چکیده  سفر نامه آفریقا و هنــــــــــــــــــــــــــــــــــــــد

دو سفر نامه نویس بزرگ یکی ابن بطوطه و دیگری ناصر خسرو همیشه مورد احترام من بوده اند

آنچه این دو مرد بزرگ از تجربیات چندین سال سفر و گذر بجای گذاشته اند بی نظیر است.ناصر خسرو از تاجیکستان بسوی ایران سفر کرد  به آذربایجان و ترکیه و به سوریه و مصر رفت و سپس به مکه رفت و دوباره از جنوب ایران به کشورش بازگشت و عجایب و شگفتی های مسیر را با دقت شرح داد که کتابش راهنمای سفر سایر زوار قرار گرفت.

 ابن بطوطه از شمال غرب آفریقا در تنگه جبل طارق سفر خود را شروع کرد پیاده و با اسب و خر شمال آقریقا تا مکه را پیمود خلیج فارس  و ایران را زیر پا گذاشت به ترکیه  و  به شمال اروپا رفت از آنجا به هند و چین سفر کرد و عجایب و غرایب آن روزگار را نوشت. من نیز بخشی از مسیر او را پیموده ام اما با ماشین و هواپیما .

 سیزده فروردین 1376 به ابتدا هواپیما در  شهر انتبه شهر توقف داست سپس ادامه مسیر به فرودگاه کنیا رسیدیم سراسر مسیر سر سبز و جنگلی بود منطقه استوایی آفریقا با بارانهای شدید  سپس به  ماپوتو پایتخت موزامبیک رسیدم از بالای هواپیما شهر را که دیدم تعجب کردم چون تصور یک شهر عقب مانده آفریقایی با کلبه های پراکنده روستایی آفریقایی را داشتم اما از بالا ساختمان ها و برج های مدرن دیده می شد.

از فرودگاه تا محل اقامت جاده با آسفالت باریکی در وسط وجود داشت با پیاده روهای خاکی و جمعیت فراوان اما فضای سبز و جنگلی از زشتی پیاده روها می کاست. موقعی که ما به موزامبیک رسیدیم 14 فروردین 1376  تازه فصل پاییز شروع شده بود و بعضی درختان و پوشش گیاهان زرد شده بود موزامبیک در شرق و جنوب آقریقا و نزدیک قطب جنوب است و دوره ی فصل های سال برخلاف ایران است.

خرداد ماه و تیرماه  در آنجا زمستان است و در ارتفاعات جنوب موزامبیک و آفریقای جنوبی برف می بارد.اما بندرت یخ می زند. موزامبیک به تازگی از یک جنگ خونین داخلی رهایی بافته بود جنگ طرفداران استعمار پرتغال و آپارتاید بر علیه کمونیست ها .هواپیمای سامورا ماشل رهبر استقلال موزامبیک توسط ارتش آپارتاید آفریقای جنوبی سرنگون شده بوداما رژیم آپارتاید نیز فرو پاشید و نلسون ماندلا قهرمان و مرشد سامورا ماشل بتازگی از زندان آزاد و رئیس جمهور آفریقای جنوبی شده همسر سامورا ماشل که یک انقلابی طرفدار ماندلا بود به جمع خانوادگی ماندلا پیوست و همسر وفادار او شد. در موزامبیک جمعیت زیاد هندی زندگی می کنند که جامعه ای موفق هستند. در شمال موزامبیک جایی که موسی بیک در آنجا بوده و پمبه و ناکالا نام دارد ایرانی تبارهایی وجود داشته اند که در واقع از افرو شیرازی ها بوده اند. 

سفر به جنگل کروگر (یا نشنال پارک کروجر )

Kruger National Park

از موزامبیک تا شهر پرتوریا و ژوهانسبورک باید از جنگلی عبور می کردیم که معروفترین جنگل و پارک ملی جنگلی دنیا در آن مسیر واقع شده است. جنگل کروگر .

20 کیلومتر بعد از ماپوتا پایتخت موزامبیک جاده بسیار بد بود جاده ای که آسفالت سرد آن به گودال و چاله های عجیبی تبدیل شده بود علاوه بر بدی راه دزذان و راهزانان هم در جاده بودند همان زمان راننده یک ایرانی در این جاده توسط دزدان و راهزنان مسلح به قتل رسیده بود. اما خوشبختانه در موازات این جاده اتوبانی از موزامبیک به ژوهانسبورک در حال احداث بود که آینده این منطقه را متحول خواهد کرد. با رسیدن به شهر مرزی آقریفای جنوبی جاده خیلی خوب می شود اما خطر راهزنی همچنان ادامه دارد.

در جنگل کروگر تمام حیوانات و پرندگان و بطور کلی تمام انواع گونه های موجودات زنده دنیا وجود دارند البته بجز کانگورو و طاووس که گونه بومی این جنگل نیستند.

 این جنگل عجیب و دیدنی بین سه کشور موزامبیک و آفریقای جنوبی وزیمبابوه قرار دارد. هزاران  گاو وحشی یا بوفالو – میلیونها انواع آهوها – انواع درندگان و گربه سانان  انواع ببر و پلنگ و شیر  و کفتار و شغال انواع مختلف میمونها – فیلها – کرکدن – و … حیوانات این جنگل هستند. گربه های وحشی و ببرها  انسان هایی را که از مرزهای موزامبیک  بطور غیر قانونی بداخل آفریقای جنوبی می رفتند شکار می کردند.

