز. گفتار = کفتار . منوچهر = منوجهر . پیل = بیل . چنانکه – جنانکه – آگهی = اکهی -پنداشت = بنذاشت . پلنگ =بلنک. چراغ = جراغ – پشن – بشن –  شادان= شاذان- و …و …البته در این نسخه ژ وجود دارد.در ترجمه فارسی قران قدس هم  دقت کردم نگارش دقیقا همین طور است یعنی  گ چ پ اصلا وجود ندارد ولی ژ   وجود دارد.

الفبا تا زمان ظهور چاپهای سنگی و سربی از مشکلات و نقصانهای متعددی رنج می‌برد خط کنونی فارسی از خط کوفی گرفته شده که فاقد اعراب و نشانه بوده است. الفبای کوفی خود از خط حیره گرفته شده که نوعی خط تکاملی از الفبای پهلوی بوده است. خط کوفی را تقریبا بصورت شکلی و تصویری حفظ می‌کردند چون نمی‌توانست صدا های را کامل ارائه کند.

 اما نکته عجیب اینکه در تمام نسخه خطی شاهنامه فلورانس اکثر {د}  را {ذ } نوشته است . نقطه روی {د }  عجیب است البته بعضی موارد لهجه خراسانی د را ذ تلفظ می‌کند مانند گنبذ. بجای گنبد. یا بدو گفتم می‌شود بزو گفتم . اما سایر موارد که خیلی زیاد هم هست کمی عجیب است. مثل – خوذ – بیامذ – از خواب بیذار شد – ماذر – پذر – و … و ..  بعضی دیکته‌ها نیز غلط است مثلا گودرز را در بسیاری جاها کوذر نوشته . البته تصحیح کنندگان بعدی نقطه‌های اضافی را حذف کرده اند ولی متاسفانه نا آگاهانه بعضی نقطه اصلی را به اشتباه حذف شده . در آینده بیشتر توضیح خواهم داد
علت اصلی تغییر نام های جغرافیایی و یا ثبت اشتباه نام ها و مکانها؛ مشکلات و نقصان در کتابت بوده است البته انتقال شفاهی هم باعث تغییر در تلفظ نام ها و کلمات بوده اما بزرگترین عامل؛ نقص کتابت بوده است. و از آن مهتر اصل مقدس تعریب که در دوره ای واژگان را تعریب(عربی سازی) می‌کردند.. الفبا تا زمان ظهور چاپهای سنگی و سربی از مشکلات و نقصانهای متعددی رنج می‌برد خط فارسی از خط کوفی گرفته شده که فاقد اعراب و نشانه بوده است. الفبای کوفی خود از خط حیره گرفته شده که نوعی خط تکاملی از خط پهلوی بوده است. خط کوفی را بصورت شکلی حفظ می‌کردند چون نمی‌توانست صدا های را کامل ارائه کند.

جنگ دوازده رخ در این نسخه یازده رخ نوشته شده ولی تمام اشعار مانند نسخه مسکو است. ز زیبد زمین تا کنابد سباه در و دشت از ایشان کبوذ و سیاه. در نسخه‌های بعدی نقطه زمین حذف شده و بعد آنرا به غلط همی خوانده و نوشته اند  ز زیبد همی تا گنابد سپاه در حالیکه درست تر همان زمین هست.
۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ سه  سال پیاپی مردمی ترین جشنواره فردوسی در محل جنگ ۱۲ رخ در زیبد گناباد برگزار شد چند تصویر متعلق به آن مراسم باشکوه تاریخی است فقط دوازده رخ در گناباد نبوده بلکه  دو رویداد دیگر شاهنامه ای نیز در گناباد بوده است و جنگ فرود . کلات و چرمه هم  همین کلات گناباد است زیرا کلات نادر نامی جدید است و تاریخی قدیمی نیست.

دقیقا از چه زمانی حروف گ چ پ ژ   و از چه زمانی نوشتن اعداد( ۱-۲-۳ ) در  الفبای فارسی شکل گرفت ؟

