تغیرات در واتیکان

انقلاب نرم در کلیسای کاتولیک

کلیسای کاتولیک در طول تاریخ تقریباً دو هزار ساله‌اش فراز و نشیب‌های فراوانی را از سر گذرانیده است. علل و منطق این تحولات در دوران‌های مختلف تاریخی متفاوت بوده است. این دوران‌ها عبارتند از قرون نخستین، دوران قرون وسطی، دوران رنسانس و پس از ان و بالاخره دوران جدید. سال ۲۰۱۳ در دوران جدید سالی استثنایی است و احتمالاً به نقطه عطف بزرگی در آنجا که به رابطه پاپ و پیروانش بازمی‌گردد، تبدیل خواهد شد.
در ماه فوریه سال گذشته بود که پاپ قبلی، بند یکت شانزدهم، در سخنرانیش خطاب به تعدادی از کاردینال‌ها گفت که در ۲۸ فوریه از سمت خود کناره‌گیری خواهد کرد و چنین کرد و این امری بسیار نادر بود. در طول تاریخ تنها چهار پاپ دیگر، سمت خود را ترک کرده بودند. امّا در آن موارد هم این کناره‌گیری چندان داوطلبانه نبود و حداقل این است که این جریان در بیش از شش قرن گذشته سابقه نداشت. استعفای غیر منتظره پاپ یک حادثه شوک آور برای همگان، اعم از کاتولیک‌ها و مسیحیان و دیگران بود. در آن ایام تا مدتها این خبر مهمترین خبر در سطح بین‌المللی بود و البته برای کلیسای کاتولیک و مرکزیت آن به معنای وقتی کلمه ضربه‌ای گیج‌کننده بود به گونه‌ای که سخنگوی کارکشته و مسلط واتیکان قادر به توضیح و پاسخ به سؤالات نبود.
امّا حادثه مهمتر انتخاب پاپ جدید، فرانسیس، بود. فردی از خارج از اروپا و از جهان سوم و قاره امریکا و از نیم‌کره جنوبی و در عین حال ژزوئیت ـ یسوعی ـ . شخصیت و سوابق او، کیفیت برخورد و کلام او، روش زندگی و موعظه او، صمیمت و سنت شکنی او، محبوبیت و مردمی بودن او و تواضع و قدرت تاثیرگذاری شگرف او متفاوت با اسلافش بود به گونه‌ای که در مدتی کوتاه به شخصیتی محبوب و مورد احترام تبدیل شد. تا آنجا که مجله تایم او را به عنوان مرد سال معرفی کرد، اگر چه موسسات مهمّ دیگری هم بودند که چنین کردند. از روزنامه فاینشال تایمز گرفته تا اتحادیه اروپا. 
از قدیم چنین مرسوم بود که پاپ‌ها در روزهای یکشنبه از پنجره طبقه فوقانی ساختمانی که مشرف بر میدان سن‌پیترو است، برای مردم صحبت کنند و نیز در صبح روزهای چهارشنبه در سالن بزرگ «پل ششم» آنها را بپذیرند و سخنرانی کنند.
براساس آمار بلیط‌های توزیع شده، شرکت‌کنندگان در مراسم و صبح چهارشنبه در طی نه ماهی که از انتخاب پاپ جدید می‌گذرد بیش از سه برابر شرکت کنندگان در همین مراسم در تمامی ۲۰۱۲ است. مضافاً که این آمار شامل کسانی نمی‌شود که به دلیل عدم وجود بلیط ورودی در بیرون از سالن پل ششم به سخنان پاپ گوش فرا می‌دادند.
برآورد مسئولان شهرداری رم در طی این مدت حاکی از آن است که روزهای یکشنبه بیش از یکصد هزار نفر در میدان سن‌پتیرو جمع می‌شوند که این قابل مقایسه با هیچ دوره‌ای در گذشته نیست. در طی این مدت بیش از ۶/۶ میلیون نفر به طور مستقیم به سخنان پاپ گوش فرا داده‌اند. این تحولی است بزرگ و بلکه بسیار بزرگ در دورانی که حداقل در جهان توسعه یافته کمتر کسی مایل به شنیدن پیام‌های دینی است. به واقع تا قبل از این جریان چه در بین مقامات کلیسایی و چه در خارج از آن کمتر فرد مطّلعی توقع داشت که در زمان ما پاپی این چنین مورد اقبال و استقبال قرار گیرد و سخنان و پیامش این گونه جذب شود.
عموماً نسبت به آینده کلیسا و کلیسای کاتولیک بدبین بودند. این نکات دقیقاً در آخرین مصاحبه شخصیت برجسته کلیسای کاتولیک، کاردینال مارتینی، منعکس است. مصاحبه‌ای که چند روز قبل از فوتش انجام شد و پس از درگذشت وی انعکاس وسیعی یافت. انعکاسی که بیشتر به دلیل بدبینی عمومی نسبت به آینده کلیسا و کلیسائیان بود.
واقعیت این است که این مسئله دارای ابعاد مختلفی است و به سادگی قابل تحلیل نیست. با توجه به اهمیت موضوع تلاش می‌شود نکاتی را یادآور شود. امّا این تنها بخشی از دلائل است. جهت فهم همدلانه‌تر بهتر است با توجه به بستر تاریخی و دینی و سیر تحولی کلیسای کاتولیک، مسئله مورد بررسی قرار گیرد.
حال سؤال مشخص این است که شخصیت و رفتار و گفتار پاپ جدید در مقایسه با اسلافش دارای چه ویژگیهایی است که چنین اقبالی را موجب شده است؟ طبیعتاً سؤالات فراوان دیگری هم وجود دارد که بدون توجه بدانها نمی‌توان به پاسخ مطلوب دست یافت، امّا بهتر است صرفاً به سؤال اصلی پرداخته شود.
۱ـ به مدت سه قرن کلیسا در قلمرو اصلی‌اش که عمدتا تحت سیطره امپراطوری رم بود، آئینی ممنوع و زیرزمینی بود. در اوائل قرن چهارم میلادی گشایشی ایجاد شد و سپس به آئین رسمی امپراطوری تبدیل گشت. همزمان با این تغییر و تحول، پایتخت امپراطوری از رم به قسطنطنیه انتقال یافت. اما رم جایگاه دینی خود را به مثابه مرکزیت کلیسا حفظ کرد و در اواخر قرن چهارم اساقفه پایتخت جدید، قسطنطنیه، این جایگاه را به رسمیّت شناختند.
در چنین موقعیتی طبیعی بود که پاپ به شخصیت اول رم و حوزه وسیع جغرافیایی آن که بخش غربی امپراطوری بود، تبدیل شود و چنین شد. پس از آنکه رم در برابر بر برهای شمال در قرن پنجم میلادی سقوط کرد عملاً موقعیت پاپ و سازمان‌های وابسته به او ارتقاء یافت. چراکه رابطه رم و کلا مناطق غربی اروپای آن زمان با قسطنطنیه قطع شده بود. تنها نهاد معتبر و گسترده موجود، نهاد کلیسایی و شخص پاپ بود.
این جریان قرن‌ها به طول انجامید. اگرچه مدتی پس از حمله بربرها پادشاهان و یا حاکمان محلی با سرزمین‌هایی کوچک و یا بزرگ سر برآوردند، اما پاپ و نهاد کلیسا و سایر سازمان‌های وابسته بدان کماکان موقعیت خود و بلکه موقعیت برتر خود را حفظ کردند. موقعیتی که دینی – دنیایی بود. اگرچه این موقعیت دینی – دنیایی با آنچه در قسطنطنیه و در قلمرو امپراطوری روم شرقی و یا مسیحیت موجود در قلمرو اسلامی وجود داشت، متفاوت و بسیار متفاوت بود.