میمونها در همه جا حضور دارند به محض اینکه ماشین در این جنگل توقف کند صدهها میمون دور ماشین می ریزند و انتظار کمک و دریافت غذا دارند پفک – چیپس – موز و تنقلاتی که مسافران و توریستها به آنها می دهند برایشان لذت بخش است ذائقه غذایی میمون و انسان یکسان است. رفتارهای میمون و انسان هم شبیه انسان است حسادت و غرور و خشم و کینه و نفرت و قهر و آشتی و دلسوزی مهربانی و ناراحتی و خوشحالی آنها همانند انسان است. شاید به همین دلیل داروین نظریه پسرعمو بودن انسان و میمون را مطرح کرده است.

بعد از میمون اولین گله بزرگ بوفالوها را در کنار جاده دیدم  و کمی آنطرف تر گله های بزرگ صدها نفری گورخر و آهو در حال چرا بودند. همینطور که جاده را عبور می کردم ناگهان چند زرافه از عرض جاده در جلو دویدن حیوانی به آن بزرگی در عمرم ندیده بودم اولین بار بود که زرافه را از نزدیک می دیدم خیلی هیجان زده و کمی هم ترسیده بودم ما داخل ماشین در مقابل از طرافه ای که که از چند متری مان عبور می کرد اندازه ساق پای او هم نبودیم . فرصتی نیافتم که عکس و یا فیلم بگیرم چون بسرعت دویدند و داخل درختان ناپدید شدند احتمالا شیر به آنها حمله کرده بود چون در شرایط عادی زرافه نمی دود.  در طول مسیر دهها گله انواع آهوها بسیار زیبا و دیدنی در حال  چرا هستند و از ماشین های عبوری هیچ ترسی ندارد.

دیدن شیر و ببر و پلنگ چیزی بود که آرزو می کردم چون این درندگان را براحتی نمی شود دید آنها بعد از شکار می خوابند و داخل علفها دراز می کشند علفهایی که آن موقع همه زرد و خشک و به رنگ شیر بودند حتی در منطقه ای که نوشته بود اینجا محل شیرهای خطرناک است هرچقدر صبر کردیم شیر ندیدیم البته دوست همراه من گفت که در آن دورتر شیری را میبیند که خوابیده و با دمش بازی می کند مگس می پراند ولی من  شیر را ندیدم . در ادامه مسیر در جاده گله ای آهو در حال چرا بودند و جاده را بند آورده بودند  یک ماشین جلو ما در حال فیلم برداری بود فکر کردم از آهو ها فیلم می گیرد ولی کمی که بیشتر دقت کردم دیدم دو قلاده شیر در زیر یک درخت درست کنار آهوها در حال استراحت هستند این هیجان انگیز ترین صحنه های بود که در جنگل می دیدم باور کردنی نبود آهوها با خیال راحت در فاصله 5 تا 6 متری شیرها در حال چریدن بودند. انگار آنها بطور ذاتی و تجربه وضعیت و حالت  شیرها را درک می کنند شیرها هم وقتی سیر هستند با آهوها دوست هستند. شیشه های ماشین را بالا بردم و تا کنار شیرها ماشین را جلو بردم شیرها نترسیدند یکی از آنها سرش را بلند کرد و نگاهی حقارت آمیز به ما کرد و دوباره خوابید این صحنه یکی از بهترین صحنه هایی است که در حیات وحش از آن فیلم گرفته ام از فرصت توقف ما در کنار این شیرها چند میمون استفاده کرده و از سر و کول ماشین بالا رفتند ما حرکت کردیم و آنها  هم از ماشین پایین پریدند بسرعت در حال عبور بودیم که ناگهان دیدم از باربند ماشین یک میمون خود را به شیشه جلو و داشبر رساند و بعد هم بسرعت به بیرون پرت شد . بیچاره ! در بالای بار بند مانده بود و ما هم متوجه نبودیم سرعت ماشین زیاد بود امیدوارم در حال پرت شدن زخمی نشده باشد. چون به ما فرصت نداد که سرعت را کم کنیم  

شب را در جنگل ماندیم و چون از قبل  جا رزرو نکرده بودیم اقامتگاه ها به ما جا ندادند ناچار شدیم داخل ماشین بخوابیم شب صداهای متنوع حیوانات مانند رینوها/ کرکدنها و تمساح ها/ کروکدیل و صدای فیل ها  و صداهای عجیب و غریب مار- سوسک  و جیرجیرکها و …. نمی گذاشت بخوابیم با روشن شدن هوا صدای هزاران نوع پرنده بلند شد اصلا امکان خوابیدن وجود نداشت. در  آن سحر رانندگی کردم و صحنه های متنوع از حیوانات را دیدیم.  همان صحنه هایی را اکنون  می توان  در فیلم های حیات وحش می شود دید البته شنیدن کی بود مانند دیدن . دیدن از نزدیک با دیدن از فیلم  تفاوت از زمین تا آسمان است. 