 تا کنون جواب دقیقی بدست  نیامده گمان می‌شد از ۵۰۰ سال قبل شیوه نوشتار خط فارسی به همین سبک و روش فعلی بوده ولی بنظر می رسد تا قبل از چاپ سنگی اگر چه نوشتن گچ پ ژ  رایج شده بود اما در بیشتر  مکاتبات حتی تا دو قرن قبل همچنان کاربرد گچ پ ژ بعضا دیده نمی‌شود. کاربرد نوشتن  اعداد۱٫۲٫۳٫۴٫۵٫۶٫۷٫۸٫۹  در نگارش فارسی نباید پیشینه ای بیشتر از ۴۰۰ سال داشته باشد من در زبان عربی و فارسی متونی کهن تر از ۴۰۰ سال ندیدم که اعداد در آن به عدد نوشته شده باشد همه جا برای نوشتن اعداد از حروف استفاده شده مثل سنه دو هزار و سی و پنج   البته ژ از حروف فارسی است که خیلی زودتر از گ و پ و چ  رایج شده است بطوریکه ژ در نسخه‌های ۷۰۰ تا ۸۰۰ سال قبل هم دیده شده است اما گ چ پ حتی تا قرن قبل عده ای از بکار بردن آن خودداری کرده اند .   از جمله در این نسخه در کتیبه  بالا   826 قمری ۱۴۲۲ میلادی سحرگاه را سحرکاه  و در  سنگ نوشته دوم نیز به سال ۱۲۹۴ قمری یعنی  143  سال قبل   گ   بکار نرفته است در سنگ نوشته‌های هند نیز همین مشکل وجود دارد حتی تا قرن ۱۸ و میانه دوره استعمار انگلیس.  در برگ نوشته بالا که از ‏کهن‌ترین نسخه‌ی خطی پارسی یافت‌شده در ترکیه  است با  قدمت: ۹۰۴ سال  نیز گ چ پژ وجود ندارد. قبلا نسخه مسالک و ممالک استخری و ترجمه فارسی قران موسوم به قدس (نسخه آستانقدس مشهد) و شاهنامه خطی کتابخانه فلورانس ۱۲۱۷ میلادی و تاریخ بلعمی ۷۲۵ق را نیز بررسی کردیم فاقد گ چ پ ژ بودند و  حرف” د ” را  ذ  نوشته بودند نسخه‌  خطی  از کتاب هدایه المتعلمین فی الطب (پزشکی،  «ابوبکر اخوینی بخاری که  ۱۱۱۶ م   رونویسی و به ضیاالدین غازی، امیر سلجوقی تقدیم شده نیز همان مشکل را دارد بنا بر این  بسیاری از کتیبه‌های فارسی شبه قاره هند و افغانستان و آسیای میانه و ترکیه نیز  تا دو قرن قبل گ چ پ ژ ندارند.

متن کتاب طب(تب) : سپاس مر ایزد را که آفریدگار زمین و آسمان است و آفریدگار هرچه اندرین دو میان است از معدنی و نباتی و حیوانی بیافرید این چهار گونه خلق را با غنی آسمانی چون افلاک و ستارگان جنبنده و ناجنبنده و آتش و هوا و آب و خاک بیافرید این چیزها را نه از چیز فتبا رک الله احسن الخالقین و باز سبب گردانید این چیزها را مزید آوردن اجسام معدنی و نباتی و حیوانی را به غذا یافتن و استمداد یک از دیگر به قدرت و حکمت خویش و فتبارک الله رب العالمین و از جمله حیوانات آدمی را برگزید و شایسته گردانید

مر خدمت خویش را و آراسته کرد و جان آدمی را به خرد روشن و از میان آدمیان پیغامبران را آفرید و گرامی‌گردانید شان به وحی که به ایشان فرستاد تا خلق را آگاه کنند از هستی و با کمالی وی و کمال و قدرت وی و بیاموز انید ایمان آوردن به وی و به پیامبر.

http://t.me/DrMAjam  برگرفته از تلگرام

 از آنجا که کتابهای  خطی بیشماری بدون  گ چ پژ  بوده و  تمام  د  را بصورت ذ  نوشته است بنظر می رسد در تمام نسخه‌هایی که چنین اند نقطه روی  “د ” تزئینی و اضافی باشد و نه اینکه در آن زمان  د   را  “ذ  ” تلفظ کرده باشند حتی ناخذا نیز همان زمان ناخدا تلفظ میشده و نه ناخذا. این را می‌توان در شعر فردوسی در واژگانی مانند خذا – بیذار شد- ذرگذر . ذانا – ذانم – ذیو – کوذرز (گودرز) زیبذ ترا …   اثبات کرد  در اکثر متون قدیم زیبد ترا… نوشته زیبذ ترا در حالیکه زیبذ از نظر تلفظ بسیار سخت است و با زبان فارسی سازگاری ندارد.

 ‏نسخه‌ای خطی از کتاب تاریخ بلعمی نگارش ۷۲۵ هجری قمری/ ۶۹۵ سال توسط غالب اصفهانی که اکنون در ترکیه است نیز همان مشکل نگارشی را دارد. این نسخه خطی به غازان خان، سلطان ایلخانی تقدیم شده و وی را مفخر و نظام ایران دانسته است. و به  شماره‌ی ۴۲۸۱/  در کتابخانه‌ی فاتح شهر استانبول بایگانی شده است . تذهیب دو برگ آغازین کتاب مزین به دو بیت از شاهنامه‌ی فردوسی بزرگ است:

‏به نام خداوند جان و خرد

کزین برتر اندیشه برنگذرد

خداوند نام و خداوند جای

خداوند روزی ده رهنمای

یک نکته ادبی :