۲ـ آنچه به بحث ما مربوط می‌شود اینکه سازمان کلیسایی در مجموع خصلتی دنیوی، اشرافی و سلطنتی یافت و این به عنوانی اقتضای زمان بود. در آنجایی که پاپها حکومت می‌کردند، داستان این‌گونه بود و در سرزمین‌های دیگری که خارج از حیطه فرمانروایی‌شان بود پیوسته دو قدرت «دنیوی» و «دینی ـ دنیوی» وجود داشت. «حاکم» و «اسقف». اعم از آنکه در پایتخت باشد و یا در شهرهای دیگر و بعضاً حتی در روستاها. در کنار کاخ سلطنتی و یا کاخ استاندار کاخ دیگری وجود داشت که متعلق به اسقف شهر و منطقه بود. در کنار دربار و محل کار پادشاه و یا حاکم محلی کلیسای بزرگ و باشکوهی وجود داشت که هم کلیسای جامع شهر بود و هم محل فعالیت اسقف. به همان گونه که هر استاندار منطقه خاصی را تحت حاکمیت داشت، هر اسقفی نیز منطقه جغرافیایی خاصی را تحت هدایت داشت.
نتیجه نهایی این فعل و انفعالات که بعضاً خارج از اختیار و انتخاب پاپ و اصحاب کلیسا بود، این شد که نهاد دینی در بطن خود صبغه‌ای شاهانه یافت و کم و بیش این در تمامی ابعاد بود. احیاناً محل کار و محل زندگی اسقف فخیم‌تر و باعظمت‌تر از محل کار و زندگی حاکم محلی بود و به لحاظ ارتفاع بلندتر از آن، که این بسیار معنا دارو در مواردی تحریک کننده بود.
امّا مسئله تنها ساختمان نبود. در همه شئون چنین بود. تابلوها و آثار گرانبهای موجود در این ساختمان‌ها، لباس و وسائل زندگی، زینت آلات و اشیای عتیقه، خوراک و لوازم آشپزخانه و نوشیدنی‌ها، همگی چنین بودند. اکثر تابلوهای به یادگار مانده از گذشته، مربوط به دوران کمی قبل از رنسانس و پس از ان است. در تمامی این تابلوها، اعم از آنکه تک چهره باشد و یا غیر آن، اسقف با فاخرترین لباس ممکن تصویر شده است. و در آنجا که اسقف در صحنه‌ای است که مردمان عادی هم حضور دارند تفاوتی بزرگ بین کیفیت لباس آنان و مردم وجود دارد. مضافاً که در این موارد نگاه و چهره و برخورد اسقف نسبت به حاضران در صحنه عموماً غیر صمیمی و بلکه متبخترانه است. تابلوهای متعددی وجود دارد که فقرای ژنده پوش را بر آستانه درب اصلی کلیسا نشان می‌دهد که در برابر اسقف به زمین افتاده‌اند و تقاضای کمک می‌کنند و او بی‌تفاوت از کنار آنان می‌گذرد.

۳ـ البته کلّیت کلیسا در گذشته همیشه چنین نبوده است. آنچه گفته شد به مقامات رسمی کلیسایی باز می‌گشت. در اینجا تعریف دقیق مقامات رسمی و اصولاً ساختار رسمی کلیسایی ممکن نیست و اینکه چه رابطه‌ای بین ماهیت درونی آئین کاتولیک و ساختار‌هایش وجود دارد. فی‌الجمله این مجموعه بخشی از کلّیت کلیسا است.
بخش دیگر طریقه‌های مختلفی هستند که در طول تاریخ و متناسب با شرائط به صحنه آمده‌اند و تجمّع‌های سازمان یافته‌ای داشته‌اند و عموماً و بلکه کلاً گرایشی راهبانه دارند. علیرغم آنکه اینان اغلب در اقامتگاه‌های خاص خود زندگی و بعضاً فعالیت می‌کنند، امّا خصلتی مردمی و حتّی فقیرانه دارند. اینان هستند که به کارهای تبلیغی، خدماتی، آموزشی، درمانی و خیرخواهانه می‌پردازند و سر زندگی کلیسای کاتولیک تا حدّ زیادی مرهون حضور و فعالیت آنها است.
بدون وجود آنان کلیسای کاتولیک به ویژه در دوران بعد از رنسانس با مشکلات فراوانی مواجه می‌شد. اینان بودند که مسیحیت را به اقصی نقاط جهان رسانیدند و پس از کشف‌های بزرگ جغرافیایی از قرن پانزدهم به بعد، به ویژه کشف قاره امریکا، رهسپار نقاط مکشوفه شدند و به تبلیغ پرداختند و هنوز هم در زمینه ارتباط‌های بین فرهنگی و بین دینی فعال‌تر از دیگرانند.
باید گفت یکی از شاهکارهای مدیریتی این کلیسا جمع کردن این طریقه‌ها و این افراد در کنار تشکیلات و شخصیت‌های رسمی کلیسایی است. اگرچه این دو گروه در طول تاریخ در مواردی به کشمکش پرداخته‌اند اما در مجموع یکدیگر را پذیرفته و در خدمت هم و مکمل یکدیگر بوده‌اند. جریانی که در مشرق زمین کمتر اتفاق افتاده است.

۴ـ آنچه را که گفتیم از دوران رنسانس به بعد هم ادامه یافت. به ویژه که کشف امریکا و انتقال طلاهایش به اسپانیا و پرتغال که سرسپرده پاپ وقت بودند، امکانات مادی جدیدی در اختیار مرکزیت کلیسای کاتولیک قرار داد. جریان اصلاح دینی و پروتستانتیسم اروپایی نتوانست در این روش و خط مشی تغییری ایجاد کند. حتی باید گفت کلیسای ثروتمند شده با طلای امریکای جنوبی، خلاقیت‌های هنری و معماری برانگیخته شده توسط رنسانس را به خدمت گرفت و در مجموع روشی اشراف منشانه‌تر از گذشته یافت. کلیسای کاتولیک در اروپای بعد از رنسانس بیش از هر نهاد دیگری از هنر رنسانسی اشباع شد.

اولین واکنش وسیع علیه این سبک اشرافی را در جریان انقلاب کبیر فرانسه شاهد هستیم. این انقلاب بیش از آنکه علیه پادشاه وقت، لویی چهاردهم و همسر اشراف منش او باشد، علیه اشراف و اصولاً ویژگی اشراف منشانه بود. شاید به همین دلیل بود که در طول این انقلاب بیش از هفتصد اسقف را گردن زدند و در نهایت اموال کلیسا را مصادره کردند.
رابطه کلیسا و حکومت فرانسه پس از فروکش کردن جوش و خروش انقلابی ترمیم یافت و فرانسویان که در آغاز ماجراجویی‌های استعماری بودند احساس کردند که به حمایت کلیسا نیاز دارند، جالب اینجاست که از نیمه قرن نوزدهم به بعد عملاً مهمترین قدرت اروپایی مدافع حقوق کاتولیک‌ها در خارج از اروپا فرانسویان بودند.۱
موضع انقلاب فرانسه دگرگونی خاصی را در منطق رفتاری کلیسا، خصوصاً در خارج از فرانسه، موجب نشد. تا آنکه موج اندیشه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی از نیمه دوم قرن نوزدهم وزیدن گرفت. موجی که روز بروز قوی‌تر و توفنده‌تر می‌شد و به عکس انقلاب فرانسه که اکثر انقلابیونش از طبقه متوسط بودند در اینجا بخش مهمی از انقلابیون کارگران مناطق صنعتی بودند که تشکلّ‌های سازمانی یافته بودند و لذا ایدئولوژی و حضور آنان به جریان‌های اجتماعی و سیاسی تبدیل شده بود.

۵ـ ماهیت اعتراض انقلابیون انقلاب کبیر و چپگرایان نیمه دوم قرن نوزدهم، و حتی نیمه اول قرن بیستم، به کلیسای کاتولیک یکسان نبود و هر یک دیدگاه‌ها و ایدئولوژی و انتقادهای خاص خود را داشتند، اما هر دو آنها به تشکیلات و رفتار اشراف منشانه اصحاب رسمی کلیسا اعتراض می‌کردند. همچنانکه به کل اشرافی‌گری آن ایام هم معترض بودند.
کلیسای آن زمان اعتراض فرانسویان را اعتراض فرزندان خود تلقی می‌کرد اما اعتراض چپ‌ها را متفاوت می‌انگاشت و لذا در برابرش واکنش نشان داد. این واکنش‌ها در سالهای پایانی قرن نوزدهم به حوزه تفکر دینی هم کشیده شد و پاپ آن زمان رساله‌هایی در این باب نوشت.
با گسترش و تعمیق اندیشه چپ در دهه‌های نخستین قرن بیستم در میان توده مردم، بخشی از لایه‌های پائینی کلیسای کاتولیک تحت تأثیر قرار گرفتند و از آن پس با پدیده «کشیش کارگر» مواجه هستیم. یعنی کشیشانی که شغل کارگری را پذیرفته و در کنار آنها در معدن و کارخانه و سایر مراکز صنعتی کار می‌کردند. امّا باز هم شاهد تغییر رفتاری خاصی در لایه‌های بالاتر نیستیم.
این در حالی بود که روش و سنت‌های اشرافی‌گری در حال تضعیف و بلکه زوال بود. اروپا به سوی نوعی سوسیالیسم، اگرچه غیردولتی، به پیش می‌رفت و از جنگ جهانی دوم به بعد کم و بیش اشراف به عنوان یک گروه و یک طبقه از میان رفته بودند. و حتّی می‌توان گفت که اینان از جنگ جهانی اول به بعد ناپدید شدند. همچنانکه امپراطوران و پادشاهان اشراف منش هم ناپدید شدند. از تزارهای روسیه گرفته تا هابسبورگ‌ها، یعنی امپراطوران اطریش و مجارستان. این تحولات رخ می‌داد، اما کلیسای کاتولیک با تأخیر و با کندی از پوسته زندگی و رفتار اشراف منشانه خود خارج می‌شد.
برای نمونه پاپ‌ها به عنوان عالی‌ترین مقام‌های دینی به مثابه امپراطورهایی بودند که به تدریج آداب و رسوم امپراطوری را فرو نهادند. حال آنکه همتایانشان مدتها قبل چنین کرده بودند، ذکر نمونه‌هایی مناسب است.