متاسفانه قبل از رسیدن به ژوهانسبورک ماشین ما که مدل پایین بود و روغن سوزی داشت موتور سوزاند و متوقف شد و کمی به دردسر افتادیم  زوق زدگی سفر ما را از توجه به روغن و آب ماشین غافل کرده بود لعنت به این شانس  اه چرا اینهمه غفلت.. ……به لطف مساعدت یک انسان شریف توانستیم از خانه رضاشاه و خانه اشرف پهلوی دیدار کنیم  خانه رضا شاه در محله سفید پوستان و ثروتمندان  ژوهانسبورک در بالای یک تپه واقع شده دو طبقه و بسیار زیبا است البته اون موقع به انباری سفارت تبدیل شده بود. رضاشاه را انگلیسی ها با حقه و فریب به موریس بردند و سپس او را به ژوهانسبورگ بردند انگلیسی ها به او گفتند ارتش سرخ شوروی /روس قصد دارد او را دستگیر و به جرم جنایت جنگی اعدام کنند اگر ایران را ترک نکند و قدرت را به پسرش واگذار نکند خانواده اش تباه خواهند شد.  خانه اشرف نیز در یک باغ نسبتا بزرگ واقع شده بود اتاقهای بزرگ و فضایی برای حمام و سونا و در داخل منزل تابلوهایی از دوره رضاشاه و یک رادیوی قدیمی بزرگ به چشم می خورد لوستر هال آن سقوط کرده بود و شکسته بود. هر دو خانه سرادار داشت. من دو شب در آن خانه اقامت کردم . فردی که این همه لطف به ما کرد یک سال بعد مرحوم شد.

برای دیدن فیلم کاخ رضا شاه در موریس اینحا را کلیک کنید

سفر به سوازیلند

پادشاهی سوازیلند کشور کوچکی در درون آفریقای جنوبی است.  در قارهٔ آفریقا، بین آفریقای جنوبی و موزامبیک (طول مرز سوازیلند با آفریقای جنوبی (۳۰ کیلومتر)، بیشتر از طول مرز با موزامبیک (۱۰۵ کیلومتر) است).پایتخت سوازیلند، شهر امبابان با ۹۵,۰۰۰ نفر جمعیت می‌باشد.

 

از موزامبیک تا سوازیلند تمام جنگل است و بیشترین شتر مرغ  وحشی دنبا در این جنگل وجود دارد شتر مرغ هایی وافعا غول پیکر. علت وجود این همه شتر مرغ در این جنگلها را نفهمیدم 

حکومت آن پادشاهی است زمانیکه ما آنجا رسیدیم  جشن سالگرد تولذ شاه بود . در سالگرد تولد او هر سال جشنی برپا می کنند دختران جوان  شهر بصورت نیمه برهنه و با سینه های عریان در استادیومی در حضور شاه  و تیم داوران انتخاب ملکه  رژه می رود و حرکات مورون انجام می دهند  از بین دختران  زیبا یکی را به عنوان ملکه  انتخاب می کنند او به همسری شاه در می آید و بدین ترتیب هر سال یک زن به همسران شاه اضافه می شود. 

همه دختران  در جشن شرکت می کنند اما در سالهای اخیر  بعضی از آنها بعد از انتخاب به عنوان همسر شاه  تمرد می کنند و موضوع جنجالی ایجاد کرده اند تمرد خلاف سنتهای قبیله ای است. شاه جدید مسواتی در سالهای اخیر هر 4 سال یکبار  در جشن تولد شاه ملکه جدید انتخاب می شود . درآمد سوازیلند از قمار خانه ها و توریست جنسی است.

سفر به خط میانه کره زمین اوگاندا

سپس از ژوهانسبرگ عازم اوگاندا شدم  از فرودگاه انتبه تا کامپالا پایتخت 60کیلومتر است و تمام مسیر پوشیده از جنگلهای انبوه استوایی است . انتبه و کامپالا بر روی خط استوا یا میانه کره زمین قرار دارند. به همین دلیل طول شب و روز در تمام سال تقریبا یکسان است. فقط یک فصل وجود دارد یعنی فصل بهار  البته دمای هوا بعضی ماهها کاهش تا 18 درجه بالای سفر کاهش می یاید و گاهی به 34 درجه هم می رسد فصل بارانی و فصل کم باران وجود دارد اوگاندا – رواندا – بروندی و کنگو پر باران ترین منطقه آفریقا است و بیشتر رودهای قاره آقریقا از این منطقه ریشه  می گیرد مثلا رود نیل از دریاچه ویکتوریا در اوگاندا سرچشمه  می گیرد در حالیکه در مصر بندرت  باران می بارد  تمام آبادی مصر فقط وابسته به رود نیل است. اگر نیل خشک شود مصر به بیابان برهوت تبدیل میشود.

 در خرداد ماه به  کامپالا رسیدم تقریبا دو سال قبل در مرز رواندا و اوگاندا و کنگوی دمکراتیک قتل عام مشهور توتسی/ هوتو اتفاق افتاده بود. بنا براین سفر به رواندا نیز جزو برنامه من بود اما هنوز اخبار ترسناکی می رسید و جنگ ادامه داشت درست چند وقت قبل تر شورشیان به یک تفریگاه منطقه توریستی  که زیستگاه میمونهای انسان نما  اورانگاتان است حمله کردند و نزدیک به 30 نفر را کشتند. 