هلیم(خوراک پختنی) واژه فارسی است در واژه فارسی بهتر است حرف عربی بکار نرود( ض ظ ط ح ذ   ق ) حروف حلقی و کامی و تلفظ آنها عربی است و ما این حروف را نمی‌توانیم تلفظ کنیم  مثلا هیچ ایرانی بطور طبیعی نمی‌تواند ض را در رمضان تلفظ کند و در واقع ما ایرانی‌ها می‌گوییم رمزان و اصلا نمی‌توانیم  نوک زبانی مثل عربها بگوییم رمضان ( بین د .  ز)  رمدان .  حلیم هم نمی‌توانیم بگوییم و انچه ما می‌گوییم هلیم است نه ح از ته  ته حلق  ح..حح  لیم. فرهنگستان باید حتما این قاعده را رعایت کند. و تمام واژگان فارسی که در آنها صدای ز وجود دارد باید ز نوشته شوند و (نه ذ عربی) مانندگذاردن  باید با ز  نوشته شوند زیرا  ز فارسی است و ذ عربی ته حلقی . مثلا نباید بگوییم ریش گرو گذاشت . باید نوشت گرو گزاشت. به تلفظ  هـ در هلو و حلیم دقت کنید. هلو فارسی است و حلیم به معنی حلم و ثبر عربی است.حتی طب معنای پزشکی  فارسی است و باید تب نوشته شود ولی چون ممکن است تب خوانده شود این مورد را می‌توان به همان شکل معرب طب نوشت.

در نیشابور و بعضی مناطق که از  ح  –  ته حلق ادا می‌شود احتمالا تحت تاثیر تلفظ شرعی  در قرون اخیر قرار گرفته است یعنی ذاتی نیست عرضی  و وارداتی است.  باغ درست است همانطور که مرغ و غم  درست است.  این غ در فارسی هست . اما  ق  قل عربی است  قرائت  و اقرا .قولو  ق حلقی و غلیظ تلفظ می‌شود در حالیکه در زبان فارسی واژگان حلقی و نوک زبانی نداریم .  غ البته از تغییر شکل گ در دوران انتقالی زبان‌های کهن به فارسی میانه و زبان پهلوی بوجود آمده است بسیاری از غ ها در فارسی در اصل گ بوده اند.

زبان فارسی شاخه ایرانیک  یا ایندو اروپ است ق ته حلقی ندارد . اما غ ملایم دارد غ در فرانسه هم خیلی غلیظ ته حلقی نیست  زبان فارسی از لحاظ تلفظ ملایم و شبیه انگلیسی و ایتالیایی و هندی است . البته در طول هزار سال گذشته تغییرات آوایی هم در فارسی بوجود آمده از جمله همین تلفظ غلیظ ق و ح در بعضی مناطق ایران است که متاثر از  عربی و ترکی است. برگرفته از مجله دریای پارس .

به نقل از مجله آنلاین دریای پارس parssea.org  .دکترمحمد عجم مراسم گرامیداشت روز فردوسی و زبان فارسی در محل رزم دوازده رخ زیبد گناباد ۱۳۹۷  

امتیاز شما

• Jan. 12, 2016
• • hat’s in a name?

History, politics and pride.

By Karen Zraick

Tensions between Iran and Saudi Arabia have been escalating on many fronts — over wars in Syria and Yemen, the Saudis’ execution of a dissident Shiite cleric and the Iran nuclear deal. The dispute runs so deep that the regional rivals — one a Shiite theocracy, the other a Sunni monarchy — even clash over the name of the body of water that separates them.

Is it the Persian Gulf? Or the Arabian Gulf?

This may be among the most minor of the disputes, but it speaks to the level of hostility and competition between the two, and is taken quite seriously by many with an interest in the region — including the United States Navy, which, for fear of alienating its regional allies, uses the term Arabian Gulf.

Why does it matter? In a world where these two adversaries are trying to outmaneuver each other to be the regional superpower, a name can be powerful.

ADVERTISEMENTContinue reading the main story

Persian Gulf has been used throughout history, in maps, documents and diplomacy, from the ancient Persians, whose empire dominated the region, to the Greeks and the British.

The push to call it the Arabian Gulf gathered steam during the Pan-Arab nationalist movement of the late 1950s, propelled by President Gamal Abdel Nasser of Egypt, the historian Lawrence G. Potter wrote in the “The Persian Gulf in History.” In the 1960s, Arab countries made Arabian Gulf compulsory, and the Gulf Cooperation Council uses it.

• Thanks for reading The Times.

Subscribe to The Times

The United Nations uses Persian Gulf. A 2006 paper by a United Nations working group found unanimity in historical documents on the term, which it said was coined by the Persian king Darioush in the fifth century B.C.

As far as the United States government is concerned, the body of water is the Persian Gulf, per the Board on Geographic Names. Yet the Navy has used Arabian Gulf for at least 25 years, since the 1991 Persian Gulf War, said Cmdr. Kevin Stephens, a spokesman for the United States Fifth Fleet, whose headquarters are in Bahrain.

“It is commonly understood to be a friendly gesture of solidarity and support for our host nation of Bahrain and our other Gulf Cooperation Council partners in the region to use the term they prefer,” Commander Stephens wrote in an email.

Iran insists that it be called the Persian Gulf, and has banned publications that fail to use that name. Yet this riles Arab nations, which have succeeded in pushing various parties to use their preferred term — Arabian Gulf.

ADVERTISEMENTContinue reading the main story

Analysts say the name can be a source of friction even in diplomatic encounters.

“It’s deeply emotional; it’s not simply semantic,” said Frederic Wehrey, an expert on gulf politics at the Carnegie Endowment for International Peace.

Mr. Wehrey recalled meetings that degenerated into shouting matches over the name. At the heart of the matter, he said, was “a geostrategic dispute about ownership of the gulf.”