۶ـ پل بیست و سوم اولین پاپی است که کوشید این آداب و رسوم سنگین را «سبک» کند و تا حد ممکن به مردم نزدیک شود و به راحتی با آنان سخن بگوید و به همین دلیل است که او یکی از محبوب‌ترین و مردمی‌ترین پاپ‌های کل قرن بیستم است. نگارنده در ایتالیا شخصاً با افراد مسن فراوانی برخورد کرده است که او را به خوبی به یاد می‌آوردند و علیرغم موضع منفی ‌شان نسبت به واتیکان، از او با احترام فراوان نام می‌بردند.
معروف چنین است که باغبان‌های باغ واتیکان را عادت چنین بود که هنگامی که پاپ‌ها در باغ قدم می‌زدند، خود را در گوشه‌ای پنهان می‌کردند. مبادا حضور آنها موجب رنجش و حواس پرتی پاپ شود. در نخستین روزهای پاپی پل بیست و سوم یک روز به هنگام قدم زدن احساس می‌کند که باغبان‌ها در حال گریز از او هستند. آنها را صدا می‌زند و با انان صحبت می‌کند. از آن پس دیگر کسی خود را پنهان نکرد.
نمونه دیگر به ژان پل اول باز می‌گردد. او کمی بیش از یک ماه پاپ بود، اما به دلیل ویژگیهای اخلاقی متواضعانه‌اش بسیار محبوب شد. حتی برخی مرگ نابهنگام او را ناشی از نوعی توطئه می‌دانند که به دلیل رفتار و تواضعش طرّاحی شد. او نیز مراسم سنگین تاجگذاری پاپ را به هنگام انتخاب، برای همیشه لغو کرد.
و بالاخره ژان پل دوم نشستن پاپ بر تخت روان را لغو کرد. تا قبل از آن، پاپ‌ها بر روی تختی می‌نشستند که توسط چهار مرد نیرومند حمل می‌شد.
البته موارد فراوان دیگری وجود دارد که کلیسا کوشیده خود را سبک کند و منطق رفتاری خود را با مذاق زمان تطبیق دهد. بدون شک اگر چنین نبود و چنین نمی‌کرد با مشکلات فراوانی مواجه می‌شد.

۷ـ واقعیت این است آنچه را که از آن به «سبک شدن» تعبیر کردیم، تمامی تشکیلات رسمی کلیسای کاتولیک را شامل نمی‌شود و در تمامی بخش‌ها چنین اتفاقی نیفتاد. بخشی از دلائل به عادات و خلق و خوی شخصیت‌های بالای کلیسا مربوط می‌گردد و بخشی به شرائطی که وجود دارد و اجازه تغییرات وسیع را نمی‌دهد و یا آن را دشوار می‌کند.
شخصیت های اصلی و کلیدی کلیسای کاتولیک اسقف‌ها هستند. اینان عموماً در ساختمان‌ها خلیفه‌گری زندگی می‌کنند. ساختمان‌هایی که بعضاً قرون وسطایی و عمدتاً مربوط به دوران بعد ار رنسانس است. ساختمانهایی فخیم، مجلل و زیبا که به واقع می‌توان آنها را از آثار باارزش تاریخی بشمار می‌آورد.
امّا مسئله تنها ساختمان نیست، لوازم آن نیز هست. اشیاء موجود در آنها عموماً نفیس و گران قیمت و احیاناً منحصر به فرد هستند. در نتیجه این اقامتگاه‌ها بیشتر به یک موزه نفیس می‌مانند تا محلی برای زندگی. و اسقف بهرحال می‌باید در چنین جایی زندگی و کار کند. حال آنکه اداره چنین مکانی و حفظ و نظافت آن به تعداد قابل توجهی خدمتکار نیاز دارد که عموماً و بلکه کلاً راهبه‌ها هستند.
مطمئناً این سبک زندگی آثار روانی اخلاقی و رفتاری خود را به دنبال می‌آورد. اما به واقع بسیاری از این امور در اختیار اسقف نیست. او می‌باید در چنین شرائطی زندگی کند. شرائطی که با واقعیت زندگی اجتماعی کنونی بسیار متفاوت است.
در آنجا که به خود آنان مربوط می‌گردد، به واقع زندگانی متوسطی دارند. به این معنی که غذا، مواد غذایی و تمامی لوازمی که برای زیستن لازم است همان موادّ و وسائلی است که طبقه متوسط مردم از آن استفاده می‌کنند. اما این همه در درون شرایط و امکاناتی بیش از حدّ تشریفاتی است و این یک تعارض است.
من خود مکرر در ایام مأموریتم در واتیکان در اقامتگاه‌های اساقفه و کاردینال‌های شهرهای مختلف میهمان بوده‌ام و از نزدیک شرائط زیستی آنان را لمس کرده‌ام. غذا و تنقلات و حتی وسیله‌های نقلیه آنان در سطح طبقه متوسط جامعه شهری‌شان است و نه بیشتر. سطح زندگی کاردینال‌های شاغل در واتیکان که هر یک به مثابه وزیر در «رومن کوریا» هستند، نیز چنین است.

۸ ـ مشکل اصلی در همین‌جا است. همان مسئله‌ای که در گذشته مورد انتقاد شدید چپگرایان قرار می‌گرفت و در حال حاضر مورد انتقاد کلیسائیانی همچون کاردینال مارتینی است. اعم از آنکه به اسقف و کاردینال و بعضاً کشیش بازگردد و یا به کلیساهای باشکوه و با عظمتی که نسل جدید در آن احساس صمیمیتی که لازمه یک محیط مذهبی و دعا کردن است، نمی‌کند. آن را می‌بیند و نسبت به آن احساس اعجاب می‌کند اما احساس او فاقد بعد دینی است. چنین نیست که این جریان به عدم اعتقاد ناظر راجع شود، ساختمان و فضا برای او الهام بخش و صمیمی نیست و حتی می‌توان گفت به لحاظ روحی با او بیگانه است- . این نکات را مارتینی در آخرین مصاحبه اش که تحت عنوان «دویست سال عقب تر از زمان » منتشر شد، به خوبی توضیح می دهد. 
چنانکه گفتیم مسئله در انجا که به شخصیت و رفتار و کیفیت تعامل کلیسائیان و مردمان عادی مربوط می‌شود، چندان در اختیار انان نیست. نتیجه طبیعی زندگی و کار در آن اقامتگاه‌ها و محل‌های فعالیت، چنین اخلاق و رفتاری را به عنوانی تولید و بعضاً بازتولید می‌کند. اینکه می‌گوئیم بازتولید بدان دلیل است که اصولاً سنّت به یادگار مانده از گذشته، منطق رفتاری روحانیون کاتولیک را تا مقدار زیادی تعریف و تحدید کرده است و کمتر کسی است که بتواند از آن فراتر رود.
حتی شخصیت برجسته‌ای چون خود کاردینال مارتینی که به عنوانی بزرگترین و معتبرترین منتقد معاصر بود، عملا همچون دیگران رفتار و عمل می‌کرد. با این تفاوت که به دلیل تسلط بی‌نظیرش به کتاب مقدس و ایام نخستین مسیحیت و نیز حسن سلیقه‌اش در باز تعریف مفاهیم آن به زبان روشنفکرانه امروز، در حوزه خلیفه‌گری‌اش در میلان محبوبیت یافت تا آنجا که بیش از دویست هزار نفر به پیکر او ادای احترام کردند. این احترام که عمدتاً از جانب تحصیلکرده‌ها بود نه به علت رفتار متواضعانه‌اش، بلکه به دلیل قدرت علمی و فکری‌اش بود.
البته در اینجا نکات فراوانی وجود دارد که به ویژه به کیفیت رهبری و پاپ قبلی، ژان پل دوم و بندیکت شانزدهم بازمی‌گردد. انتظارات مردم از کلیسای امروز عمیقاً متاثر از رهبری این دو پاپ است. اجمالاً هدف نخست پاپ اسبق ارتقا موقعیت کلیسای کاتولیک و واتیکان به سطحی جهانی و بین‌المللی بود. او می خواست این مرکزیت را به مرکزیتی سیاسی ـ دینی و تأثیرگذار در سطح جهانی تبدیل کند. این جریان به ویژه پس از سقوط بلوک شرق که خود او در فراهم آوردن مقدمات آن سهمی بزرگ داشت، تشدید شد و اهدافی که او در دهه نود قرن گذشته دنبال می‌کرد با توجه به این نکته قابل توضیح است. تلاش برای الحاق کشورهای بلوک شرق و خصوصا لهستان به اتحادیه اروپا، تلاش برای بهبود و فعال‌سازی رابطه با کلیساهای مختلف، تلاش برای سفر به مراکز کلیساهای دیگر و خاصه کلیساهای ارتدوکس و البته علیرغم اظهار تمایل فراوانش در نهایت کلیساهای مصر و کلیسای ارتدوکس روس به او اجازه چنین سفری را ندادند.
بندیکت شانزدهم به عکس سیاستی انقباضی داشت و بعضاً با ایهام گفته بود که ما می‌باید به خود بپردازیم و کلیسایمان را از درون خالص و محکم کنیم، رویکردی کاملاً متفاوت با ژان پل دوم. اما به دلیل عدم آشنائیش با واقعیت‌های اجتماعی ـ او در سراسر عمر یا تدریس می‌کرد و یا در رأس مجمع دکترین ایمان در واتیکان بود ـ و سخت‌گیری‌های کلامی او کلیسای کاتولیک را در بین پیروانش و حتی هموطنان آلمانیش، منزوی کرد. (۲)