در اوگاندا ایدی امین طرفدار قذافی  تمام انگلیسی ها و هندی ها را از اوگاندا بیرون ریخت و اموال آنها را مصادره کرد وی دستور داد که فرماندار انگلیسی و تعدادی از انگلیسی ها او را بر روی تخت روان از جلو رهبران آفریقایی عبور دادند او گفت انگلیسی ها با پدران من اینگونه رفتار کرده بودند و حالا باید خود همانند برده مرا بر دوش کشند. او انگلیسی ها را بشدت تحقیر کرد و تاوان یختی را بعد پس داد و به عربستان گریخت.  کماندوهای اسرائیلی ها  در زمان او بطور مخفیانه به فرودگاه انتبه حمله کردند و همه گروگان گیرهای فلسطینی را که تیم فوتبال اسرائیل را گروگان گرفته بودند کشتند.

در آفریقا زنان و کودکان اولین قربانیان هر حادثه ای هستند. در آوریل سال 1994 بیش از 1 میلیون نفر در یکصد روز درگیری قبیله ای در روآندا جان خود را از دست دادند و این سند نسل کشی  بر پیشانی سیاه تاریخ انسان دوستی غرب ماند. حتی کشورهای اسلامی و عربی  نیز ان زمان  اخبار این جنایت را نشنیدند.و از آن خبری پخش نشد

از 7 میلیون جمعیت این کشور در سال 1994 85 درصد یعنی اکثرت از قبیله هوتو، 14 درصد از قبیله اقلیت توتسی و یک درصد نیز از قبیله تو.وآ بودند.

دعوا بین دو قبیله هوتو و توتسی بود. در سال 1994 هواپیمای رییس جمهور هابیاریمانا که از قبیله هوتو و دست نشانده فرانسه بود، سرنگون شده و مقدمه دعوا و نسل کشی فراهم شد. افراطیون هوتویی به توتسیها یورش بردند و بدین ترتیب کشتار وحشتناکی از توتسی ها انجام شد. 200 هزار نفر از مردم در این یورشها شرکت داشتند. بسیاری از زنان در این حادثه تحت تجاوز قرار گرفتند. سه چهارم از قربانیان از قبیله توتسی بودند و مطابق امار 20 درصد جمعیت و یا به قول دیگری بین 800 هزار تا یک میلیون نفر در این نسل کشی کشته شدند.

 تمام شد که گروه شورشی آر.پی.اف که از قبیله توتسی بودند توانستندبا کمک اوگاندا بر قبیله حاکم هوتو غلبه کرده و پاول کاگامی بعنوان ریس جمهور از قبیله توتسی قدرت را در دست بگیرد.  اوگاندا  از توتسی ها حمایت می کرد حادثه اثرات منطقه ای فوری داشت توتسیها بقدرت رسیدند و کمی بعد  دولت مستبد سلطانی سه سه سکو شاه کنگو زئیر را نیز سرنگون کردند در کنگو کابیلا بقدرت رسید.  کمی بعد جنگ منطقه ای بین 7 کشور آفریقایی درگرفت. درست  در اوج این جنگها  من  در جنگلهای اوگاندا بودم و قصد سفر به رواندا داشتم  .

در اوگاندا به جنگل توریستی ویکتوریا فالز رفتم که شباهت زیادی به جنگل کروگر داشت بنا براین از توصیف حیوانات آن خود داری می کنم این جنگل در مسیر عبور رود خروشان نیل است و آبشارهای زیبایی در طول آن قرار دارد در کناره های رود نیل با قایق عبور کردیم صدها کروکدیل در ساحل با دهنهای باز در حال استراحت بودند و پرندگان بدرون دهن کروکدیل ها می رفتند نا ته مانده گوش لای دندانهای آنها را پاک کنند. کروکودیلهای نیل شبیه کروکدیل های کروگر هستند اما بنظر من کروکدیل های کروگر عظیم الجسه تر هستند .

و براحتی گاو و گور خر را شکار می کنند در رود نیل ما با قایق با فاصله بسیار نزدیکی از کروکدیلهای در حال استراحت عبور می کردیم و آنها بدون ترس به استراحت  ادامه می دادند استراحت کروکدیلها با دهان باز شروع می شود و بعد از چند ساعت بابسته شدن دهان و خواب پایان می یابد. فردای روزی که از این جمگل برگشتم روزنامه را دیدم که نوشته بود شورشیان رب با حمله به کمپ 30 دانش آموز را کشتند. کمپ همانجایی بود که  ما اقامت داشتیم حادثه همان روزی اتقاق افتاده بود که ما در جنگل بودیم شورشیان یک اتوبوس دانش آموزان اوگاندایی را که برای تعطیلات به جنگل آمده بودند را متوقف و همه آنها را کشتند تنها سه نفر زنده باقی مانده بودند. در ادامه سفر به شهر استوا / میانه زمین رفتم و در یک سکو که خط  استوا از آن عبور می کند عکس یاد گاری گرفتیم  پای راست من در نیم کره شمالی و پای چپ در نیم کره جنوبی بود البته این نماد بیشتر سمبیلک و نسبی است چون خط میانه واقعی کره زمین را نمیشود دقیق تعیین کرد. خط میانه زمین باعث نوع خاص شب و روز شده است در طول سال تقریبا شب و روز بسیار کم تغییر می کند همیشه روز 12 ساعت و شب 12 ساعت است. البته بعضی ماهها کمی تغییر می کند. درست برعکس قطب جنوب و قطب شمال که شبهای 6 ماهه و  روزهای 6 ماهه  دارند. اینجا شب و روز یکسان و فقط 12 ساعت است.