Kenneth M. Pollack, a fellow at the Brookings Institution who served as the Persian Gulf affairs director at the National Security Council, said that the terms used by American officials had become more nuanced, and that more officials now say Arabian Gulf or simply “the gulf.”

The terminology shifted along with geopolitics, he said. While the close American-Saudi relationship dates to World War II, ties deepened between the United States and other Gulf Arab states after the 1979 Islamic Revolution in Iran, and even more so with the 1991 war in Iraq.

The National Geographic Society found itself in the middle of the argument when it published an atlas adding the term Arabian Gulf in parentheses below the term Persian Gulf in 2004. After protests, National Geographic added an explanatory note to later editions.

Alireza Nader, an analyst at the RAND Corporation, said the body of water’s name resonated deeply with Iranians in the country and abroad.

ADVERTISEMENTContinue reading the main story

“It’s almost as if Iranians feel that their history as a civilization is being challenged,” he said. “That’s why it has such an emotional reaction.”

The Associated Press stylebook uses the term Persian Gulf. The New York Times stylebook does not have an entry on it, but the organization generally uses Persian Gulf.

Google Maps shows both terms, with Arabian Gulf in parentheses. But Google will show either Arabian or Persian Gulf to local users, depending on geolocation and language settings.A version of this article appears in print on Jan. 13, 2016, Section A, Page 8 of the New York edition with the headline: Persian (or Arabian) Gulf Is an Object of Regional Rivalries

Документы о названии Персидского залива

Книга «Документы о названии Персидского залива, древнее и вечное наследие» доктора Мохаммада Аджама, бывшего профессора университета, написанная под рецензией профессоров: Пируза Моджтахедзаде и Мохаммада Хасана Ганджи, была опубликована в ۲۰۰۹ году в ۳۰۰۰ томах.

Фактически эта книга является вторым томом книги «Персидский залив – более древнее имя, чем письменная история и культурное наследие», которая была опубликована и бесплатно распространена в сентябре ۲۰۰۴ года журналом «Госташеш Санаат» при Организации промышленного развития и реконструкции Ирана.

Книга «Документы о названии Персидского залива, древнее и вечное наследие» в большой степени основана на библиотечных исследованиях и обзоре книг, источников и документов в арабских странах, основанная часть книги была опубликована в прямом эфире, в газете «Хамшахри» и журнале «Пайоме Дарья» в ۲۰۰۲ и ۲۰۰۴ годах. По этой причине материалы книги неоднократно переиздавались в персоязычных журналах и средствах массовой информации, а также некоторые материалы книги были переведены на различные языки. Профессор Моджтахедзаде назвал эту книгу произведением, которое останется навсегда, и одной из тех книг, которые, оказав быстрое влияние на культурное наследие, цивилизацию, географию и геополитику Персидского залива, были уникальны в последнее десятилетие с точки зрения уровня внимания персоязычных средств массовой информации; подходящее место и время – настойчивость, серьезность, оплата расходов и инновации при анализе арабских архивных документальных материалов автором, а также важность вопроса и интерес иранской молодежи к культурному наследию и цивилизации были факторами внимания персидских СМИ к

содержанию и документам этой книги.

Награды книги

Кандидат на звание «Книга Сезона» и Кандидат на звание «Лучшая Книга» первого соревнования под названием Полвека книгам о Персидском Заливе (۲۰۱۱) получил полноценную золотую монету.

Книга получила благодарственные письма от научных, академических и политических деятелей, в том числе Акбара Хашеми Рафсанджани, министров иностранных дел Али Акбара Салехи и Мохаммада Джавада Зарифа, а также ректоров нескольких университетов, в том числе Тегеранского университета и Университета искусств. На ۱۱-м Национальном фестивале лучших иранских исследователей в ۲۰۱۰ году книга получила от Вице-президента Ирана награду – золотую монету полного достоинства. Многие документы и карты, прилагаемые к этому исследованию, вместо бумажной печати были предоставлены в распоряжение заинтересованных лиц в виртуальном режиме. Документальный фильм «Персидский залив» был снят в ۲۰۰۹ году режиссером Арадом Атарпуром для Первого телевизионного канала, в основу этого фильма были положены документы этой книги. Этот фильм транслируется каждый год в Национальный день Персидского залива на телеканале «Иран-۱» и «Press TV». Эта книга была опубликована в Интернете в ۲۰۰۱ году без имени автора. Предложения, включая регистрацию Национального дня Персидского залива, были встречены иранскими блогерами. Затем книга была опубликована в ۲۰۰۴ году с несколькими цветными документами, а более новая

версия вышла в свет в ۲۰۰۹ году в ۳۰۰۰ экземплярах

.

Содержание этой книги неоднократно публиковалось в персидских СМИ, включая журналы и газеты, такие как «Паям Дарья» и «Хамшахри». Краткое содержание книги было опубликовано в ۲۰۰۶ году на сайте ООН Комитетом по унификации географических названий под названием «Взгляд на исторический, географический и юридический статус Персидского залива». Важная ссылка на иностранных языках доступна на веб-сайте ООН по следующему адресу:

кроме того, семьдесят пять страниц из книги Джавада Норузи по Персидскому заливу являются копией онлайн-версии книги «Документы о названии Персидского залива», которая была

переведена на ۱۰ языков.