۹ـ در چنین شرایطی پاپ جدید به صحنه آمد. شخصیتی با سوابق و عملکردی کاملاً متفاوت. او با اقداماتی به واقع صمیمانه و انقلابی از فراز مشکلات مختلف جهید و خود را به مردم رسانید و بلکه خود را در میان انان غرق کرد. مردم در ابتدا با ناباوری و سپس با صمیمیتی متقابل او را پذیرفتند.
او اسقف بئونوس آیرس بود و در سال ۲۰۰۱ به مقام کاردینالی رسید. اما از ابتدا شخصیتی مردمی داشت. اقامتگاه اشرافی و مجلّل اسقف پایتخت را رها کرد و در آپارتمانی دوخوابه اقامت گرفت. یک اطاق برای استراحت و دیگری برای مراجعان.
همچون مردمان عادی از اتوبوس و مترو استفاده می‌کرد و با مردم می‌زیست. با انان مرتبط بود و احساساتی همانند آنها داشت. جالب اینجاست که او از طرفداران تیم معروف «سن لورنزو» بود و برای تشویق آنها به استادیوم می‌رفت. حتی پس از پاپ شدنش یک بار اعضای این تیم را به حضور پذیرفت و از آنان تقدیر کرد.
البته در اینجا می‌باید به نکته‌ای اشارت شود. آنچه دربالا گفته شد عمدتاً به اروپا مربوط می‌گردد نه قلمروهای دیگر کاتولیکی و منجمله امریکای لاتین. داستان کلیسا و اصحابش در امریکای لاتین متفاوت است با اروپا و این تفاوت در تمامی ابعاد و موارد است.
نگارنده دو پاپ قبلی را به خوبی و از نزدیک می شناخت، ولی پاپ جدید را شخصاً نمی‌شناسد، اما در ایام مأموریت با تعدادی از کشیشان، اساقفه و کاردینال‌های امریکا از نزدیک آشنایی داشت. آنها به واقع با همتایان اروپایی‌شان متفاوت هستند. خونگرم‌تر، صمیمی‌تر و بی‌تکلّف‌ترند ـ اگر چه این سخن در مورد دیپلمات‌هایشان هم صحیح‌ است ـ آنان از آن میراث سنگین کلیسای کاتولیک اروپایی، رنج نمی‌برند.
وی پس از انتخابش به خوابگاه شاهانه پاپی نرفت و در هتل موجود در داخل واتیکان اقامت گزید، که خاص شخصیت‌های کلیسایی است که از نقاط دیگر به رم می‌آیند. همچنانکه صلیب و انگشتری طلایی پاپ‌ها را که از طلای خالص است، نپذیرفت و به همان صلیب و انگشتر قبلی خود که از غیر طلا بود، بسنده کرد.
امّا مهمتر رفتار و طرز برخورد او با مردم بود. او به واقع و بدون هیچگونه احساس تکلف به مردم و به بیماران ـ و بعضاً بیمارانی که در وضعیت بسیار نامناسب ظاهری بودند ـ و معلولان نزدیک می‌شد و آنها را دربر می گرفت و می‌بوسید و این کیفیت برخورد بی‌سابقه بود. نزدیک‌ شدن پاپ‌های قبلی به مردم همیشه در پوشش سنگینی از محافظان شخصی و امنیتی و با رفتاری متکلفانه همراه بود و این برای همه ملموس و محسوس بود. اما پاپ کنونی بطور واقعی و غیر تصنّعی به میان مردم می‌رود.(۳)

۱۰ـ کیفیت صحبت او نیز چنین است. ساده و راحت و غیر مطنطن پاپ‌ها پس از انتخاب خطاب به مردم صحبت می‌کنند و قبل از آن لقبی انتخاب می‌نمایند. پاپ موجود برای نخستین بار در طول تاریخ پاپی لقب «فرانسیس» و یا «فرانچسکو» را برگزید که نام بنیان‌گذار طریقه‌ای است با همین نام. راهبی که بیش از هفت قرن پیش می‌زیست و زندگانیش را یک سره در خدمت فقرا و درماندگان قرار داده بود. او گفت فرانسیس شخصیت مورد علاقه من است و لذا نام وی را به عنوان لقب برگزید.
معمول چنین است که پاپ منتخب در اولین سخنرانی جملاتی می‌گوید که حاکی از آن است که خداوند به شما سلامتی و برکت دهد و مورد رحمت و بخشش او قرار گیرید. اما فرانسیس به ناگهان گفت «شب به خیر» و این توجه و تعجب همگان را برانگیخت و به دنبالش افزود: «شورای کاردینال‌ها مرا به عنوان اسقف رم انتخاب کرد» و نگفت به عنوان پاپ. این همه از همان ابتدا نشان داد که او شخصیتی است متفاوت که حوادث بعدی صحت آن را اثبات کرد.
به گفته یکی از دوستانم که کشیشی است ایتالیایی، دانشمند و سالخورده و پر تجربه، فرانسیس نشان داد که به عکس اسلافش اقدامات را خود و از خود شروع می‌کند. عادت پاپ‌ها چنین است که در ابتدا نامه‌های رسولی و یا رساله‌های مختلف پاپی را می‌نویسند و از کلیسا می‌خواهند که در پی تحقق و اجرای آن برآید. اما فرانسیس بدون آنکه رساله‌ای بنویسد با عمل خود به دیگران می‌گوید که چگونه عمل، زندگی و تبلیغ کنند.
او به همین گونه با مسائل پیچیده و آمیخته با ابهام و فساد مالی و اداری و بعضاً اخلاقی داخل واتیکان برخورد کرد. این مشکلات در سالهای پایانی ژان پل دوم انباشته شد. او در طی این سالها به شدت مریض بود و علیرغم اصرار برخی از اطرافیان، نه حاضر به کناره‌گیری بود و نه توانی برای اداره مجموعه داشت. لذا نظارت بر امور داخلی بسیار ضعیف شده بود.
پس از انتخاب راتسینگر، بندیکت شانزدهم، توقع این بود که او به دلیل حضور طولانیش در داخل واتیکان و اطلاعش از مشکلات آن جهت اصلاح وضع، اقدام کند. اما نه تنها چنین نشد که مشکلات قبلی به شدت افزایش یافت به گونه‌ای که بخشی از آن از واتیکان خارج شد و در رسانه‌ها انعکاس یافت. در گذشته هیچگاه این گونه مسائل داخلی تا بدین حد انعکاس رسانه‌ای نیافته بود. کلیسای کاتولیک و مرکزیت واتیکان به هنگام کناره‌گیری راتسینگر به واقع در پائین‌ترین سطح از محبوبیت و مقبولیت قرار داشت.
اینکه جهت مقابله با این مشکلات فرانسیس چه کرد، خود مقوله جالبی است که بیانش را به فرصتی دیگر وا می‌گذاریم.

۱۱ـ علیرغم تمامی این نکات اما باید به واقعیتی دیگر اشارت رود و آن اینکه جهان ما در دهه‌های اخیر و خصوصاً در یکی دو دوهه اخیر، به شدت تغییر کرده است. در ایران دگرگونی‌های بیرونی عمدتاً از زاویه‌ای صرفاً سیاسی نگریسته می‌شود و لذا عموماً تلقی صحیحی نسبت به ماهیت و ابعاد تحولات وجود ندارد.
به عنوان نمونه حادثه درگذشت ماندلا را در نظر بگیرید، سیاه پوستی که علیه نژاد پرستی در رژیم آپارتاید مبارزه کرد و سپس به ریاست جمهوری رسید. واکنش جهانی و نیز واکنش کشورهای غربی، نسبت به مرگ او واقعاً وسیع و همه جانبه بود، نه تنها دولت‌ها، بلکه مردم عادی نسبت به او ادای احترام کردند. فضا به گونه‌ای بود که حتی رهبران کشورهایی که بیشترین حمایت را از رژیم آپارتاید می‌کردند، در مراسم تشییع و تدفین وی شرکت کردند.
کمپانی «اَپل» هم‌اکنون یکی از معتبرترین و فوق مدرن‌ترین شرکت‌ها در سطح جهانی است. پس از مرگ ماندلا صفحه اصلی سایت این شرکت به مدت چند روز صرفاً تصویر ماندلا را نمایش می‌داد و نه هیچ چیز دیگر. حال آنکه این شرکتی است خصوصی که به برکت علم و تکنولوژی برترش با سرعتی غیرقابل تصور رشد کرده و به میدان آمده است.
چنین جریانی‌هایی تا مدتی پیش قابل تصور نبود. اصولاً برخورد با سیاهان به گونه‌ای دیگر بود و آنها به معنای دقیق در حاشیه جامعه فعال جهانی بودند. این تبعیض نه تنها علیه سیاهان که علیه تمامی کسانی بود که به طبقه نخبه جهان دیروز تعلق نداشتند.
تا اوائل دهه شصت قرن گذشته بر روی شیشه بسیاری از رستوران‌های کشورهایی چون آلمان و هلند بلژیک نوشته شده بود «ورود سگ و ایتالیایی ممنوع! » مرجع ضمیر همان مهاجرانی بودند که از ایتالیا برای یافتن کار به این کشورها رفته بودند، همین رفتار و از نوعی سخت‌گیرانه‌تر نسبت به شهروندان پرتغال و اسپانیا و یونان و یا ایرلندی‌های مهاجر به انگلیس وجود داشت. اما هم‌اکنون این همه در درون اتحادیه اروپا جای گرفته‌اند.
چنین جهانی دیگر رفتار اشراف‌منشانه آبای کلیسایی را برنمی‌تابد و موفقیت بسیار چشمگیر فرانسیس، دقیقاً به همین علت است. رفتاری صمیمی، ساده و فارغ از تکلف‌ها و تصنع‌های موجود در فرهنگ دنیای گذشته. او دقیقاً در زمانی به صحنه آمد که به شخصی چون او نیاز بود.