قبیله  لختی ها کریماجونگ و تورکانا 

در مرز بین اوگاندا و کنیا و جنوب سودان قبائل گله داری زندگی می کنند که لخت هستند و پوشش لباس را گناه و خلاف شادی روح اجداد می شمارند. البته امروزه دولتها آنها را مجبور کرده اند که کمی پوشش را رعایت کنند . آنها مردمانی قد بلند هستند و دختران آنها قد بلند و زیبا هستند رقص آنها  بسیار دیدنی است. 

در آنجا شرط خانواده عروس برای پذیرش یک جوان به دامادی این است که نشان دهد قادر است یک شیر یا ببر یا پلنگ را شکار کند . اولین هدیه داماد باید شکار یک درنده و یا فیل باشد. در زمانیکه ما غرب اوگاندا را بسمت کنیا می پیمودیم  دو قبیله کریماجونگ و تورکانه که هر دو گله دار هستند بر سر زمینها و قلمرو دام ها با هم به جنگ خونینی دست زده بودند که بیش از هزار نفر کشته شده بودند آنها مردگان خود را دفن نمی کنند  و می گذارند لاشخورها و درندگان مرده ها را بخورند بنا بر این جنازه آنها بعد از چند روز همچنان بر روی زمینها پراکنده بود و یا کفتارها آنها را می خوردند.  ماساها قوم دیگری هستند که با کریماجونگ و تورکانا شباهت و خویشاوندی قومی دارند هر یه قوم کتل ریزینگ یعنی گله دار هستند 

در اوگاندا 30 تا شاه وجود دارد شاه اصلی پادشاه  کاباکا موتيبي رهبر قوم بوگاندا است  و کاخ او در  کامپالا است یکی از شاهان اوگاندا  آن موقع 3 سال سن داشت و در مهد کودک و مدرسه آقاخان درس می خواند. اینجانب فرصت دیدار با این  شاه  سه ساله و دیگری 30 ساله را داشتم .

یک تاجر  عمانی  که  به تعبیری  بلوچ بوده است به نام احمد ابن ابراهیم  که از زنگبار به  اوگاندا رفته بود  در سال 1854، از سوی شاه سونا در قصرش پذیرفته شد. و چون مراسم اعدام دو نفر در جریان بود وی از شاه خواست آنها را نکشد  او اسلام را به شاه ارایه کرد و از خوبی های اسلام حرف زد تا سال 1867، اسلام در بوگاندا منتشر شد؛ و توسط موتیسای اول تثبیت شد.  البته شاه اسلام را منهای ختنه شدن پذیرفت . اما بعد میان او و تازه مسلمانان کدورت پیش آمد.

در سال 1976، در حالیکه موتیسا به این فکر می کرد که حرکت بعدی اش چه می توانست باشد؛ یک روزنامه نگار سیاح و با تجربه انگلیسی / استنلی با انجیلی در یک دست و تفنگی در دست دیگر از راه رسید. شاه  اوگاندا تحت تاثیر ژستهای متواضعانه وی که تا آن زمان از خارجیهای  مسلمان  ندیده بود؛ قرار گرفت. او قول داد که شاه  یا امپراتور انگلیس که یک زن !می باشد را به ازدواج موتیسا در آورد!

برخورد این فرد باهوش و حیله گر، شاه را تحت تاثیر قرار داد و دستور داد تا این تازه وارد، معلمانی را برای جایگزین کردن اهداف خود به بوگاندا بفرستد. 

بنابراین در سال 1877، هیئت مبلغین کلیسا از انگلیس به بوگاندا رسید. رهبری این هیئت را شرگولد اسمیت و ریورند سی تی ویلسون به عهده داشتند. آنها در باگاندا شروع به موعظه و نصیحت کردند  و بدین ترتیب اولین بار مسیحیت در اوگاندا رایج شد و مسلمانان به انزوا رانده شدند. جامعه افرو پارسی یا افرو شیرازی در شرق آفریقا سواحل سومالی کنیا  زیمباوه و شمال موزامبیک حضور فعالی داشته اند و قبل از ورود استعمار پرتغال امپراتوری زنگبار و کیلوا را اداره می کردند. یکی از این مساجد مسجد کزیم کزی نام دارد که در اصل کاظم قاضی بوده است. 

.امپراطوری زنگ یا ”’سلطنت کیلوا”’، حکومتی در سواحل شرقی آفریقا بود ه که در قرن چهارم هجری توسط دریانوردان شیرازی   و خانواده علی ابن حسن شیرازی یا سیرافی ‏بنانهاده‎شد. پایخت این حکومت جزیره کیلوا کیسیوانی بود که در ۲۴۰ کیلومتری جنوب شهر امروزی دارالسلام واقع‎شده‎است

 

آفریقا  سه پاره جغرافیایی دارد حاشیه مدیترانه ای شمال آفریقا  که مردمان نژاد سفید پوست و عرب زبان ها ساکن آن هستند مصر- لیبی – تونس – الجزایر- مغرب/ مراکش

دوم – آفریقای کویری/ صحرای خشک 3-  آفریقای بارانی و سرسبزبا جنگلهای انبوه استوایی. که در قدیم به آن جهنم سبز می گفتند.