Основное содержание книги

Помимо введения и вступления, книга состоит из ۶ глав:

Часть первая: география, древнейшая прикладная наука

Часть ۵٫ Название и причина именования Персидского залива, страницы с ۱۸ по ۲۲

Некоторые из известных географов выразили свои взгляды на причину названия этого моря. Например, книга сэра Арнольда Уилсона была опубликована в ۱۹۲۸ году под названием «Персидский залив». Критикуя историческую и географическую историю Персидского залива и пояснения западных писателей, он также заявил о своих наблюдениях и написал «Никакой водный путь, как в прошлом, так и сейчас не представлял большей важности для геологов, археологов, историков, географов, торговцев, политиков, туристов и ученых, чем Персидский залив. Этот водный путь имеет персидскую и иранскую идентичность тысячу лет до нашей эры до настоящего времени». C. Эдмунд Босворт ссылается на ۲۰ греческих и европейских историков и путешественников, начиная от греческого полководца Ниаркуса (۳۲۵-۲۲۴ гг. До н.э.) и кончая Придексом (۱۸۷۶ г.), для описания Персидского залива и причины его наименования. Историки исламского периода обычно приводят в своих книгах следующие фразы относительно названия Персидского залива: Ибн Хавкль, Ибн Факих и Истахри: «Это море, которое продолжается от Синда и Кермана до Фарса и заканчивается в Джанаве, Мехрубане, Сирафе и Эбадане (Абадане), называется Фарсом во всех странах, потому что персидская страна более процветающая и развитая, чем любая другая страна, и ее цари контролируют все дальние и ближние берега моря. В прошлом цари Персии были могущественнее и сильнее, и в наши дни люди персоязычные народы управляют всеми берегами этого моря».

Согласно странице ۵۲ книги, Персидский залив и его эквиваленты постоянно использовались на всех языках с начала ۴۰۰ г. до н.э., особенно в арабском языке до ۱۹۵۸ года. Почти на всех официальных и государственных картах, напечатанных до ۱۹۶۰ года и в большинстве международных, региональных и международных договоров, официальных документах и современных карт эта водная зона представлена в различных языках с названием «Персидский залив» и его эквивалентах.

Заголовки второй главы:

# Персидский залив с течением времени

# Мифы о Персидском заливе

# Документы и исторические основы оригинальности названия Персидского залива

# Парсийский период

# Исламская эра

# Монгольский период

#Колониальный период

# Период господства португальцев над Персидским заливом до завоевания Ормуза

# Период голландского присутствия

# Период британского и персидского господства в источниках британского колониального периода и английских и иранских писателей о путешествиях и англо-иранских войнах и документы британского представителя, живущего в Персидском заливе

# Персидский залив в истоках португальского колониального периода в Персидском заливе и ирано-португальских войнах

# Документы и исторические основы оригинальности названия Персидского залива

# Документы и правовые основы оригинальности названия Персидского залива

# Название Персидского залива в региональных и международных соглашениях и договорах Страницы с ۸۲ по ۹۲

# Название Персидского залива в арабских контрактах

# Персидский залив и международное право, Иранская правовая защита Персидского залива, с. ۹۲-۹۸

# Персидский залив и международное право морей

# Одобрения ООН и других международных организаций

# Официальные правительственные карты

# Признание истины известными арабскими интеллектуалами и писателями

# Атласы, карты и исторические документы Название Персидского залива и его важных островов

# Персидский залив в туристических и туристических книгах

В около ۳۰۰ исторических, географических и Коранических комментариях имелось название «Персидский залив»

Другие разделы этой главы книги:

* Сторонники переименования Персидского залива

* Причины для поклонников имени Персидского залива

* Признания арабских СМИ и интеллигенции

* Наша ответственность, предложения и решения

В конце книги опубликован ряд западных и арабских документов и карт, а также соглашения арабских стран и подписи арабских лидеров с названием «Персидский залив». Некоторые из этих карт были опубликованы в вебблоге автора с ۲۰۰۲ по ۲۰۰۷ год, а также на веб-сайте Центра изучения Персидского залива под управлением автора и стали доступными для общественности.

“خلیج فارس قدمتی به اندازه تاریخ سرزمین ایران دارد .نام  فارس بر این پهنه دریایی تاکیدی بر هویت تاریخ منطقه است” .

“سید عباس صالحی “وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی، درپیامی به مناسبت ۱۰ اردیبهشت /۲۹ اوریل / ” روز ملی خلیج فارس” ؛ این روز تاریخی را فرصتی  برای گرامیداشت هزاران سال فرهنگ، تمدن و هنر ایرانیان دانست .

ایرانیان پیش از آنکه دیگر اقوام به کرانه‌های این دریا وارد شوند هزاره‌­های پی در پی ساکن این کرانه ­ها بوده و تمدن دیرپایی را در کرانه ­های خلیج فارس پی‌ریزی کرده ­اند که دیگر اقوام و ملل را به خود جذب کرده است.