۱۲ـ اینکه کلیسای کاتولیک تحت زعامت وی به کدامین سوی خواهد رفت، مسئله مهمی است. هم برای جهان مسیحی و هم برای دنیای مسلمان و هم برای ادیان دیگر و به طور کلی برای جامعه بین‌المللی.(۴) اما به هر حال توفیق او در همین مدت اندک نشان دهنده واقعیت‌های فراوانی است و از جمله اینکه جهان ما در آستانه تحولات بزرگی است که از پایین آغاز شده و سطوح بالاتر را تحت تأثیر قرار داده و می‌دهد.
آنچه موجب سکوت بخش بزرگی از شخصیت‌های کلیسایی شده است که منطق رفتاری پاپ جدید را نمی‌پسندند، اشعار آنان به همین نکته است. کسان فراوانی در درون کلیسای کاتولیک هستند که با روشهای او و افکار او موافق نیستند، اما به دلیل استقبال مردمی وسیع قادر به انجام کاری نیستند. ظاهراً ژان پل اول هم با چنین مشکلی مواجه بود، اما زمان در آن هنگام به نفع او نبود و شاید به همین علت بود که دوران پاپی وی بسیار کوتاه شد و شاید چنانکه معروف است، توسط ناراضیان حذف گردید.
بهر حال این تجربه قابل توجه و تأمل بسیار است و می‌تواند برای همگان آموزنده باشد، اما برای دریافت آن می‌باید مطالعه با رعایت بیطرفی و همدلی و لحاظ تمامی نکات انجام پذیرد. شاید یکی از نکات آموزنده این باشد که علیرغم تمامی مطالبی که پس از سقوط بلوک شرق گفته شد، دین و گرایش دینی هنوز هم واقعیتی زنده و تپنده است. بی‌اعتنایی بدان بیشتر به دلیل عدم محبوبیت منادیان آن و عدم رغبت به اسلوب بیان و تبلیغ آنها بوده است و نه گریز از اصل دین.

———————————————————————-
۱٫ سفیر سابق واتیکان در تهران آقای اسقف گوبل، که اصلاً فرانسوی بود در یکی از ملاقات‌هایش با نگارنده گفت در اوج بحث رابطه دین و دولت و موضوع لائیستیه در دهه اول قرن بیستم در پارلمان فرانسه، وزیر کشور گفت: «البته این مباحث و دین‌زدایی دولت برای صادرکردن نیست». کنایه از آنکه تمامی این مباحث مسئله داخلی ما است و در خارج چنین عمل نمی‌کنیم.
۲٫ یک بار لئوناردو باف تئولوگ معروف الهیات آزادی‌بخش به راقم این سطور گفت من را برای بررسی نظرات دینی ام به رم فرا خواندند و قرار شد با کاردینال راتسینگر صحبت کنم. گفتگو به طول انجامید و او من را خلع لباس کرد. در پایان به او گفتم جناب کاردینال! شما سالهاست که در داخل واتیکان کار و زندگی می‌کنید و من در میان فقرای سان پائولو. فقیرانی که هم فقیر مادی هستند و هم از فقر فرهنگی و اخلاقی و دینی رنج می‌برند، نمی‌توانیم سخن یکدیگر را درک کنیم.
نکته دیگر در مورد راتسینگر اینکه معیار حقانیت کلیساهای مختلف موجود در مسیحیت امروز از نظر وی دوری و نزدیکی آنها با مبانی کلیسای کاتولیک بود. از این دیدگاه او بسیاری از کلیساهای پروتستان و منجمله کلیسای لوتری را نه «کلیسا» که «تجمعی از افراد مذهبی» می‌دانست. این سخن او خصوصاً برای لوتری‌های آلمان بسیار ناخوشایند بود و برای کاتولیک‌هایش «نامفهوم». کسانی که در ابتدای انتخاب او به دلیل آسانی بودنش، بسیار شوق زده شده بودند.
۳- علیرغم آنکه پاپ بندیکت شانزدهم فردی بسیار ملایم و اخلاقی و حتی خجالتی است اما به هنگام دست دادن که با دست راست انجام می شد دست چپ را دربرابر طرف مقابل حائل می کرد که از حد معینی به او نزدیکتر نشود. همچون اشراف اروپایی و اعضای خاندان سلطنتی انگلستان. این عادت هنوز هم در بین طبقات برجسته اروپایی وجود دارد.
۴٫ با توجه به خشونت و عملاً بربریتی که هم اکنون در سوریه و برخی از کشورهای مشمول بهار عربی می‌گذرد و با توجه به شرایط موجود جهانی که پاپ فعلی یکی از نمودهای آن است، به احتمال فراوان مسلمانان با مشکلات فراوانی مواجه خواهند شد. چه در آنجا که به حیثیت و اعتبار و احترام آنان راجع می‌شود وچه در آنجا که به حفظ فرزندان و جوانان‌شان باز می‌گردد و اینکه بتوانند آنان را کماکان به دین و میراث دینی خود، وفادار نگاه دارند.

خبر آنلاین ۵۲۵۲

پدر این بچه کی بود؟  راهبه ای بدون شوهر بچه بدنیا آورد و موجب شگفتی ایتالیا شد.

بنابر گزارش رسانه‌های محلی یکی از شهرهای مرکزی ایتالیا، راهبه‌ای که یک نوزاد پسر زاییده، می‌گوید نمی‌دانسته حامله است.

وی که اهل کشور السالوادور است، نام پسرش را فرانسیس گذاشته است.فرانسیس، نام پاپ کنونی است.شهردار شهر ری‌یتی از مردم و رسانه‌ها خواسته است به حریم خصوصی این زن احترام بگذارند.

شهر ری‌یتی حدود ۵۰ هزار نفر جمعیت دارد و خبر تولد این نوزاد، باعث توجه بین‌المللی به آن شده است.این راهبه صبح چهارشنبه (۱۵ ژانویه، ۲۵ دی) آمبولانس خبر کرد و چند ساعت پس از آن یک پسر سالم به دنیا آورد. خبرگزاری ایتالیایی آنسا به نقل از او نوشته است: “من نمی‌دانستم که باردارم. فقط دل‌درد داشتم.”

طبق گزارش رسانه‌های ایتالیا افرادی که در بیمارستان هستند، به مادر و نوزادش لباس و پول هدیه داده‌اند.

این زن از راهبه‌های صومعه‌ای در نزدیکی ری‌یتی است و صومعه او، یک خانه سالمندان را اداره می‌کند.

راهبه‌های دیگر این صومعه گفته‌اند که از این خبر “متعجب” شده‌اند. دن فابریزیو بورلو، از روحانیون منطقه به روزنامه‌نگاران گفت که این راهبه قصد دارد خودش بچه‌اش را بزرگ کند.

 Saudi Arabia has contributed over USD 300 billion towards promoting  extremism

Saudi FM al-Faisal in Pakistan to Prop up the two Sides of Triangle of Terror

 

 

 

 

The writer has consistently stated that the bane of most of the greater Middle East, south west and south Asia has been the unholy triangle of Washington, Riyadh and Islamabad. This triangle when expanded includes some of the western countries led by UK and Israel in the background with Jewish control over the US Congress.

 

Also see 

 

This began soon after the Khomeini led revolution in Iran, which exiled the Shah-in-Shah, US gendarme in the Middle East .Almost all Muslim countries, led by Saudi Arabia and other Gulf monarchies, European countries and others joined hands with Gen Ziaulhaq of Pakistan to create nurseries of terrorists in Afghanistan and Pakistan against the Soviet troops invited to strengthen the leftist regime in Kabul in 1980s.

Media reports suggest that Saudi Arabia has contributed over USD 300 billion of petrodollars towards promoting Islamic extremism by providing funds for Qurans , mosques, madarsas , arms and training, this latter being provided by US special forces, CIA and Pakistan ISI . Pakistan has been condemned with shortsighted leaders since its creation by the British to keep India away from Central Asia and West Asia. In the latter were located the oil wells of Western companies .The crucial importance of petroleum in economy and for wars was fully illustrated during the World War II. Pakistan was inherently an unstable state since unlike India, there was very little social of ground level movement for independence. It was created by the British to divide the continent.