 

سفر به مصر سرزمین اهرامات

سفر در مرداد ماه و در اوج گرمای طاقت فرسای مصر بود اما شبها در کنار رود نیل هوا قابل تحمل بود. رود نیل از اوگاندا و سرچشمه جینجا تا قاهره نزدیک به 6 هزار کیلومتر می پیماید و مصر و سودان را آبیاری می کند. در مصر باران نمی بارد بنا براین آبادی مصر فقط به نیل وابسته است.

در مصر از اهرامات و داخل هرم بزرگ و قبر فرعون توت و همچنین دخمه های اطراف ابولهول دیدن کردم موزه ها و دره شاهان را دیدم مصر کهن و فرعونی واقعا از عجایب است اینکه آنها با چه ابزاری مجسمه هایی با این عظمت و مهارت برپا کرده اند همگان را شگفت زده کرده است هنرمندان مصری در ساخت  پیکره ها و مجسمه های تخت جمشید نیز حضور داسته اند.  

مقداری کتابهای مصر شناسی را در موزه باستان و کتابخانه اجپتولوژی مطالعه کردم از زمانهای کهن مصری ها و بین النهرین و ایران روابط تجاری داشته اند مردمانی از شوش به بصره و اردن و مصر سفرهای تجاری داشته اند.مردمانی ایرانی تبار  خراسانی و عجم در مصر وجود دارند خیلی از مصری ها نیز به عراق مهاجرت کرده اند . سفر و مهاجرت قدمتی به اندازه تاریخ دارد. بسیاری از مردمان مصر و اردن و بین النهرین ریشه یونانی/ رومی (ترکیه- ایتالیا- اسپانیا) و ایرانی دارند.

قبایلی از ایرانی ها بنام پلست یا پرسها سکونت داشته اند که می گویند پلستاین یا فلسطین نام خود را از آنها گرفته است. 

در مصر هنگام نمازهای 5گانه در همه جا صدای اذان پخش می شود با صداهای ناموزون و نتراشیده  یعنی هرکسی دستش بلندگویی می گیرد و اذان می گویند ترکیب صداها بسیار ناموزون در هم می پیچد بویژه صبح ها برای توریستها و خارجی ها آزار دهنده است از وزارت اوقاف خواسته شده که یک اذان  از طریق رادیو پخش شود و همه مساجد همان صدای رادیو را در بلندگوها پخش کنند تا اذان در همه جا یکنواخت و یک زمان باشد اما علمای سلفی  زیر بار نرفتند و گفتند از قدیم هر مسجدی اذان گو داشته و الان نمی شود اذان گوها را تبدیل به اذان رادیو کرد.

دستاورد سفر شخصی من به مصر تهیه تصویر از چند نقشه خلیج فارس بود که اکنون در همه جا و در اینترنت  آنها را می توانید ببینید.

عربها که مردمانی دامدار و کوچ نشین بوده اند در مسیر بیابانها از شبه جزیره عربی بسوی مصر رفته اند و ادامه مسیر به لیبی و تونس رفته اند تعدادی نیز به الجزایر و مغرب و صحرای باختری رسیده اند اما هرجا به دریا و کوه رسیده اند متوقف شده اندزیرا دام های عربها شتر و بز قادر به حرکت در مسیرهای کوهستانی نبوده اند. در کوههای تونس – لیبی – الجزایر و مراکش و در جزایر دریایی مدیترانه و اطلس عربها وارد نشده بودند مگر در این سده اخیر و اواخر دوره استعمار.

سفر به مراکش – رباط و کازابلانکا داستان دیگری است مراکش کشور بسیار خوش آب و هوایی است اما بر خلاف آن سوی شمالی دریا در اینجا مردمان فقیر بسیار زیادند. در مراکش شهری کهنی بنام فاس وجود دارد که آنرا رستمیان مهاجر از الجزایر بنا کرده اند رستمیان تبار ایرانی داشتند و احتمالا فاس نیز همان فارس است.که حرف ر بدلیل صعوبت گفتاری در تلفظ افتاده است.

کازابلانکا یکی از شهرهای زیبای مراکش است. فرهنگ مراکشی بیشتر به اروپا شباهت دارد تا به فرهنگ عربی  در تمام خیابانهای  مرکز شهر  قهوه خانه ها وجود دارند که میز و صندلی  را در پیاده روها گذاشته اند و مردم ساعتها مشغول صرف چای و قهوه و گپ زدن هستند. چیزی که در ایران وجود ندارد غیر از این در مراکش هم مساجد فعال است و هم کاباره ها یا نایت کلاب  ها فعال هستند. از این جهت شباهت زیادی به لبنان دارد و پاتوق عربهای خلیجی است که در تابستانها زنان خود را در کشور می گذارند و خود برای تفریحات غیر سالم به مراکش می آیند قبلا به جنوب اسپانیا هم می رفتند اما اکنون  بیشترین حضور را در مراکش دارند.