به گواهی مورخان، خلیج‌فارس خاستگاه تمدن بشری است. مدنیتی که همه جهانیان مدیون آن هستند. همه گروه­‌های قومی و زبانی در جای جای ایران اسلامی پاسدار این میراث ارزشمند بوده و نام خلیج‌فارس برای تک‌تک ایرانیان یادآور شکوه، بزرگی و تاریخ زرین فرهنگ و تمدن ایرانی در جهان است.

«محمد عجم» نویسنده و پژوهشگر برجسته حوزه خلیج فارس و غرب آسیا و از بنیانگذاران و فعالان مرکز مطالعات خلیج فارس درباره اهمیت منطقه خلیج فارس و تاثیر این آبراه بر عرصه های گوناگون می نویسد :   “حساسیت خلیج فارس با توجه به ابعاد اقتصادی، سیاسی، ‏تجاری و ارتباطی در پهنه گیتی بسیار حائز اهمیت است. ‏‏ در اسنادی که به زبان عربی وجود دارد نیز واژه “خلیج الفارسی “آمده است و ۱۱ سند معتبر در سازمان ملل نیز وجود دارد که در این اسناد نام خلیج فارس تصریح  شده است.”

دبیرخانه سازمان ملل متحد نیز در بیانیه هایی تصریح کرده است که بنابر اسناد و اطلس ها و نقشه‌های جغرافیایی، این منطقه آبی؛  خلیج فارس نامیده می‌شود.از جمله این اسناد  بیانیه ای است   که در آگوست ۱۹۸۴ به ثبت رسید  . نقشه جهان از أناکسیماندر (Anaximander)، جغرافی دان یونانی ؛نقشه جهان هکاتئوس (Hecataeus) از سرشناس‌ترین جغرافی دانان یونانی ونقشه جهان بطلمیوس(Claudius Ptolemy) منجم و جغرافی دان مشهور؛ بخشی از این اسناد تاریخی هستند .

خلیج فارس در عین حال بخاطر  ارزش های جغرافیایی و تمدنی اش عرصه رقابت و کشمکش‌های قدرت های استعمارگر و متجاوز  نیز بوده است.از جمله دوران  حضور بیگانگان در خلیج فارس، سلطه ۱۵۰ ساله پرتغالی ها بر این آبراهه و تنگه هرمز است که سی ام آوریل ۱۶۲۱ میلادی  پایان یافت.

“آلبوکِرْک “(Albuquerque)،دریانورد مشهور پرتغالی اعتقاد داشت هر کشوری با در اختیار گرفتن سه نقطه مالاگا، عدن و هرمز می تواند بر تجارت دنیا حکومت کند. این تفکر باعث شد تا پرتغالی ها پس از مدتی  جزایرقشم، هرمز و گمبرون (بندرعباس فعلی) را به چنگ آورند.

نامگذاری روزی به نام روز ملی خلیج فارس ، در واقع  باز خوانی عظمت و اصالت  تاریخ   منطقه است . بویژه انکه این نامگذاری مصادف با سالروز اخراج متجاوزان پرتغالی از خلیج فارس است. استعمار گران بریتانیایی نیزدر مقطعی از تاریخ خلیج فارس ؛ چشم طمع به این منطقه داشتند اما آنها نیزسرانجام مجبور به خروج ازمنطقه شدند . انگلیسی ها  چهار بار به بوشهر حمله کردند و هر بار علما حکم به دفاع دادند و سردارانی چون رئیسعلی دلواری، احمدخان تنگستانی حماسه آفریدند و استعمار پیر را شکست دادند .تاریخ منطقه نشان داده است که بیگانگان هرگز جایی در خلیج فارس برای  سلطه جویی نخواهند داشت . این قاعده تاریخی امروز در مورد امریکا نیزمصداق دارد.

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در توییتی با تاکید بر اینکه نیروی دریایی آمریکا نمی تواند راهش را در آبهای ایران پیدا کند؛نوشت : “خلیج فارس ۲۰۰۰ سال پیش از آنکه ایالات متحده بوجود بیاید، به همین نام بوده است .آنان احتمالا اسم خلیج فارس را نمی دانند و یا اینکه نمی دانند ۷ هزار مایل دورتر از خانه خود، اطراف ایران چه می کنند.” https://parstoday.com/tajiki/news/iran-i53515

کافیست نگاهی به  گذشته کرد وآنگاه خواهیم دید خلیج فارس میراثی ارزشمند و برخوردار از هویت روشن تاریخی استواگر هزار بار نام های دیگری بر آن نهند؛خلیج فارس همچنان و تا ابد همیشه فارس است .

• 

….

نخستین بار که ژاپنی ها برای یک سفر رسمی به ایران آمدند، سوار بر کشتی جنگی بودند.

تابستان ۱۲۵۹ شمسی، ۱۸۸۰ میلادی بود. یک روز صبح اهالی بوشهر با خبر پهلو گرفتن یک کشتی جنگی با پرچمی ناشناخته از خواب بیدار شدند.

دولت ژاپن ناوچه هی ئی را به خلیج فارس فرستاده بود.

ماموریت این ناوچه رساندن یوشیدا ماساهارو، نماینده دولت ژاپن و هیات همراهش به ایران بود.