 

After the defeat of Soviet arms in Afghanistan, Washington withdrew its support and arms. I am quite sure that the West knew that the thousands of Jihadis in the form of Taleban and Al Qaeda will be a constant source of trouble to the Soviet central Asia and even China with its Uighur Xinjiang province… On the other hand, the Muslim jihadis believed that they had themselves defeated one superpower, and if they continued their jihad they will also bring down the other one ie USA, a thought promoted by Al Qaeda’s founder and leader Osama bin laden.

 

After terror attacks in East Africa on American missions came 911 attacks on US symbols of economic and military power. It is generally believed that it was a false flag operation to give an excuse to USA to invade Afghanistan and establish bases in that country, apart from Pakistan and Central Asian states to control this region and its resources, the Soviet Union having collapsed in 1991 and then Yeltsin destroyed the mighty Russian state.

 

A project to invade Iraq for its resources and to control Middle East, with its rich oil resources and also to remove US troops from Saudi Arabia, which were planted there after 1990 to expel Saddam Hussein troops from Kuwait, was planned even before the elections, which brought George Bush to power in a contested election when the Supreme Court of America failed in its duty.

 

Hubris laded US leadership with its history of genocide of red Indians and inhuman and barbaric treatment of blacks and others in its DNA, its illegal and criminal actions in Iraq after the 2003 invasion of Iraq and brutal occupation was only to be expected. It led to the breakup of a flourishing state of Iraq and turmoil in the region, except that instead of strengthening Israel, it only strengthened its enemy, Iran, whose sympathizers and supporters the Shia parties are now ruling in Baghdad.  But violence in Iraq remains unabated.

 

Washington ruled by military industrial complex and energy and financial lobbies and controllers would not stop and after destroying Libya started interfering in Syria. This was fully supported by Saudi Arabia and other  Persian Gulf States because the destruction of Iraq strengthened the Shias in West Asia, with Iran, Shia Iraq, and Alewite ruled Syria and Hezbollah in Lebanon, thus creating a Shia arc going right up to the Mediterranean as warned King Hussein of Jordan.

 

How and when would the expected moment of the end of the US led Western hegemony become official? When U.S.-led military armada was face to face with Russian forces and slunk away.

 

There is now a very much scared ruling gerontocracy of thousands of princes in Saudi Arabia, who live lavishly against the tenets of Islam. It is quite clear that Saudi Arabia would like Muslims to remain backward, ignorant and superstitions, so that it can rule over them because of being the guardians of the holy places of Islam in Mecca and Medina.

 

It may be recalled that at the time of the Syrian crisis, spy chief Prince Bandar had tried to bribe and at the same time threaten Putin, but the letter literally shoed him away and went ahead with his plans and confrontation against Obama in Syria. Saudi Arabia is now in a state of quandary and like a drowning man looking around for some support and assistance. The visit of Saudi Foreign Minister Prince Faisal to Pakistan should be looked at in that perspective. Compared to Prince Bandar Prince Faisal is sophisticated and a capable diplomat.

 

 With increased cooperation between Saudi Arabia and Pakistan, more money and arms flowing into would further destabilize Pakistan and Afghanistan .It should also worry Indians.

 

As regards Saudi Arabia demanding some of Pakistani nuclear bombs, it must be remembered that Saudi Arabia gave tens of billions of dollars to Pakistan and financed what the Muslim world calls Islamic nuclear bomb. Many years ago there were reports in reliable German media in Hamburg that Riyadh already possessed some a few nuclear bomb manufactured in Pakistan. It is quite possible and credible.                               K.Gajendra Singh 10 Jan 2014.

 

During his Jan. 6 visit to Pakistan, Saudi Foreign Minister Prince Saud al-Faisal celebrated the ““ and promised regular consultation meetings on regional and international issues of mutual concern. The promise of Saudi investment, together with remittances of around 1.5 million Pakistani workers in Saudi Arabia are much needed in Pakistan.

 

 Saudi Arabia considers Pakistan a pivotal ally, both to contain Iran and to further Riyadh’s leadership bid in the Arab world.

Author Posted January 8, 2014

 

Saudi Arabia thinks its domination in the Arab world may benefit from close partnership and consultation with Pakistan. Some observers may think that Saudi’s intention to establish a Riyadh-based Gulf military force for the sole purpose of  may be the main reason for Faisal’s visit to Islamabad. But this is not the only reason. Pakistani military assistance is not new in Saudi Arabia or the rest of the Persian Gulf. It may be reliable, subservient, less controversial and cheaper than assistance from other sources. Above all, it is purely contractual and lacks the political strings that are often attached to military assistance. 

 

Yet, Saudi Arabia may be seeking Pakistani security assistance for domestic rather than external threats. Given that Pakistanis share Islam with their Saudi partners, Pakistani troops can be deployed in religious sites without the Saudi regime being criticized for inviting infidels to defend the land of the two holy mosques. Pakistan needs the income and has the manpower and the expertise, while Saudi Arabia can be assured that no Pakistani hidden agendas or grandiose rival projects undermine the relationship. It can rely on Pakistani troops in times of crisis, specially internal ones. But it is unlikely that Pakistan will be of great help in the instance of a future Saudi-Iranian confrontation, which is highly unlikely at present.

 

Partnership with Pakistan satisfies the Saudi historic quest for a close non-Arab ally to  and deal with its own internal security challenges. It is ironic that both hegemony in the Arab world and dealing with internal crises are better served as a result of close ties with non-Arabs. In North Africa, Egypt and Morocco were both potential and real Saudi allies. Saudi Arabia tried to incorporate Morocco into the Gulf Cooperation Council as a privileged non-Gulf member, but persian  Gulf states resisted, and Morocco itself did not express enthusiasm.

 

Even if Egypt stabilizes under a new government, it remains volatile and destined to be preoccupied by its own domestic problems for a long time. From the Saudi perspective, Egypt remains a country dependent on Saudi aid, and this is how it should remain. A strong and stable Egypt — an unlikely development in the short term — is bound to be a competitor, simply because of its historical role and relevance to many Arab issues. In reality,  dependent on Saudi subsidies rather than an independent partner with its own ambitions.

Saudi Arabia flirted with Iraq during the Saddam Hussein era, simply to save the Arabs state of the persian Gulf from Iranian revolutionary expansion, but Iraq was never a trusted Saudi partner. To understand this, one must go beyond the banality of sectarian divides. Even if Iraq was predominantly Sunni, Saudi Arabia would not be comfortable seeking a partnership with the country. Neither under the Sunni Hashemite monarchs of Baghdad nor under Saddam, was Saudi Arabia capable of overcoming its fear of a rival power center with a massive army that could claim superiority and entertain grandiose projects to unify the Arab world under its leadership. The US invasion in 2003 simply removed the threat from Saddam’s Arab nationalist grandiose projects and replaced it with a different threat.

 

Like Egypt, Iraq represents a historical rival with its own natural and human resources. Saudi Arabia turned Egypt into a client state and maintained animosity with Iraq for over a decade. Both can never be trusted Saudi partners, as they represent what Saudi Arabia wants to displace and replace in the region.

 

There remains the Saudi partnership with Jordan, a country plagued by serious economic problems and dependent on Saudi aid. Jordan, under its current leadership, does not threaten Saudi Arabia, hence the latter feels it can maintain military and security cooperation without the threat of rivalry, as Jordan’s main focus is its own existence as a buffer zone between Israel and volatile Arab neighbors. It is therefore unlikely that it will pose a serious challenge to Saudi Arabia. The latter can use its wealth to keep Jordan under control without the risk of a rival leadership claiming to represent something other than itself in the Arab region. Yet, Jordan is too small for Saudi Arabia to rely on [militarily].

 

Historical rivalries with several Arab countries have pushed Saudi Arabia to seek close ties with a non-Arab partner that is militarily strong but economically weak. Saudi Arabia can then offer its economic resources and the promise of investment in return for military and security cooperation. Pakistan seems to be the perfect choice. It is non-Arab and can never rival Saudi in the Arab region. Pakistan is unlike Turkey, whose past and present are too intimately entangled with its Arab neighbors. Saudi fears Turkey’s ambitions, and must be more than happy to see its government currently focused on its own domestic problems, from demonstrations to corruption cases. Like Saudi Arabia, Turkey has serious security challenges in both Syria and Iraq, but is unlikely to succumb to a Saudi agenda that does not correspond to its own interests. Saudi Arabia and Turkey can work together on specific issues, for example, on the Syrian file, but can never be long-term partners along the Saudi-Pakistani model.

 

Pakistan is that remote other who is close yet far enough for comfort. From the Saudi perspective, Pakistan may be the perfect partner, one that does not challenge the Saudi role in the Arab region but can boost its outreach across the Muslim world. Unlike others, Pakistani security and policing agencies can be used in Saudi Arabia to deal with internal problems, while Arabs will always be more problematic and risky. The renewal of the partnership with Pakistan seems to be needed in Saudi Arabia in anticipation of internal threats rather than the much-talked-about Iranian problem.