در نیمه شمالی و غربی مراکش تابستانها نیاز به کولر وجود ندارد هوا دلپذیر است در منطقه صحرای غربی که زمانی مستعمره اسپانیا بوده است هوا کمی گرمتر می شود.سواحل دریایی صحرای باختری و موریتانی بسیار بکر و تمیز ترین سواحل دریایی است. پوشش مردم اینجا چادر رنگی نازک و مردها مندیل یا پوشش سر دارند مردمان ریشه و تبار یمنی دارند. آنها بسبک عربهای خلیج فارس روزها می خوابند و شبها کار و فعالیت می کنند. عربها در طول 600 سال گذشته با دام های خود به این صحرا رسیده اند. چریکهای صحرای باختری ابتدا با اسپانیا و بعد  20 سال با مراکش جنگیدند و هنوز هم تعدادی از آنها در خیمه ها و اردوگاه تیندوف در مزر الجزایر زندگی می کنند. آنها خواستار استقلال از مراکش هستند. در موریتانی و صحرای قومی زرتشتی یا مجوسی رنگی می کرده است که حضور آنها تا فاس و جنوب الجزایر گزارش شده است بعدها آنها مسلمان شده اند چنگاچه یا صنهاجه یا زناته نام آنها بوده است.

 

سفر به هندوستان

سرزمین هندوستان فلات Plate  است یعنی دشتی صاف و غیر کوهستانی و پست است ارتفاع آن از سطح دریا کم است اگر بارانهای موسومی و سلسله کوههای عظیم هیمالیا نبود هند سرزمینی خشک و برهوت  بسان صحرای بزرگ آفریقا می شد. تمام رودخانه های بزرگ هند از کوههای هیمالیا سرچشمه می گیرد و در مسیر خود به کشاورزی و زندگانی رونق می دهد. سرزمین هند شباهت بسیار زیادی به قاره آفریقا و آفریقای سیاه سرسبز دارد. تمامی جانورانی که در قاره آفریقا زندگی می کنند در هند هم وجود دارند بعلاوه اینکه هند پرندگانی مانند طاووس و انواع طوطی ها و کبوترها دارد که بومی آفریقا نیستند.

وجود حیوانات غول پیکری مانند راینو/کرگدن و فیل و سایر حیوانات مشابهه در قاره آقریقا و شبه قاره هند بهترین دلیل بر اثبات آن است که قاره آفریقا و آسیا از طرف ایران به هم وصل بوده است.و تمامی حیواناتی که در قاره آقریقا و هند وجود دارند در ایران هم وجود داشته است.

 

ورود به شهر دهلی .در شهر دهلی منطقه قدیمی بسیار شلوغ و کثیف است اما دهلی نو شهری مدرن با خیابانهای وسیع و درختان تنومند ماحصل دوره استعمار انگلیس است. خانه های ویلایی و باغ سرا و فضاهای جذاب .

قلعه قرمز یا لال کله – همایون تمب – قطب منار و قبر صفدر جنگ و مسجد جامع از دیدنی هایی است که مربوط به دوره نفوذ تمدن فارسی بر هند است. تمام سنگ نوشته های دیواره های مسجد جامع فارسی است. معماری مسجد تماما با سنگ است و اثری عظیم است.

 

سفر به اگرا

اگرا بدلیل وجود تاج محل و مقبره شاه جهان و اکبر شاه  بزرگترین مقصد توریستی هند است.

تاج محل را قبلا بطور کامل شرح داده ام و معماری ایرانی هندی/ خراسانی  آن را که به غلط مغولی نام داده اند را شرح داده ام و کتیبه های فارسی تاج محل و قلعه سرخ اگرا را شرح داده ام.

 

نمادهای ایرانی(خط فارسی و نقاشی) در معماری های فاخرهند ثبت میراث جهانی یونسکو

سفر به کشمیر. سرینگر  و جامو

کشمیر در ارتفاعات میانی سلسله جبال (کوههای زنجیری) هیمالیا است. ارتفاع آن از سطح دریا بیش از 2000 متر است بنا براین هوای آن در زمستانها بسیار سرد و یخ زده است. این منطقه از نظر تاریخی ادامه فرهنگ مردم خراسان بزرگ است و با فرهنگ هندی ارتباط ضعیف تری دارد. البته در جامو فرهنگ هندی قوی تر از کشمیر است. موقعی که من به کشمیر سفر کردم  بلیل اینکه مسجد تاریخی مسلمانان آتش گرفته و سوخته بود مردم شورش کرده بودند و حکومت نطامی برقرار بود. مسلمانان دولت را به کوتاهی در حفاظت از مسجد و تاخیر در ارسال ماشین خاموش سازی آتش متهم می کردند.تمامی مقبره های مسلمانان با خط فارسی نوشته شده و در امام بارگاهها و پیران صوفی و مسجد جامع سرینگر حضرت بال اشعار زیبای فارسی به فراوانی وجود دارد.    نگاه شود به  

سازمان توریستی که برای سفر قرارداد بسته بودم  به این بهانه زیر تعهداتش زده بود و می گفت بدلیل ترس از حمله مسلمانان نمی توانم شما را به مقاصد توریستی بفرستم اما در نهایت با اصرار من همه مقصدها را رفتیم یکی دو جا به تظاهرات خوردیم رانند که هندو بود بسیار ترسیده بود  در دره جامو به پارکینگ ماشین های زوار یاترا غار شیوا(در این غار یک یخ چندین متری بشکل خرطوم فیل یا نرینه انسان درست شده که این غار! و آن خرطوم! یخی نماد زاد و ولد است.) حمله کرده بودند و ماشین ها را تخریب کرده بودند اما ما بدون ترس از بین جمعیت عبور کردیم و رفتیم به گلمارگ منطقه ای که فیلم های سینمایی هالی وود بخش صحنه های رودخانه – کوهستان و برف و پیست اسکی را در آن فیلم می گیرند.