ناصرالدین شاه در دومین سفرش به اروپا در ۱۲۵۷ شمسی، ۱۸۷۸ میلادی، در سن پترزبورگ روسیه با تاکیاکی انوموتو، وزیر مختار ژاپن دیدار کرد تا درخواستش برای برقراری روابط دو جانبه را مطرح کند.

ناصرالدین شاه ژاپن را می شناخت و در پی گسترش روابط دیپلماتیک با کشورهای مختلف بود تا شاید بتواند از نفوذ سیاسی و اقتصادی روسیه و بریتانیا در ایران بکاهد.

در آن زمان نخبگان ژاپن بر این باور بودند که کشورهای اسلامی از غافله پیشرفت در علم و فناوری عقب مانده اند و متاع چندانی برای کمک به پیشرفت و ترقی کشورشان ندارند.

اما گزارش وزیر مختار ژاپن از دیدارش با شاه ایران، دولت این کشور را به بررسی روابط تجاری با ایران علاقمند کرد.

سفر پرخطر

وزارت امور خارجه ژاپن در آوریل ۱۸۸۰ به یوشیدا ماساهارو که دیپلماتی جوان و تحصیل کرده بود، ماموریت داد به ایران وعثمانی سفر کند و راه های برقراری رابطه بازرگانی با این دو کشور اسلامی را بررسی کند.

سروان نوبویوشی فوروکاوا از ستاد ارتش ژاپن و پنج بازرگان آقای یوشیدا را در این ماموریت همراهی می کردند.

دولت ژاپن برای نمایش قدرت، هیات اعزامی را با ناوچه هی ئی روانه خلیج فارس کرد.

ناوچه هی ئی که در بریتانیا ساخته شده بود، علاوه بر سه بادبان، به موتور بخار مجهز بود و ۹ توپ حمل می کرد.

این کشتی سریع السیر فاصله ژاپن تا ایران را در ۴۵ روز طی کرد.

سفر زمینی از بندر بوشهر به تهران هم تقریبا همین حدود طول کشید اما سختی راه طوری بود که قابل مقایسه با عبور از آب های پر تلاطم اقیانوس نبود.

به نوشته یوشیدا ماساهارو جاده های ایران ناهموار و خراب بودند، راهزنان بر جاده ها تسلط داشتند، از امنیت خبری نبود و کاروان سراها وضعیت مناسبی نداشتند.

یوشیدا ماساهارو و همراهانش سر راه تهران از شیراز و اصفهان هم دیدن کردند.

یوشیدا یک هندی آشنا به زبان فارسی را به عنوان مترجم استخدام کرده بود تا به او در برقرار کردن ارتباط با مردم ایران کمک کند.

پادشاه کنجکاو

ناصرالدین شاه هیات دیپلماتیک ژاپن را در ششم مهر ۱۲۵۹، بیست و هفتم سپتامبر ۱۸۸۰ به حضور پذیرفت.

او در این دیدار از امپراتور ژاپن به عنوان برادر عزیز خود نام برد و خواهان برقراری روابط دوستانه میان دو کشور شد.

ناصرالدین شاه در بخشی از سخنانش گفت:‌ “اگر چه ممالک ژاپن با ممالک ما بعد مسافت دارد ولی نظر به این که این دو دولت در قطعه آسیا واقع بوده و هر دو از دول مشرقیه می باشند، قلب ما با قلب اعلی حضرت امپرتور ژاپن متحد می باشد.”

نسخه رسمی سخنان پادشاه قاجار در این دیدار که به دو زبان فارسی و انگلیسی تقدیم هیات ژاپنی شد،‌ در آرشیو اسناد وزارت خارجه این کشور نگهداری می شود.

ناصرالدین شاه از این که ماموریت آقای یوشیدا به برقراری روابط تجاری محدود شده، تعجب کرد ولی این موضوع توجه او را به ژاپنی ها کمرنگ نکرد.

ناصرالدین شاه سوال های زیادی از وضع ژاپن داشت و می خواست با تلاش های امپراتور میجی برای ترقی و پیشرفت صنعتی و علمی این کشور آشنا شود.

میجی در ۱۲۴۷ شمسی، ۱۸۶۸ میلادی، یعنی بیست سال پس از آغاز سلطنت ناصرالدین شاه بر تخت شاهی نشسته بود و همانند او سلطنتی طولانی داشت.

در دوره ۴۵ ساله امپراتوری میجی، انزوای چند صد ساله ژاپن پایان یافت، مردم این کشور با علوم و فنون غربی آشنا شدند و ژاپن صاحب ارتشی نوین و قدرتمند شد.

میجی همچنین نمایندگانی را به اروپا و آمریکا فرستاد و پس از مطالعات طولانی درباره نظام سیاسی این کشورها، دستور تاسیس مجلس و تدوین قانون اساسی را صادر کرد.

ناصرالدین شاه به این تحولات علاقه نشان می داد و سوال های زیادی درباره نظام سیاسی ژاپن داشت.

او همچنین می خواست با وضعیت جاده ها و راه آهن در ژاپن و نحوه سربازگیری در این کشور آشنا شود.

البته شاه ایران تنها به سوال کردن اکتفا نکرد و در میان سوال هایش با اشاره به موقعیت جغرافیایی تنگه مالاگا، هنگ کنگ و ماکائو نشان داد با خاوردور آشناست.