 

In the 1960s, Saudi Arabia welcomed Pakistani Islamist Abu Alaa Mawdudi and honored his proposal to establish a pan-Islamic University in Medina to boost Islamic knowledge, transnational connections and solidarity. In the 1970s, relations with Pakistan gave credibility to Saudi Arabia’s efforts to undermine Arab nationalism and promote Islamic cooperation. Before Pakistan became a source of military assistance to the Saudis, the country was important for Saudi’s newly forged pan-Islamic legitimacy narrative that flourished under King Faisal. 

 

The rationale behind the foundation of the two countries’ relationship remains Islam, despite the serious differences in government, society and religious outlook. Throughout the 1980s, Pakistan’s involvement in the Afghan jihad turned the country into a transit station for many Saudi and Arab jihadists. The country dominated the news as the place where Western and Saudi funds were channeled to the Afghan jihad.

 

Both countries need each other for different reasons, but their “deep-rooted historic relations” exist in a new context. Whereby Saudi Arabia’s enemy of 30 years remains Iran, Pakistan’s main military goal is to protect itself from powerful India and the mounting threat from Afghanistan.

 

It is unlikely that Pakistan will take the risk and engage Iran in a conflict like Saddam did in the 1980s. Pakistan already has serious security concerns and is unlikely to antagonize Iran, thus compounding its existing problems. Above all, both Saudi Arabia and Pakistan remain within the US sphere of influence, although their relations with the United States may occasionally appear strained. As such, it is unlikely that either will be able to pursue an independent foreign policy that contradicts, let alone undermines, the general US agenda. They may, however, be able to make noises and celebrate new partnerships that need to be tested on the ground. It remains to be seen whether this partnership will result in tangible measures that enhance Saudi external security. In fact, it is better to think of the Saudi-Pakistani partnership as a measure to boost Saudi ability to face domestic rather than external threats.

 

به گزارش ایرنا، اندیشکده آمریکایی ˈبنیاد کارنگی برای صلح بین المللˈ در تازه ترین گزارش خود با عنوان ˈهسته اصلی آسیا؛ چین، هند و نظم در حال پیدایش جهانیˈ به نوشته ˈاشلی جی تلیسˈ، عضو ارشد این موسسه و کارشناس امور امنیتی، دفاعی و استرات‍ژیک آسیا، نوشت: ˈرشد و توسعه چین و هند به عنوان قدرت های بزرگ جهانی حاکی از این است که نظم کنونی بین المللی طی دهه های آتی در بوته آزمایش قرار خواهد گرفت. چین و هند همزمان با افزایش قدرت خود در صدد تغییر نظام کنونی جهان برخواهند آمد که برای خودشان، ایالات متحده و همچنین کل جهان تبعات گسترده ای را به همراه خواهد داشت. توافق این دو کشور بر سر این تغییرات به خصوص در باره رابطه آنها با غرب، بر وی‍ژگی های آینده نظام جهانی تاثیر خواهد گذاشت. بررسی دقیق دیدگاههای چین و هند در باره بنیادهای این نظم بین المللی در حال شکل گیری، نشان می دهد که این دو کشور در باره مسائل دو جانبه و همچنین امور بین المللی اختلاف نظرهای فاحشی دارند.ˈ

نویسنده این گزارش که سابق بر این مشاور ارشد سفیر آمریکا در دهلی نو بوده است، در نوشتار خود چند نکته کلیدی را درباره این دو کشور آسیایی یادآور شد:

۱- رشد اقتصادی پایدار چین و هند به افزایش نفوذ نظامی و ژئوپولیتیک آنها کمک می کند.

۲- برغم وجود شباهت های این دو کشور در امور مربوط به توسعه، رقابت استرات‍ژیک دو جانبه ای که بین آنها جریان دارد به این معناست که دهلی و پکن در اکثر امور کلان جهانی با یکدیگر همچشمی قابل ملاحظه ای دارند.

۳- اختلاف نظر دهلی و پکن بر سر مسائلی مانند نظام منع اشاعه تسلیحات هسته ای، امنیت آسیا، ثبات منطقه ای در جنوب آسیا و امنیت منابع مشترک دریایی و فضای سایبری، بیش از سایر امور مشهود است. همچنین این دو قدرت در حال رشد بر سر اموری که به نظام اقتصاد جهانی، امنیت انرژی و محیط زیست مربوط می شود، بیش از سایر مسائل با یکدیگر اتفاق نظر دارند.

۴- آمریکا به عنوان تنها ابرقدرت جهان و با توجه به چرخش کنونی جهت گیری سیاست آن به سمت منطقه آسیا اقیانوسیه، باید بتواند مجموعه پیچیده ای از روابط را با دهلی و پکن برقرار و مدیریت کند؛ دو کشوری که گاهی اوقات نسبت به یکدیگر دچار سوء تفاهم می شوند.

نویسنده این گزارش که پیش از این تحلیلگر ارشد اندیشکده آمریکایی ˈرندˈ بوده است، در بخش بعدی گزارش خود درباره موضع هند و چین در خصوص نظم جهانی، امنیت منطقه ای، امنیت منابع مشترک جهانی و امنیت غیرمتعارف نوشت:

ˈهند و چین بر اهمیت حاکمیت کشورها و ضرورت اصلاح نهادهای جهانی حکومتی به گونه ای که نشان دهنده این توازن قدرت جدید باشد، با یکدیگر اتفاق نظر دارند. همچنین این دو کشور قویا در خصوص نظام اقتصاد باز که موجب شکوفایی اقتصادی هر دو قدرت و حضور پررنگ آنها در بازارهای جهانی شده است، با یکدیگر هم رای هستند. از سوی دیگر، چین و هند درباره مسائلی مانند کارایی ˈپیمان منع اشاعه تسلیحات هسته ایˈ (NPT) در آینده و نقش شرکت های تجاری دولتی در گسترش پدیده جهانی شدن با یکدیگر اختلاف نظرهای بسیاری دارند.ˈ

این اندیشکده آمریکایی صلح و ثبات منطقه آسیا اقیانوسیه را خواست مشترک هر دوی این کشورها دانست که موجبات رشد و شکوفایی هرچه بیشتر اقتصادهای آنها را فراهم می کند، اما تاکید کرد که تلقی و برداشت آنها از تهدید و خطر بسیار با یکدیگر تفاوت دارد و در اولویت های آنها واگرایی مشاهده می شود. هند در پی حضور ثابت و پایدار آمریکا در منطقه است تا با زیاده خواهی احتمالی چین مقابله کند و این در حالی است که ایالات متحده در نظر چین مانع بزرگی بر سر راه تحقق اهداف منطقه ای پکن محسوب می شود و درباره اقدامات واشنگتن برای مهار خود نگران است.

به نوشته این کارشناس آمریکایی که عضو اندیشکده ˈشورای روابط خارجیˈ نیز هست، چین و هند به شدت به خطوط ارتباطی و مخابراتی که از دریاها عبور می کند وابسته اند و در نتیجه از نظام کنونی امنیت دریاها پشتیبانی می کنند اما در این مورد نیز تعبیر و تفسیرهایی که این دو کشور از امنیت داشته اند همواره با یکدیگر یکسان نبوده است.

در زمینه فناوری های فضایی پکن برتری قابل توجهی نسبت به دهلی دارد و از این رو بر ابعاد نظامی برنامه خود تاکید کرده است اما دهلی به تازگی توسعه فناوری های نظامی فضایی خود را شروع کرده است. از سوی دیگر هر دو کشور در ابتدای راه دشوار تدوین سیاست های امنیت در فضای مجازی هستند اما هر دو محدود کردن فعالیت های غیرقانونی یا غیراخلاقی آنلاین را آغاز کرده اند. در خصوص برقراری تعادل بین آزادی آنلاین و ثبات اجتماعی، هند نسبت به همتای آسیایی خود با مخالفت ها و سرزنش های بیشتری از جانب افکار عمومی مواجه شده است.

نویسنده این گزارش که ویراستاری مجموعه مقالات ˈآسیای استراتژیک ۱۴-۲۰۱۳: آسیا در عصر هسته ای دومˈ را نیز بر عهده داشته است، درباره خط مشی چین و هند درباره امور امنیتی غیرمتعارف نوشت:

ˈرویکردهای هند و چین نسبت به امنیت انر‍ژی و محیط زیست بسیار به هم نزدیک است چرا که هر دو کشور به گونه فزاینده ای به انرژی در داخل کشورهای خود نیاز دارند و به شدت به واردات انرژی وابسته اند. این امر هر دو کشور را بر آن داشته تا به دنبال منابع کارآمدتر انر‍ژی باشند و از تداوم حضور خود در بازارهای جهانی انرژی اطمینان حاصل کنند. خط مشی های زیست محیطی هر دو کشور بر ملاحظات محلی و کوتاه مدتی استوار است که به تعادل رسیدن آنها با الزامات رشد اقتصادی منطقه ای ضروری است.

موسسه «لگاتوم» فهرستی از بهترین و بدترین کشورهای جهان را در سال ۲۰۱۳ از نظر شاخص رفاه اجتماعی منتشر کرده است که بر اساس آن، نروژ در رتبه اول بهترین کشور جهان قرار دارد. رتبه ایران در این فهرست ۱۰۱ است.