دره  را به علت شباهت هوا و زمین و محیط آن سامان به ایران، ایران کوچک نامیده‌اند. در بسیاری از بناها و باغات و قالی کشمیر تأثیر هنر ایران مشهود می‌باشد. از لحاظ نثرنویسی هم دورهٔ پیش از تیموریان در کشمیر بسیار غنی است.

ورود زبان و ادبیات فارسی به دره پهناور جامو و کشمیر هم‌زمان با گسترش دین اسلام در آن نواحی در ربع اول سده هشتم هجری بطور خاص آغاز شده ولو از سده یکم هجری به بعد عده‌ای از مسلمانان در این ناحیه بسر برده‌اند. در سده مزبور صوفیان بزرگ ایران مانند سید شرف الدین بلبل شاه ترکستانی (م ۷۲۷ ه) و میر سید علی همدانی (م ۷۸۶ ه) و بسیاری از همراهان آنان موجب توسعه اسلام و زبان فارسی در آن سامان بوده‌اند.

در سال ۷۲۵ ه نخستین مسلمان کشمیر صدر الدین بر روی کار آمد. از سال ۷۴۳ ه شاهان شاهمیری سلطه بدست آوردند (۷۴۳ – ۹۶۲ ه) و سپس چک‌ها اقتدار را دارا شدند (۹۶۲ – ۹۹۴ ه) و از آن به بعد ناحیه کشمیر در عهد اکبر شاه تیموری جزوی از پادشاهی تیموریان تلقی شده‌است – دوره پیش از تیموریان را در کشمیر «عهد سلاطین کشمیر» می‌نامند.

-گولمارک 15کیلومتری سرینگر منطقه ای برای  ضبط ترانه های  بالیوودی 00

Lidder River, Pahalgam jamou   kashmir

 

سفر به شهر کوهستانی شیملا در ارتفاع سه هزار متری 

شیملا نیز در کوههای هیمالیا واقع شده اما در طرف رو بروی دشت یا فلات هند به دلیل نزدیک بودن به فلات هند تحت تاثیر بارانهای موسومی و رطوبت دشت هند است. و چون ریل قطار دارد شهر پر رونقی است و بدلیل امنیت خوب  مورد علاقه توریستهای خارجی است. حضور مسلمانان در شیملا کم رنگ است .استعمار انگلیس آن را پایتخت تابستانی مقامات دهلی قرار داده بود زیرا در آن زمان وسایل سرد کننده نبود و تابستانهای دهلی بسیار آزار دهند بوده است..

شهر چندیگر آخرین شهر فلات هند است و بعد از آن ارتفاعات هیمالیا شروع می شود جنگل ابتدا شباهت بسیار زیادی به جنگلهای متنوع منطقه استوایی آفریقا دارد .

پوشش انبوه انواع گلها و گیاهان و درختان متنوع استوایی و گرمسیری اما با رسیدن به شیملا بدلیل یخ بندانهای زمستان تنها درختان و گیاهان مقاوم به زندگی می توانند ادامه دهند و جنگل ها پوشیده شده از درختان بسیار طولانی و انبوه کاج / اوک و شباهت به جنگلهای سیبری و شباهت  به جنگلهای میانی ومرتفع هیمالیا  پیدا می کند.  بلندی بعضی درختان به 200 متر هم می رسد.

1-  گاو پشمالوی هیمالیا – تبت.                             2-  تصویری از مرز هند و چین تبت / سیملا

میمون دزد شرور که بستنی ما را دزدید و در ارتفاع 10 متری مشغول خوردن بستنی است البته میمون دزد به بچه اش هم هیچ نداد!

شهر شیملا زیبایی خاصی دارد خیابانها باریک و تماما در دامنه کوههای بسیار سربفلک کشیده فرار دارند و خیابانها به هم دید دارند و خانه ها مشرف هستند. دو خیابان ویژه عابر پیاده و بازار است و دو خیابان هم ویژه عبور و مرور ماشین .

شهر دارای یک پیست اسکی است. یک کلیسا ی زیبا هم از دوره استعمار که توسط فرماندار کل هند ساخته شده است.

با اسب می توان به پیست اسکی و همچنین مرز چین رفت. در مرز چین 20 کیلومتر بدلیل ارتفاع و جنگلهای انبوه و دره عمیق انسان حضور ندارد. 

سفر به کلکته 

کلکته  پایتخت اولیه استعمار انگلیس در هند بود. شهری بزرگ و پر جمعیت در وسط آن رود  مقدس هندو ها  گنگ  یا گنجی جریان دارد.

یکی از مکان های دیدنی آن موزه کلکته است هزاران شی ارزشمند تاریخی و باستانی از جمله چند سکه دوره ساسانی در موزه وجود دارد. صدهها فسیل بی نظیر از حیوانات ماقبل تاریخ و درختان و سنگهای جالب و شهاب سنگها و مجسمه ها از دیدنی های آن است. کلکته در قدیم با بخش ایرانی  سواحل خلیج فارس روابط تجاری محکمی داشته است . در نیم قرن گذشته مسیرهای تجاری تغییر کرده است.

رود کلکته

سکه های بهرام شاه  پادشاه ساسانی در کلکته 

00000000000000000000000000

 ايرانيان و تمدن سواحیلی شرق آفريقا

.

00000000000000000