اسناد وزارت خارجه ژاپن نشان می دهد دیدار ناصرالدین شاه با نمایندگان ژاپن بیشتر از حد انتظار طول کشید.

ژاپنی ها در تهران با میرزا سعید خان موتمن الملک انصاری، وزیر امور خارجه و چند مقام دیگر هم دیدار کردند.

موتمن الملک در دیدار با آقای یوشیدا، بدون این که بداند ژاپن کجاست از مهمان نوازی امپراتور این کشور از ناصرالدین شاه در جریان سفر پادشاه قاجار به اروپا تشکر کرد.

پس از ترجمه سخنان جناب وزیر، یوشیدا ماساهارو به او توضیح داد که کشور ژاپن از چند جزیره در شرق آسیا تشکیل شده و پادشاه ایران به آن سفر نکرده است.

سفر بی فرجام

یوشیدا ماساهارو شش ماه در ایران اقامت داشت و حضور طولانی در تهران به او امکان داد با آداب و رسوم مردم و جزییات زندگی آنها آشنا شود.

او همچنین درباره اوضاع سیاسی و اقتصادی ایران مطالعه کرد.

یوشیدا پس از بازگشت از ایران، سفرنامه ای نوشت که در آن با نگاهی تیزبینانه اوضاع این کشور را توصیف کرده است.

سفرنامه یوشیدا ماساهارو به طور مفصل بی توجهی حکومت به عمران و رفاه رعیت، دریافت مالیات های کلان و ظالمانه، ناامنی و خرابی جاده ها، کمبود آب سالم و بی نظمی و ضعف قشون را توصیف کرده است.

به نوشته آقای ماساهارو خرابی و ناامنی جاده ها تجارت با ایران را مشکل و پرخطر کرده است.

فساد دولتمردان از دیگر موضوع های مورد اشاره در این کتاب است.

به عنوان مثال یوشیدا از اهدای یک اسب زیبا و چابک از سوی فرهاد میرزا حاکم شیراز خبر داده و نوشته پس از چند روز وقتی قصد ترک این شهر را داشته، کارگزار حاکم یک اسب سالخورده و ضعیف را به جای اسب اهدایی تحویل او داده و انعام کلانی هم طلب کرده است.

سفرنامه آقای یوشیدا تنها شرح خرابی و تباهی نیست و جنبه های مثبتی هم دارد. از جمله این که به مهمان نوازی ایرانی ها، شکوه اصفهان و زیبایی کاخ شاه هم اشاره شده است.

سروان نوبویوشی فوروکاوا نیز که آقای یوشیدا را همراهی می کرد، گزارش مشابهی را از وضع ایران دوران ناصری منتشر کرده است.

فترت دیپلماتیک

یوشیدا ماساهارو پس از امضای یک توافقنامه تجاری با دربار قاجار راهی استانبول شد.

اما تجربه سفر یوشیدا اشتهای ژاپنی ها را برای برقراری رابطه با ایران تحریک نکرد.

آنها در پی غرب گرایی و الگوبرداری از تمدن اروپایی بودند و ایران برای کمک به ترقی این کشور فایده ای نداشت.

البته ایران از جهات دیگری برای ژاپن مهم بود.

مجاورت با مرزهای جنوبی روسیه باعث شد در سال های پس از سفر یوشیدا به ایران، پای جاسوسان ژاپنی به این کشور باز شود.

سرهنگ یاسوماسا در ۱۸۹۶ به ایران سفر کرد تا از وضعیت روسیه کسب اطلاع کند. او علاوه بر ایران به آسیای میانه، افغانستان و ترکیه هم سفر کرده بود.

جاسوسان ژاپنی همچنین درباره کشت تریاک و صدور آن به چین هم تحقیق می کردند زیرا ژاپن در پی گسترش نفوذ خود در این کشور بود.

اعلان جنگ

برقراری روابط دیپلماتیک میان تهران و توکیو تا به روی کار آمدن رضاشاه پهلوی در ایران و امپراتور هیروهیتو در ژاپن به تعویق افتاد.

وزیران مختار دو کشور در اردیبهشت ۱۳۰۹، مه ۱۹۳۰، استوارنامه هایشان را تقدیم دولت های میزبان کردند.

رضاشاه که در نامه ای به هیروهیتو از سخنان آکیو کازاما، وزیر مختار ژاپن استقبال کرده بود، به گسترش روابط تجاری با این کشور توجه نشان می داد.

اما با اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰ به وسیله متفقین و برکناری رضاشاه از سلطنت، وزیر مختار ایران از توکیو فراخوانده شد و روابط دیپلماتیک با ژاپن که متحد آلمان نازی بود، قطع شد.

ایران اشغال شده که در جبهه متفقین قرار گرفته بود، در بهمن ۱۳۲۳، فوریه ،۱۹۴۵ علیه ژاپن اعلان جنگ کرد.

شش ماه بعد در پی حمله اتمی‌ آمریکا به هیروشیما و ناگاساکی ژاپن تسلیم شد ولی روابط سیاسی میان ایران و ژاپن تا سال ۱۳۳۲ برقرار نشد.

ادامه دارد