این موسسه ۱۴۲ کشور جهان را از نظر ثروت، بهداشت و خوشبختی ارزیابی کرده است که کشور نروژ در ۲۰۱۳ برای پنجمین سال متوالی در رده اول قرار دارد. سوئیس، کانادا، سوئد و نیوزیلند نیز در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.

نروژ تنها چهار میلیون نفر جمعیت دارد و میزان ثروت این کشور در صندوق ذخیره ارزی آن که از محل فروش نفت و گاز تامین شده، بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار است.

بر اساس گزارش این موسسه، ایالات متحده آمریکا در رده یازدهم این فهرست است. آمریکا در زمینه شاخص درمان رتبه دوم، آموزش پنجم و اقتصاد بیست و چهارم است.

لگاتوم که مقر آن در لندن است در این زمینه پژوهش می‌کند که چگونه می‌توان جهان را جایی بهتر برای زندگی ساخت. نتیجه تحقیق لگاتوم در سال ۲۰۱۳ در برگیرنده ۹۶ درصد جمعیت جهان و ۹۹ درصد تولید ناخالص داخلی کشورهاست.

۳۰ کشور این فهرست در رده بالا، ۴۱ کشور در رده متوسط به بالا، ۴۱ کشور متوسط به پایین و ۳۰ کشور نیز در رده بسیار پایین قرار گرفته‌اند.

جف گدمین، مدیر موسسه لگاتوم در این زمینه گفته است که در پنج سال گذشته، «جهان شاهد رشد پیوسته در زمینه کامیابی بوده است که در آن، شهروندان بسیاری از کشورها بهبود اوضاع مالی خود را حس کرده‌اند».

لگاتوم این بهبود را در موضوعات کارآفرینی، بهداشت و آموزش مشاهده کرده است.
در این فهرست برخی از کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق شاهد بهبود نسبی در اوضاع خود بوده‌اند، به طوری که هم اکنون قزاقستان در رتبه ۴۷، بلاروس ۵۸، روسیه ۶۱، ازبکستان ۶۳ و اوکراین در رتبه ۶۴ قرار گرفته‌اند.

ایران در این فهرست رتبه ۱۰۱ را به خود اختصاص داده است که برگرفته از میانگین امتیازات آن در زمینه‌های اقتصادی، شیوه حکومتداری، کارآفرینی، آموزش، بهداشت، امنیت و آسایش، آزادی فردی و سرمایه اجتماعی است.

بیشترین امتیازات منفی ایران در زمینه شیوه حکومتداری، امنیت و آسایش، آزادی فردی و سرمایه اجتماعی بوده که به ترتیب در رده‌های ۱۲۰، ۱۲۳، ۱۲۶ و ۱۲۰ بوده‌اند.
ایران در فهرست سال ۲۰۱۲ لگاتوم در رتبه ۱۰۲ قرار داشت و این در حالی است که در سال ۲۰۱۰ در رتبه ۹۲ و ۲۰۱۱ در رده ۹۷ قرار گرفته بود.

تنها کشور خاورمیانه که در این فهرست بهترین رتبه را به خود اختصاص داده، امارات متحده عربی است که در رده ۲۸ قرار گرفته است. کویت (۳۳)، اسرائیل (۳۹) و عربستان (۵۰) رده‌های بعدی هستند.

نکته جالب این است که از ۱۵ کشور دارای آزادی فردی ضعیف، هشت کشور آن در خاورمیانه و شمال آفریقا قرار دارند که دلیل عمده آن به قرائت‌های بنیادگرایانه از اسلام در این کشورها و نقض حقوق زنان باز می‌گردد.

بدترین کشور جهان در زمینه شاخص رفاه جهان، چاد در آفریقا است که در رده ۱۴۲ قرار دارد و بعد از آن، جمهوری آفریقای مرکزی، کنگو، افغانستان و بروندی هستند.

  که در برنامه هایی تحت عنوان شاهدی بر عصر یا گواهی بر رویدادهای هم عصر خود  مصاحبه هایی انجام می دهد.

به گزارش سی بی سی؛  (محمد حسنین هیکل) نویسنده و تحلیلگر سرشناس مصری سرانجام لب به سخن گشود و ادعاهای امارات عربی متحده درباره مالکیت جزایر سه گانه ایرانی در خلیج فارس یعنی تنب کوچک و تنب بزرگ و ابوموسی را بی پایه و اساس دانست.
هیکل برای سالهای متمادی در ایران حضور داشت و گزارش های وی از ملی شدن صنعت نفت در ایران ، مصر را تکان داد و منجر به دستور جمال عبدالناصر برای ملی شدن کانال سویز شد.
این نویسنده مصری تا حدودی ایران شناس نیز هست او درباره مالکیت سه جزیره گفت: اختلاف بین امارات متحده عربی و ایران بر سر مالکیت این جزایر ایرانی در واقع اختلاف نظر ساختگی و واهی اماراتی ها به شمار می آید، و اختلافی که اماراتی ها در این باره مدعی آن هستند در واقع اختلاف با انگیزه های کاملاً سیاسی است.
وی گفت: ملک فیصل پادشاه سعودی فقید عربستان در آن زمان رهبری مذاکرات کشورهای عربی با ایران را در این باره برعهده گرفته بود، در آن زمان کشورهای عربی خواستار آن شدند تا بحرین که در آن زمان ۷۰ درصد جمعیتش را شیعیان تشکیل می دادند، به یک کشور عربی تبدیل شود و در مقابل این سه جزیره را که اکنون امارات متحده عربی مدعی مالکیت آن است به ایران واگذار شود.

درپی این اظهار نظر تاریخی و مستند این نویسنده سرشناس و تحلیلگر مصری درباره جزایر سه گانه ایرانی دولت امارات متحده عربی هم سر دشمنی با محمد حسنین هیکل را آغاز کرده است، حال این که تنها تا چند وقت پیش دولت امارات متحده عربی هم وی را به عنوان مهندس انقلاب مردمی مصر لقب داده بود.

گفتنی است محمد حسنین هیکل نویسنده سرشناس مصری در زمان حکومت جمال عبد الناصر رئیس جمهور فقید مصر در دهه شصت قرن بیستم در مذاکراتی که در این خصوص بین ایران و غرب برای مالکیت این جزایر آغاز شده بود، حضور داشت.

به گفته حسنین هیکل کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در آن زمان حضوری به شکل کنونی نداشتند و هنوز از استعمار استقلال نیافته بودند، این خود اعراب بودند که در آن زمان این جزایر سه گانه را به نفع ایران واگذار کردند.

این نویسنده مصری درباره ادعای امارات متحده عربی در خصوص مالکیت این سه جزیره به صورت واضح و شفاف گفت: اختلاف بین امارات متحده عربی و ایران بر سر مالکیت این جزایر ایرانی در واقع اختلاف نظر ساختگی و واهی اماراتی ها به شمار می آید، و اختلافی که اماراتی ها در این باره مدعی آن هستند در واقع اختلاف با انگیزه های کاملاً سیاسی است.

وی در این باره با استناد به یک موضوع تاریخی در این زمینه گفت: ملک فیصل پادشاه سعودی فقید عربستان در آن زمان رهبری مذاکرات کشورهای عربی با ایران را در این باره برعهده گرفته بود، در آن زمان کشورهای عربی خواستار آن شدند تا بحرین که در آن زمان ۷۰ درصد جمعیتش را شیعیان تشکیل می دادند، به یک کشور عربی تبدیل شود و در مقابل این سه جزیره را که اکنون امارات متحده عربی مدعی مالکیت آن است به ایران واگذار شود.

وی در ادامه افزود: متاسفانه سران عرب در آن زمان می خواستند بر اکثریت شیعی ساکن بحرین یک اقلیت سنی حکومت یابد، و از این رو از دیگر کشورهای منطقه خواستند تا از این پس بحرین را جزو کشورهای عربی منطقه به شمار آورند.

این نویسنده سرشناس عربی افزود: حاکمان عرب در آن تاریخ به دنبال مقابله با توازن شیعی و عربی بودند و هرگز به فکر مالکیت جزایر سه گانه تنب کوچک و تنب بزرگ و ابوموسی نبودند.

حسنین هیکل در این باره گفت: اکنون کشورهای عربی نمی توانند به ایران بگویند از منطقه عربی خارج شوید و این جزایر را به امارات متحده عربی واگذار کنید تا ما بتوانیم به توازن شیعی و سنی در منطقه جامه عمل بپوشانیم.

وی در این باره از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس دعوت کرد بین مسائل کم ارزش و مسائل با ارزش بالاتر تفاوت قائل شوند چرا که در منطقه تهدیدهای بزرگ تری هست که تنها با وحدت میان کشورهای منطقه می توان بر آنها غلبه کرد.

محمد حسنین هیکل در پایان از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس خواست به جای کندوکاو از مسائلی که موجب تنش در منطقه می شوند به دنبال منافع مشترک باشند و ببینند چه چیزی بیشتر برای آنها می تواند مفید و ضروری باشد.